بازخوانی و تفسیر ایدههای متفکران شاخص مسلمان
سمیه برزو اصفهانی؛ روح الله شهیدی؛ علی راد
چکیده
سید جمالالدین اسدآبادی، از اندیشهوران سدۀ معاصر، در روزگاری میزیست که بیگانگان بر کشورهای اسلامی تسلط یافته بودند و شرایط اجتماعی مسلمانان آشفته بود. اندیشههای او در باب فهم و تفسیر قرآن، هم سرآغاز رویکرد و گرایش اجتماعی است که از آن با نام گرایش عصری، هدایتی و تربیتی نیز یاد میشود و هم جریانساز بوده و تأثیری شگرف بر مفسران ...
بیشتر
سید جمالالدین اسدآبادی، از اندیشهوران سدۀ معاصر، در روزگاری میزیست که بیگانگان بر کشورهای اسلامی تسلط یافته بودند و شرایط اجتماعی مسلمانان آشفته بود. اندیشههای او در باب فهم و تفسیر قرآن، هم سرآغاز رویکرد و گرایش اجتماعی است که از آن با نام گرایش عصری، هدایتی و تربیتی نیز یاد میشود و هم جریانساز بوده و تأثیری شگرف بر مفسران پس از خود دارد. مسئلۀ اصلی این پژوهش، بازیابی و تحلیل مستندات و دادههای قرآنی در آثار سید جمال است تا اندیشۀ قرآنی او را دربارۀ اصول تعالی امتها و مصادیق امت تکاملیافته بازسازی کند. یافتههای پژوهش که به روش تحلیلی-توصیفی انجام گرفت، نشان میدهد سید جمال امت نخستین اسلام را امتی باشکوه و تعالییافته میداند و درصدد است با بازخوانی آیات قرآن و دستیابی به اسباب تعالی امتها، امت نخستین را بازسازی کند. دستاورد این پژوهش بازسازی پانزده اصل دستیابی به امت معیار در دو حیطۀ نظری و رفتاری است. از اصول مهم در اندیشۀ سید جمال، جایگاه عالمان و مفسران قرآن است که بایستی افزون بر حکمت، خبرگی و احاطۀ علمی در مسائل نظری، در حیطۀ اجرا نیز وارد شوند. عالمان نخست باید از چالشهای اجتماعی آگاهی یابند و درصدد رفع آن در ساحتهای گوناگون سیاسی، تربیتی و اجتماعی برآیند.
بازخوانی و تفسیر ایدههای متفکران شاخص مسلمان
حمید رضا منیری
چکیده
مسئله ترسیم وضعیت آرمانی در مسیر عبودیت در حکومت اسلامی از منظر مرتضی مطهری که آثارش از نظر صحّت و غناى محتوا مورد تأیید امامین انقلاب اسلامی بوده است، ضروری است. به همین منظور مقاله حاضر تلاش دارد بر اساس چهارچوب نظری اسپریگنز شاخصههای وضعیت آرمانی در مسیر عبودیت در حکومت اسلامی بر اساس دیدگاه مرتضی مطهری را بررسی نماید. به این ...
بیشتر
مسئله ترسیم وضعیت آرمانی در مسیر عبودیت در حکومت اسلامی از منظر مرتضی مطهری که آثارش از نظر صحّت و غناى محتوا مورد تأیید امامین انقلاب اسلامی بوده است، ضروری است. به همین منظور مقاله حاضر تلاش دارد بر اساس چهارچوب نظری اسپریگنز شاخصههای وضعیت آرمانی در مسیر عبودیت در حکومت اسلامی بر اساس دیدگاه مرتضی مطهری را بررسی نماید. به این منظور و با روش تفسیر متن به متن بهعنوان روش عملیاتی، سطوح و مراتب مختلف انسانها در سه دسته (مقرّبین، اصحاب الیمین و مکذّبین) تبیین شد. بر اساس این تقسیمبندی، مهمترین بحران در مسیر عبودیت، فاجر و مکذب شدن انسان است و دلایل بحران در مسیر عبودیت عبارتاند از: خواستههای صِرف مادی و تکذیب معاد و آخرت. تصویر مطلوب و آرمانی انسان در مسیر عبودیت زمانی رخ میدهد که انسان به مرتبه و مقام ابرار و سپس مقربین برسد. راهحل برطرفکردن این مسائل در شکلگیری حکومت اسلامی بهعنوان نهاد و تقویت جایگاه علما و نوابغ بهعنوان افراد تأثیرگذار در جامعه، است. هر علم مفید و نافع براى جامعه اسلامى با محوریت کتاب و سنت و اجتهاد، منابع الگوی حکومت اسلامی در مسیر عبودیت در حکومت اسلامی محسوب میشود. هدف غاییِ حکومت اسلامی در مسیر عبودیت، لزوم هماهنگى در رشد ارزشهای انسانى و رساندن انسان به کمال الهی است. ابعادی که حکومت اسلامی میتواند جهت رسیدن به هدف مذکور فعالیت کند عبارتاند از: بُعد معرفتی، معنوی و احکام.
محسن صبوریان
چکیده
سبک زندگی یک جامعه، مهمترین ظهور بعد هنجارین و نرم تمدن است. آیت الله خامنهای از اوایل دوران زعامت بر وجوه مختلف رفتاری، نمادین و ظهورات فرهنگ از جمله سبک زندگی تاکید داشتهاند. موضوع این مقاله متمرکز بر سبک زندگی در منظومه فکری آیتالله خامنهای، بر مبنای سخنرانیهای و بیانیههای موجود از ایشان است. از نظر ایشان ما در مراحل ...
بیشتر
سبک زندگی یک جامعه، مهمترین ظهور بعد هنجارین و نرم تمدن است. آیت الله خامنهای از اوایل دوران زعامت بر وجوه مختلف رفتاری، نمادین و ظهورات فرهنگ از جمله سبک زندگی تاکید داشتهاند. موضوع این مقاله متمرکز بر سبک زندگی در منظومه فکری آیتالله خامنهای، بر مبنای سخنرانیهای و بیانیههای موجود از ایشان است. از نظر ایشان ما در مراحل پنجگانه تکاملی، از دو مرحلهی اول یعنی پیروزی انقلاب اسلامی و نظامسازی اسلامی عبور کردهایم و در مرحلهی سوم و دولت اسلامی به سر میبریم. پس از آن به مرحلهی جامعه اسلامی و نهایتاً تمدن اسلامی خواهیم رسید. هدف این مقاله بررسی تحلیلی شاخصهای سبک زندگی در مراحل پیشروی تکاملی انقلاب اسلامی از منظر آیتالله خامنهای است. روش ما رویکرد تحلیل اسنادی مبتنی بر دادههایی است که به شکلی منقح و نمایهشده در پایگاه حفظ آثار آیتالله خامنهای موجود است. نتیجهی این پژوهش نشان میدهد که در مراحل پیشروی تکامل انقلاب، مهمترین شاخصهای سبک زندگی مرتبط با مسئولان «سلامت اعتقادی و اخلاقی»، «روحیهی خدمت به خلق»، «عدالت» و «سلامت اقتصادی» و در ارتباط با مردم عبارت است از «امر به معروف و نهی از منکر»، توجه به مقولهی «تعلیم و تربیت» و همچنین «استمرار انقلاب» و ارزشهای اساسی آن است. شاخصهای مرحلهی نهایی انقلاب چیزی جدای از شاخصهای مرحلهی چهارم نیست.
سیدابراهیم سرپرست سادات
چکیده
رسالت جدید ملت ایران در «گام دوم انقلاب» و فصل جدید زندگی جمهوری اسلامی، با ورود به دهه پنجم بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، جامعه پردازی است. مرحله ای که بعد از نظام سازی و دولت سازی مقدمه تمدن اسلامی-ایرانی در شکل نوین آن و مطلع بایسته ی طلوع خورشید ولایت عظمی بوده و مناسبات زندگی اجتماعی انسان ها را در هزاره جاری تحت تأثیر قرار ...
بیشتر
رسالت جدید ملت ایران در «گام دوم انقلاب» و فصل جدید زندگی جمهوری اسلامی، با ورود به دهه پنجم بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، جامعه پردازی است. مرحله ای که بعد از نظام سازی و دولت سازی مقدمه تمدن اسلامی-ایرانی در شکل نوین آن و مطلع بایسته ی طلوع خورشید ولایت عظمی بوده و مناسبات زندگی اجتماعی انسان ها را در هزاره جاری تحت تأثیر قرار می دهد. اما این جامعه سازی خود مبتنی بر شعارهای انقلاب اسلامی ، روحیه و حرکت انقلابی است، سوالی که در این میان ارزش طرح و بررسی دارد این است که آیا میان «جوشش انقلابی» که مقتضای تحرک، بسیج، خصال جهادی، حرکت و تغییر خواهی مستمر است و «جامعه سازی» که برایند نظم و ثبات اجتماعی است، تضاد و تنافری وجود ندارد؟ در مقام پاسخ به این سوال و با روش توصیفی و تحلیلی با ابتنا به اندیشه مقام معظم رهبری به دست آمد که میان انقلابی گری و نظم اجتماعی و حتی نظم سیاسی تضاد و تنافری وجود ندارد، بلکه اتفاقاً از بایسته های شکل دهی به جامعه مطلوب در اندیشه های اجتماعی آیت الله خامنه ای ، انقلابی گری نظام اسلامی در معنای واقعی آن است.