نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
2 کارشناسی‌‌ارشد جامعه‌شناسی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران.
چکیده
بروز مسائل گوناگون اجتماعی و فرهنگی در ایران اسلامی در دهه‌ها و سده‌های متمادی موجب شده اندیشمندان بسیاری از منظرهای گوناگون نظری و با چارچوب‌های علمی متفاوت به توصیف و تحلیل و تبیین این مسئلۀ بنیادین و پردامنه بپردازند و راهکارهای مختلفی برای بهبود وضعیت ارائه دهند. علی شریعتی از اندیشمندانی است که به تحلیل این مسئله از زاویۀ انحطاط مسلمانان پرداخته است. رویکرد او به دین اسلام متأثر از تحصیلات جامعه‌شناختی و تاریخی اوست. شریعتی در پاسخ به این پرسش بنیادین که علت انحطاط مسلمانان چه بوده است، ابتدا فاصله‌گرفتن از اسلام راستین را مطرح می‌کند و سپس به علل انحراف از آن و نقش آن در انحطاط مسلمانان می‌پردازد و درنهایت، راهکارهایی برای بازگشت به اسلام راستین به‌دست می‌دهد. به نظر او، از میان علل و عوامل گوناگونی که به انحراف از اسلام راستین منجر شده‌اند، تغییر ایدئولوژی اسلام اصلی‌ترین و بنیادی‌ترین علت است. درنتیجه، بازگشت به ایدئولوژی اسلام گره‌گشاترین راهکار به‌حساب می‌آید و مسئولیت اصلی آن نیز برعهدۀ روشنفکران است. روش این پژوهش مطالعۀ کتابخانه‌ای است که هدف آن صورت‌بندی نظام‌مند اندیشۀ شریعتی دربارۀ چیستی اسلام و علل انحطاط مسلمانان و راهکارهایی برای احیای آن است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Rereading Ali Shariati's Theory of Muslim Decadence
نویسندگان [English]
- Seyyed Mohsen Mollabashi 1
- Faeze Kamali 2
1 Assistant Professor, Faculty of Social Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran.
2 MA of Sociology, University of Guilan, Rasht, Iran.
چکیده [English]
The emergence of diverse social and cultural challenges in Islamic Iran over many decades and centuries has prompted numerous thinkers - drawing on different theoretical perspectives and scholarly frameworks - to describe, analyze, and explain this profound and wide - ranging problem, as well as to propose various solutions for its improvement. Among these thinkers, Ali Shariati stands out for his analysis of the issue through the lens of Muslim decline, an approach shaped by his sociological and historical education. In addressing the fundamental question of the causes behind the decline of Muslims, Shariati first identifies the distancing from true Islam as the central issue. He then examines the underlying causes of this deviation and its role in the deterioration of Muslim societies, before offering strategies for returning to authentic Islam. In his view, among the multiple causes contributing to this deviation, the transformation of Islam’s ideological foundation constitutes the most fundamental factor. Consequently, restoring Islam’s ideological essence is both the most challenging remedy and the foremost responsibility of intellectuals. The present study employs a library - based research method with the objective of systematically examining Shariati’s interpretation of the decline of Muslims, analyzing the causes and mechanisms of deviation from true Islam, and evaluating the solutions he proposes for reviving the ideological and transformative dimensions of the faith.
کلیدواژه‌ها [English]
- Ideology
- Islamic Civilization
- Muslim Decadence
- True Islam
)