نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه یزد

2 فارغ تحصیل کارشناسی ارشد علوم سیاسی دانشگاه یزد

3 دانشجو کارشناسی ارشد علوم سیاسی دانشگاه یزد

چکیده

مرتضی مطهری و فاطمه مرنیسی مساله زن مسلمان در را کانون توجه خود قرار داده اند؛ یکی از منظر فقه سیاسی شیعی و دیگر از منظر فمینیست اسلامی. مقاله حاضر دیدگاه این دو متفکر درباره حقوق زن مسلمان را بررسی می کند و این پرسش ها را طرح می کند که مطهری و مرنیسی، چه حقوق مدنی، اجتماعی و سیاسی برای زن مسلمان قائل هستند؟ و دیدگاه این دو متفکر چه شباهت ها و تفاوت هایی با هم دارد؟ یافته های تحقیق نشان می دهد: مطهری حق آزادی عقیده و مذهب، حق مالکیت (ازحقوق مدنی)، حق آموزش و امنیت احتماعی (از حقوق اجتماعی) و حق رای (از حقوق سیاسی) را برای زنان همسان با مردان به رسمیت می شناسد اما به دلیل زیست شناختی و روان شناختی ، در زمینه قوانین ارث، پوشش و طلاق (از حقوق مدنی)، حق اشتغال (از حقوق اجتماعی) و حق انتخاب شدن سیاسی (از حقوق سیاسی) حقوق متفاوت برای زنان قائل می شود. در مقابل مرنیسی برابری ذاتی میان زن و مرد متصور است و معتقد است اسلام ذاتی (در تقابل با اسلام تاریخی) هم این برابری را به رسمیت می شناسد. در نتیجه حقوق مدنی، اجتماعی و سیاسی مشابه با مردان برای زن مسلمان قائل است. مبنای تفاوت دیدگاه مطهری و مرنیسی را می توان نتیجه نگرش های متفاوت آنان به اسلام دانست.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Comparison of the Rights of Muslim Women in the Viewpoint of Morteza Motahari and Fatemeh Marneisi

نویسندگان [English]

  • mohammad ali tavana 1
  • mohammad kamkari 2
  • mohammad kamkari 3

1 Assistant Professor of Political Science at the University of Yazd

2 student

3 student

چکیده [English]

Mortaza Motahari and Fatemeh Marneisi have put the issue of the Muslim woman in a modern situation in the spotlight; from a Shi'i political jurisprudence perspective and from another Islamic feminist perspective. The present paper examines the views of these two thinkers on the rights of Muslim women, and sets out questions that Motahari and Marannis regard as civil, political, and social rights for Muslim women.What are the similarities and differences between these two thinkers? Research findings show Motahhari considers a woman to be the same as the man in terms of being, thus the right to freedom of conscience and religion, the right to property, the right to education, and equal security (from social rights) and equal suffrage (from Political rights) for women with men, but due to differences in the nature of men and women, different rights with men in the field of inheritance, coverage and divorce law, the right to work (from social rights) and the right to choose The political will (for political rights) is for women. In contrast to Merannis, there is an inseparable equality between men and women, as a result of which all Muslim, social and political rights that can be given to Muslim men are also considered by Muslim women. The basis for the difference between Motahari and Maranni's views can be attributed to their different attitudes toward Islam.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islam
  • civil
  • social and political rights of woman
  • Motahari
  • Marneisi
-      برلین، آیزیا (1368)، چهار مقاله درباره آزادی، ترجمۀ محمدعلی موحد، تهران: خوارزمی.
-      پدرام، مسعود (1383)، روشنفکران دینی و مدرنیته، چاپ دوم، تهران: گام نو.
-      شرابی، هشام (1368)، روشنفکران عرب و غرب، عبدالرحمان عالم، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
-      فیرحی، داود (1386)، نظام سیاسی و دولت در اسلام، تهران: سمت.
-      فالکس، کیث (1391)، شهروندی،محمد تقی دلفروز، چاپ دوم، تهران: کویر.
-      فهرستی، زهرا ( 1384)، « نقد آراء فاطمه مرنیسی در خصوص حجاب»، پژوهش زنان، دورۀ 3، شمارۀ 3: 194-177.
-      کریمی زنجانی اصل، محمد (1380)، «مقدمه و ویرایش»، در کتاب زنان پرده نشین و نخبگان جوشن پوش، ملیحه مغازه‌ای، تهران: نی.
-      کوثری، مسعود (1387)، «روش مقایسه‌ای» در کتاب رهیافت و روش در علوم‌سیاسی، به اهتمام عباس منوچهری و همکاران، تهران: سمت: 254-300.
-      لک زایی، نجف و زارعی، راضیه (1388)، «کنکاشی در زمینۀ رابطۀ مبانی فکری و حقوق زنان در آثار مطهری»، بانوان شیعه، شمارۀ 22: 154-119.
-      مرنیسی، فاطمه (1380)، زنان پرده‌نشین و نخبگان جوشن‌پوش، ترجمۀ ملیحه مغازه‌ای، تهران: نی.
-      مرنیسی، فاطمه (1386)، زنان بر بالهای رؤیا، ترجمۀ حیدر شجاعی، تهران: دادار.
-      مرنیسی، فاطمه (1393)، ملکه‌های فراموش‌شده در سرزمین خلافت اسلامی، ترجمۀ حسن اسدی، تهران: مولی.
-      مطهری، مرتضی (1357)، نظام حقوق زن در اسلام، تهران: انتشارات صدرا.
-      مطهری، مرتضی (1367)، پیرامون جمهوری اسلامی، تهران: صدرا.
-      مطهری، مرتضی (1368)، مجموعه آثارجلد نوزدهم، تهران: صدرا.
-      مطهری، مرتضی (1368)، مسئله حجاب، تهران: صدارا.
-      مطهری، مرتضی (1368)، ده گفتار، چاپ پنجم، تهران: صدرا.
-      مطهری، مرتضی (1368)، سیره نبوی، چاپ ششم، تهران: صدرا.
-      مطهری، مرتضی (1381)، فلسفه تاریخ (4 جلد)، چاپ چهارم ، تهران: صدرا.
-      مطهری، مرتضی (1382)، یادداشت‌ها جلد ششم، تهران: صدرا.
-      مطهری، مرتضی (1385)، آینده انقلاب اسلامی، چاپ چهلم،  تهران: صدر .
-      مطهری، مرتضی (1389)، نقدی بر مارکسیسم، چاپ هفتم، تهران: صدرا.
-      .مطهری، مرتضی (1391)، زن و مسائل قضایی و سیاسی، تهران: صدرا.
-         نش،کیت (1394)، جامعه‌شناسی سیاسی معاصر، محمد تقی دلفروز، چاپ سیزدهم، تهران: کویر.
-         Tom, Bottomore (1992), Citizenship and Social Class; T.H. Marshall, London, Pluto Pres.
-      Margot, Bodran, (1995), Feminists, Islam, and Nation: Gender and the Making of Modern Egypt, Princeton: Princeton University Press.
-      Cengiz. Koc (2016), "Fatima Mernissi and Amina Wadud: Patriarchal Dominance and Misinterpretation of Sacred Texts" in Islamic Countries: International Journal of Humanities and Social Science.
-      T.H, Marshall (1950), "Citizenship and social class", combrdge:Cambridge university press.
-      Fatima, Mernissi (1991), "The Veil and the Male Elite: A Feminist", Interpretation of Women’s Rights in Islam, translated by Mary Jo Lakeland: New York: Basic And Social Science.
-      Fatima, Mernissi (1995), WomenandIslam: An Historicaland TheologicalEnquiry, Oxford: Blackwell.
-      Ziba, Mir-Hosseini (2015), Men in Charge? Rethinking Authority in Muslim Legal Tradition, Oneworld Publications.
-      Shazia, Malik (2014), "Towards a Feminist Interpretation of Islam: Faith and Fatima Mernissi Gender in the Work", IOSR Journal Of Humanities.