دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
بازخوانی و تفسیر ایده‌های متفکران شاخص مسلمان
ترسیم وضعیت آرمانی در مسیر عبودیت در حکومت اسلامی از منظر مرتضی مطهری

حمید رضا منیری

دوره 14، شماره 2 ، تیر 1403، ، صفحه 99-115

https://doi.org/10.22059/jstmt.2024.370912.1685

چکیده
  مسئله ترسیم وضعیت آرمانی در مسیر عبودیت در حکومت اسلامی از منظر مرتضی مطهری که آثارش از نظر صحّت و غناى محتوا مورد تأیید امامین انقلاب اسلامی بوده است، ضروری است. به همین منظور مقاله حاضر تلاش دارد بر اساس چهارچوب نظری اسپریگنز شاخصه‌های وضعیت آرمانی در مسیر عبودیت در حکومت اسلامی بر اساس دیدگاه مرتضی مطهری را بررسی نماید. به این ...  بیشتر

بازخوانی و تفسیر ایده‌های متفکران شاخص مسلمان
ارزیابی انتقادی کنش‌گرایی ماکس وبر در مسئله سیر تطوّر دین بر اساس منظومه فکری مطهری

محمد سلطانیه

دوره 14، شماره 1 ، فروردین 1403، ، صفحه 109-126

https://doi.org/10.22059/jstmt.2023.367085.1662

چکیده
  رویکرد ماکس وبر به‌عنوان یک جامعه‌شناس در دسته رویکردهای خُرد جامعه‌شناسی طبقه بندی شده و تببین او از پدیده‌های مختلف هم تبیینی عینی است. توجه به فرد و تبیین بر اساس در نظر گرفتن موقعیت فرد در جامعه، حتی در مسئله سیر تطوّر دین در جامعه نیز خود را نشان داده است. این مقاله که با هدف فهم انتقادات به دست آمده از دیدگاه شهید مطهری بر نظرات ...  بیشتر

بازخوانی و تفسیر ایده‌های متفکران شاخص مسلمان
مقایسه مفهوم، ابعاد و حدود آزادی در اندیشه مرتضی مطهری و عبدالکریم سروش

محمد امین میرزائی زاده کوهپایه؛ محمد علی توانا

دوره 8، شماره 2 ، مهر 1397، ، صفحه 139-163

https://doi.org/10.22059/jstmt.2019.262075.1209

چکیده
  مواجه ایرانیان با مفهوم آزادی به دوران مشروطه باز می گردد، اما تامل فلسفی در باب آن پدیده ای متاخرتر است. مرتضی مطهری و عبدالکریم سروش رو از جمله متفکرانی هستند که درگیری فکری عمیق تری با پدیده آزادی داشته اند. نحوه مواجهه این دو متفکر با آزادی چه شباهت ها و تفاوت هایی با هم دارد؟ و به صورت خاص مطهری و سروش چه تعریفی از آزادی به دست می ...  بیشتر

بازخوانی و تفسیر ایده‌های متفکران شاخص مسلمان
جایگاه مفهوم فطرت در منازعات دینی-اجتماعی دورۀ پهلوی دوم

علی محمد حاضری؛ محمد ملاعباسی

دوره 6، شماره 1 ، فروردین 1395، ، صفحه 79-57

https://doi.org/10.22059/jstmt.2017.63562

چکیده
  مفهوم فطرت پیش از دوران پهلویِ دوم، در کتاب‌ها و روزنامه‌های مذهبی، بسیار به ندرت به کار رفته است. اما بعد از شهریور 1320 و آغاز سلطنت محمدرضا شاه، استفاده از این مفهوم و نظریه‌پردازی دربارۀ آن، در مجلات و روزنامه‌هایی که نشر و تبلیغِ مسائل دینی را هدفِ خود قرار داده بودند، افزایش می‌یابد. فطرت، رفته رفته از سویی، به مفهومی کلیدی برای ...  بیشتر

رویکردی اجتماعی به مبادی عرفانی نظریه فطرت با تأکید بر اندیشۀ عالمه طباطبایی (ره) و استاد مطهری (ره)

حمید پارسانیا؛ عبدالحسین کلانتری؛ محمدرضا روحانی

دوره 5، شماره 2 ، مهر 1394، ، صفحه 263-288

https://doi.org/10.22059/jstmt.2015.62021

چکیده
  نظریۀ فطرت در اندیشۀ متفکرین مسلمان همواره مورد توجه بوده است؛ در این میان حکمت­متعالیه با توجه به طرح قرآن ـ برهان ـ عرفان، وجوه متفاونی بدان بخشیده است که منجربه استحکام در مفصلبندیِ نظریۀ مذکور شده­است. در بین حُکمای صدرایی، علامه طباطبائی(ره) و استاد مطهری(ره) نظریۀ فطرت را نه تنها در ثمرات فعلی و فکری، بلکه مبتنی بر ظرفیتهای ...  بیشتر

بازخوانی و تفسیر ایده‌های متفکران شاخص مسلمان
نظریه اجتماعی قضا و قدر از دیدگاه سید جمال‌الدین اسدآّبادی و مرتضی مطهری

شهناز صداقت زادگان اصفهانی

دوره 4، شماره 1 ، فروردین 1393، ، صفحه 29-53

https://doi.org/10.22059/jstmt.2014.57075

چکیده
   مسئله مورد بررسی پژوهش حاضر، برگرفته از آرای سید جمال‌الدین اسدآبادی و مرتضی مطهری است که باور به قضا و قدر را در سرنوشت جوامع تأثیرگذار می‌دانند. در پژوهش حاضر، نظریه اجتماعی دو متفکر مسلمان با شیوه تطبیقی بررسی شده است. نظریه اجتماعی اسدآبادی درباره باور به قضا و قدر، بیشتر تاریخی- تجربی است و بازه زمانی آن، تاریخ قبل و بعد از ...  بیشتر