نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مجید احمد پور ¹
• یحیی بوذری نژاد ²

¹ عضو هیات علمی دانشگاه مازندران

² دانشیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران

چکیده

توجه به معماری در اندیشه اخوان‌الصفا متوقف به شناخت جایگاه علم هندسه و اعداد در نظام فکری ایشان است.اخوان‌الصفا معتقدند علم هندسه و اعداد قبل از تمامی دانش‌ها و بر تمامی دانش‌ها تقدم رتبی دارد. ابتناء اندیشه اخوان‌الصفا بر مبانی ژرف تفکر اسلامی سبب شده که نوعی هندسه متعالی و اسلامی طرح کنند که کارکرد القای مفاهیم ناب عرفانی مثل فنای کثرات در وحدت را به نمایش بگذارد و به صورت یک زبانی از جنس نماد، منتقل‌کننده مفاهیم عالی اسلامی است. برخی اشکال هندسی و برخی اعداد در منظومه فکری اخوان از ارزش و خاصیت ویژه‌ای برخوردارند که باقی اشکال این ویژگی را ندارند، در پژوهش پیش رو ابتدا ملاک‌های معماری اسلامی مورد بررسی قرار می‌گیرد و سپس به کاوش در اندیشه اخوان پرداخته خواهد شد و نسبتی سنجی میان اندیشه اخوان و معماری اسلامی صورت می‌گیرد، در این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی منابع کتابخانه‌ای، آثار اخوان‌الصفا مورد بررسی قرار خواهد گرفت . در نتایج و یافته های پژوهش اینگونه درج گردیده است که مصادیقی وجود دارد که اخوان‌الصفا آنان را موجب معنابخشی و القای هویت دینی در معماری می‌دانند، شکل مثلث و نقطه و نمایش کثرات حول محور وحدت، و شکل لانه‌زنبوری، از جمله مصادیقی است که در القای هویت دینی می‌تواند ابزار خوبی باشد. نوع نگاه اخوان‌الصفا به اعداد کیفی است نه کمی بنابراین با نظام فکری عرفانی اسلامی نیز مطابقت دارد.

کلیدواژه‌ها

• اخوان‌الصفا
• معماری اسلامی
• هندسه مقدس
• هویت‌بخشی
• هویت مکان
• زبان نمادینی

موضوعات

• بازخوانی و تفسیر ایده‌های متفکران شاخص مسلمان

عنوان مقاله [English]

The influence of architecture on society from the perspective of Akhwan al-Safa

نویسندگان [English]

• majid ahmadpour ¹
• Yahya Bouzarinejad ²

¹ Member of the scientific faculty of Mazandaran University

² Faculty member

چکیده [English]

Attention to architecture in the thought of Akhwan al-Safa is based on the recognition of the place of geometry and numbers in their intellectual system. Akhwan al-Safa believes that the science of geometry and numbers has precedence over all other sciences. Akhwan al-Safa's thought based on the deep foundations of Islamic thought has caused them to design a kind of transcendental and Islamic geometry that displays the function of inducing pure mystical concepts such as the annihilation of multitudes in unity, and conveys Islamic high concepts in the form of a symbolic language. Some geometric shapes and some numbers in the intellectual system of the Brotherhood have a special value and feature that the rest of the shapes do not have this feature. The idea of Brotherhood and Islamic architecture takes place, in this research, the works of Brotherhood of Akhwan al-Safa will be investigated with the descriptive and analytical method of library sources. In the results and findings of the research, it is stated that there are examples that the Akhwan al-Safa believe to give meaning and induce religious identity in architecture, the shape of a triangle and a point and the representation of multiples around the axis of unity, and the shape of a beehive, are among the examples that in Religious identity can be a good tool, Akhwan al-Safa's approach to numbers is qualitative, not quantitative, so it is also consistent with the Islamic mystical system of thought.

کلیدواژه‌ها [English]

• Akhwan al-Safa
• Islamic architecture
• sacred geometry
• identification
• place identity
• symbolic language