نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

2 هیت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

3 پژوهشگر گروه فلسفه علوم انسانی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

چکیده

در قرن اخیر دو کتاب «اقتصادنا» از شهیدصدر و «ساختار انقلاب‌های علمی» از کوهن، وارد فضای علمی شدند که یکی مستقیماً فلسفه علمی است و دیگری در پایه مباحث اقتصادی، رویکردی فلسفه علمی دارد. ‌در جامعه جهانی، کتاب کوهن یکی از کتاب‌های فلسفه علمی رسمی محسوب شد، و از نظریات او برای تحلیل جریان‌های علمی استفاده شد، تا جایی که واژه پارادایم بهعنوان واژه‌ای همه‌گیر بر سر زبان‌ها افتاد؛ ‌اما کتاب اقتصادنا با وجود ارائه دیدگاه‌ها و تحلیل‌های فراوان فلسفه علمی چنین موقعیتی پیدا نکرد. ‌
شناسایی دیدگاه‌های فلسفه علمیِ پنهانمانده برای جوامع علمی که باوجود غنای معرفتی و اجتماعی، کمتر مورد توجه قرار گرفتهاند، می‌تواند سطح آگاهی جامعه علمی و نظریات بدیل در حوزههای مختلف دانش را افزایش دهد. ‌در اینراستا، مقاله حاضر نشان می‌دهد که چگونه مؤلفه‌های یک فلسفه علم تمامعیار رئالیستی در اقتصادنا حضور دارد؛ مؤلفههایی که موجب می‌شود دیدگاه موجود در اقتصادنا در عین دارا بودن بسیاری از نقاط قوت نظریه پارادایم‌های کوهن، گرفتار مسئله نسبیت‌گرایی نشود. همچنین این دیدگاه می‌تواند موجبات این را فراهم سازد که قیاس‌ناپذیری پارادایمی که در دیدگاه کوهن وجود دارد مانعی برای گفتگوی میان اندیشه‌ها، نباشد. ‌این امر از طریق مقایسه نظریات علم‌شناختی شهیدصدر در اقتصادنا و کوهن در ساختار انقلاب‌های علمی به انجام میرسد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Historical symmetry of the idea of "approach" and "paradigm" in what the humanities are

نویسندگان [English]

  • Hadi Mousavi 1
  • hamidreza hasani 2
  • alireza mohammadifard 3

1 عضو هیئت علمی

2 هیئت علمی

3 researcher in Institute of Hawzah and University

چکیده [English]

 
In the last century, two books, "Our Economics" by Muhammad Baqir Al-Sadr and "The Structure of Scientific Revolutions" by Thomas Kuhn, entered the scientific sphere, one that is directly philosophy of science and the other has an approach to philosophy of sciences based on economic issues. In the international community, Kuhn's book was considered as one of the books of official scientific philosophy, and his theories were used to analyze scientific currents, so much so that the word paradigm became a pervasive term for languages; But the book Our Economics did not find such a position despite the many views and analyzes of philosophy of science. Identifying hidden philosophy of science perspectives for scientific societies that have received less attention despite their epistemological and social richness can increase the level of awareness of the scientific community and alternative theories in various fields of knowledge. In this case, the present article shows how the components of a full-fledged realist philosophy of science are present in Our Economics; The components that make the current view of Our Economics, while having many strengths of Cohen's theory of paradigms, do not fall into the problem of relativism. This view can also ensure that the incommensurability of the paradigm in Kuhn's view does not preclude dialogue between ideas. This is done by comparing the scientific theories of Shahid Sadr in Our Economics and Kuhn in The Structure of Scientific Revolutions. The main part of this article is that there is a realistic philosophy of social sciences and humanities in Our Economics which is not found a sign of it in The Structure of Scientific Revolutions. By this philosophy of social sciences and humanities we can solve many explanatory problems in the science and in the history of it.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Our economy
  • Shahid Sadr
  • Thomas Kuhn
  • Philosophy of Humanities
  • Philosophy of Science
  • Scientific Revolutions

فهرست منابع

آنتونی، گیدنز (1396)، ساخت جامعه، اکبر احمدی، تهران: علم.
چالمرز، آلن اف (1390)، چیستی علم (درآمدی بر مکاتب علم‌شناسی فلسفی)، سعید زیباکلام، تهران: سمت.
حسنی، سیدحمیدرضا، علیپور، مهدی (1389)، درنگی در معناشناسی و ماهیت‌شناسی تحلیلی واژه پارادایم، روش‌شناسی علوم انسانی، ش 63، ص 77-96.
صدر، سید محمد باقر (1348)، اقتصاد ما، مترجم: محمدکاظم موسوی، تهران: انتشارات اسلامی.
ــــــــــــــــــــ (1433)، اقتصادنا، قم: مرکز الابحاث و الدراسات التخصّصیة للشهید الصدر.
کوهن، توماس ساموئل (1389)، ساختار انقلاب‏های علمی، مترجم: سعید زیباکلام، تهران: سمت.
ــــــــــــــــــــ (1397)، تنش جوهری، مترجم: علی اردستانی، تهران: نگاه معاصر.