نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار مدرسی معارف اسلامی، گرایش انقلاب اسلامی، گروه معارف اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.

چکیده

مسئله ترسیم وضعیت آرمانی در مسیر عبودیت در حکومت اسلامی از منظر مرتضی مطهری که آثارش از نظر صحّت و غناى محتوا مورد تأیید امامین انقلاب اسلامی بوده است، ضروری است. به همین منظور مقاله حاضر تلاش دارد بر اساس چهارچوب نظری اسپریگنز شاخصه‌های وضعیت آرمانی در مسیر عبودیت در حکومت اسلامی بر اساس دیدگاه مرتضی مطهری را بررسی نماید. به این منظور و با روش تفسیر متن به متن به‌عنوان روش عملیاتی، سطوح و مراتب مختلف انسان‌ها در سه دسته (مقرّبین، اصحاب الیمین و مکذّبین) تبیین شد. بر اساس این تقسیم‌بندی، مهم‌ترین بحران در مسیر عبودیت، فاجر و مکذب شدن انسان است و دلایل بحران در مسیر عبودیت عبارت‌اند از: خواسته‌های صِرف مادی و تکذیب معاد و آخرت. تصویر مطلوب و آرمانی انسان در مسیر عبودیت زمانی رخ می‌دهد که انسان به مرتبه و مقام ابرار و سپس مقربین برسد. راه‌حل برطرف‌کردن این مسائل در شکل‌گیری حکومت اسلامی به‌عنوان نهاد و تقویت جایگاه علما و نوابغ به‌عنوان افراد تأثیرگذار در جامعه، است. هر علم مفید و نافع براى جامعه اسلامى با محوریت کتاب و سنت و اجتهاد، منابع الگوی حکومت اسلامی در مسیر عبودیت در حکومت اسلامی محسوب می‌شود. هدف غاییِ حکومت اسلامی در مسیر عبودیت، لزوم هماهنگى در رشد ارزش‌های انسانى و رساندن انسان  به کمال الهی است. ابعادی که حکومت اسلامی می‌تواند جهت رسیدن به هدف مذکور فعالیت کند عبارت‌اند از: بُعد معرفتی، معنوی و احکام.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigating the ideal situation On the way to worship in the Islamic society Based on the view of Morteza Motahari

نویسنده [English]

  • HAMIDREZA MONIRI

Assistant Professor of Teaching Islamic Sciences, Tendency of the Islamic Revolution, Department of Islamic Studies, Faculty of Theology and Islamic Studies, Universityof Mazandaran, Babolsar, Iran.

چکیده [English]

The issue of drawing an ideal situation On the way to worship in the Islamic society is essential from the point of view of martyr Motahari, whose works have been approved by the imams of the Islamic Revolution in terms of accuracy and richness of content. For this purpose, This research article is an attempt to Based on Spriggans' theoretical framework To examine the indicators of the ideal situation On the way to worship in the Islamic society Based on the view of Martyr Motahari. For this purpose and with the text-to-text interpretation method as an operational method, Different levels of people were divided in three categories: The best people to God - the good ones - the hellish. Then based on this division The most important crisis in worship To be hellish is to be human And the reasons for the crisis in the direction of worship are: a. Just looking at the affairs of this world B: Not accepting the hereafter. The favorable situation in the direction of worship occurs when a person will reach the rank and status of the good ones and The best people to God.The solutions to solve this crisis are: In the formation of Islamic society as an institution and strengthening the status of geniuses as important people in society, Every useful knowledge of the Islamic society centered on the Qur'an and the Sunnah of the Prophet of Islam and Ijtihad are the sources of the model of the Islamic society in the direction of worship in the Islamic society. The ultimate goal of the Islamic society in the direction of worship in the Islamic society is the need for coordination in the development of human values and bringing man to divine perfection. The dimensions in which the Islamic society can work to achieve the aforementioned goal are in the three core parts of the Islamic religion, which are: beliefs, ethics, and jurisprudence.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ideal situation
  • Islamic government
  • Islamic society Morteza Motahari
  • Worshiping
قرآن کریم
اسپریگنز، توماس(1379). فهم نظریه‌های سیاسی، چاپ هفتم، تهران: نشر آگه.
استراوس، آنسلم؛ کوربین، جولیت (1384). اصول و روش تحقیق کیفی: نظریه مبنایی: روش‌ها و شیوه‌ها، ترجمه بیوک محمدی، تهران: پژوهشگاه علوم‌انسانی و مطالعات فرهنگی.
باقی نصرآبادی، علی(1399). راهبری حکومت اسلامی در مدیریت فرهنگ با تأکید بر آرای مرتضی مطهری، سیاست متعالیه، شماره 31، ص280-264.
رمضانی، علی(1392)، «نظریه «استخدام» و خاستگاه ارزشی «عدالت» از دیدگاه علامه طباطبایی؛ (بر اساس تفسیر مرتضی مطهری، استاد مصباح یزدی و استاد جوادی آملی)»، نشریه حکومت اسلامی، شماره 3، ص189-161.
زیتی چشمه سرده، سامان (1394). شکل‌گیری انقلاب اسلامی بر اساس نظریه بحران توماس اسپریگنز، اولین کنفرانس بین المللی نقش مدیریت انقلاب اسلامی در هندسه قدرت نظام جهانی (مدیریت، سیاست، اقتصاد، فرهنگ، امنیت، حسابداری)، ص 98- 118.
سلطانی رنانی، سید مهدی(1392). «مؤلفه‌های اخلاق اجتماعی از دیدگاه علامه طباطبایی و شهید مطهری»، پژوهش‌های اجتماعی اسلامی، شماره 96، ص 46-3.
شیرازی، صدرالدین محمد (1340). رساله سه اصل، به تصحیح سید محمدحسین نصر، تهران: انتشارات دانشکده معقول و منقول.
شیرازی، صدرالدین محمد (1981م).  الحکمة المتعالیة فی‌ الاسفار العقلیة الاربعة، ج7، بیروت: دار احیاالتراث.
شیرازی، صدرالدین محمد (1385) الشواهد الربوبیه، ترجمه و تفسیر جواد مصلح، تهران: انتشارات سروش، چاپ چهارم.
صدرا، علیرضا؛ محمود پناهی، سید محمدرضا (1394). شاخص‌های نو اندیشی حوزوی (با تاکید بر اندیشه‌ی آیت الله مطهری)، نشریه سیاست، شماره 24، ص 202-219.
قاسمی، حسین؛ نصرت پناه، محمدصادق(1399). چهارچوب نظریه نخبه گرایی در اندیشه سیاسی شهید مطهری، پژوهشنامه انقلاب اسلامی، ش 35، ص 150-131.
فرشباف زیرک کار، وحیده؛ سروریان، حمیدرضا(1397). «نقد و بررسی رابطه دین و معنویت از دیدگاه ملکیان با تکیه بر دیدگاه شهید مطهری و جوادی آملی»، نشریه مطالعات اندیشه معاصر مسلمین، شماره7، ص 150-127.
کلینی، محمد بن یعقوب(1407). اصول کافی، ترجمه علی اکبر غفاری، تهران: دارالکتب الاسلامیة.
مرتضوی شاهرودی، سید محمود؛ ساجدی، ابوالفضل؛ مصباح، علی(1397). بررسی و نقد مبانی هرمنوتیکی پل ریکور، کلام اسلامی، شماره 105، ص150-115.
مطهرى، مرتضى(1372)، مجموعه آثار استاد شهید مطهرى، 30ج، چاپ 8، تهران: صدرا.
مطهرى، مرتضى (بی‌تا). یادداشت‌های استاد مطهرى، ج6، 13ج، تهران: صدرا.
نظر پور، حامد؛ سپاهی، مجتبی(1398). «رابطه معنویت و الاهیات از دیدگاه مک گراث و شهید مطهری»، نشریه الهیات تطبیقی، شماره 22، 30-17.
موسوی خمینی، سید روح‌الله(1380). شرح چهل حدیث (اربعین حدیث) (چاپ قدیم)، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
موسوی خمینی، سید روح الله(1378). صحیفه امام، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
موسوی خمینی، سید روح الله(1392). تفسیر سوره حمد (چاپ قدیم)، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
موسوی خمینی، سید روح الله(1409ه ق). ولایت فقیه (چاپ قدیم)، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.