بازخوانی و تفسیر ایدههای متفکران شاخص مسلمان
مصطفی مهر آیین؛ علیرضا قبادی؛ فیروز راد
چکیده
هـدف این پـژوهش بررسی شرایط ظهور گفتمان سیاسی مذهبی(گفتمان سیاسی هیات های مذهبی) در ایران دهه 40 است. چه شرایط تاریخی زمینه ساز شکل گیری این گفتمان جدید در فضای فرهنگی ایران شد؟ چه عواملی (چه کسانی) منابع و فضای اجتماعی لازم برای تولید این گفتمان را فراهم آوردند؟ چه عواملی قلمرو گفتمانی و محتوای آن را تعیین نمودند؟ محقق پس از طرح یک مدل ...
بیشتر
هـدف این پـژوهش بررسی شرایط ظهور گفتمان سیاسی مذهبی(گفتمان سیاسی هیات های مذهبی) در ایران دهه 40 است. چه شرایط تاریخی زمینه ساز شکل گیری این گفتمان جدید در فضای فرهنگی ایران شد؟ چه عواملی (چه کسانی) منابع و فضای اجتماعی لازم برای تولید این گفتمان را فراهم آوردند؟ چه عواملی قلمرو گفتمانی و محتوای آن را تعیین نمودند؟ محقق پس از طرح یک مدل نظری ترکیبی، به بررسی دقیق تحولات اجتماعی و فرهنگی ایران در دوره زمانی مورد نظر پرداخته و میکوشد نشان دهد که اگرچه «بوجودآمدن بحران در نظم اخلاقی جامعه»، «بسیج منابع» و «شکلگیری زنجیرههای تعامل» برای شکلگیری فرآیند تولید ایدئولوژی ضروری است، قلمرو گفتمانی و محتوای ایدئولوژیها تحت تأثیر عواملی همچون افق اجتماعی ایدئولوژی و ماهیت گفتمانهای رقیب موجود در بافت گفتمانی جامعه تعیین می شود. در نهایت، محقق به بحث درباره دلالتهای این پژوهش برای شناخت رابطه میان ایدئولوژی و ساختار اجتماعی میپردازد. واژگان کلیدی: فرهنگ، ایدئولوژی، گفتمان، تولید گفتمان،گفتمان سیاسی هیات های مذهبی،نظم اخلاقی، تولیدگر فرهنگ، بسیج منابع، قلمرو گفتمانی، محتوای گفتمان.
بازخوانی و تفسیر ایدههای متفکران شاخص مسلمان
محمد میرزایی؛ علی ربانی؛ اصغر حقیقی مقدم
چکیده
مقاله حاضر در پی تحلیل و بررسی شالودههای مفهومی و دالهای مفصلبندی گفتمان بیداری اسلامی از منظر مقام معظم رهبری است. در این تحقیق، در چارچوب روشی ترکیبی از نظریۀ زبانشناسی انتقادی نورمن فرکلاف در تحلیل متون و از نظریهۀ گفتمان لاکلاو و موفه در چگونگی فراآیند هژمونیک شدن و تفوق یافتن گفتمان بیداری اسلامی بهره برده ...
بیشتر
مقاله حاضر در پی تحلیل و بررسی شالودههای مفهومی و دالهای مفصلبندی گفتمان بیداری اسلامی از منظر مقام معظم رهبری است. در این تحقیق، در چارچوب روشی ترکیبی از نظریۀ زبانشناسی انتقادی نورمن فرکلاف در تحلیل متون و از نظریهۀ گفتمان لاکلاو و موفه در چگونگی فراآیند هژمونیک شدن و تفوق یافتن گفتمان بیداری اسلامی بهره برده شده است. تحلیل متون آثار و سخنرانیهای مقام معظم رهبری نشان داد که در هندسۀه معرفتی ایشان، بیداری اسلامی گفتمانی است که از دالهای «امامخمینی(رض) مظهر بیداری اسلامی»، «احیاء هویت اسلامی»، «فلسطین مسئلۀه محوری جهان اسلام»، «جنبش نرم افزاری و تولید علم»، «ارتقاء علم در سایۀه دین»،«اعتقاد به مهدویت»، «عدالت اجتماعی»، «مردمسالاری دینی»، «حوزههای علمیه»، «مبارزه با تهاجم فرهنگی» و «استکبار ستیزی» حول دال مرکزی و نقطۀه کانونی «ایجاد تمدن اسلامی بر پایۀه دین، عقلانیت، علم و اخلاق» تشکیل شده است. در این راستا از منظر مقاممعظمرهبری، جهت تفوق یافتن این گفتمان و ایجاد تمدن اسلامی، وظیفۀ روحانیون و حوزههای علمیه و نخبگان فکری ، فرهنگی و سیاسی پراکندن و اشاعۀهی نظم معنایی مورد تأاکید این گفتمان در مقام نظر و فراهم آوردن زمینههای تحقق آن در ساحت عمل اجتماعی و سیاسی با گسترهای وسیع در ابعاد داخلی و منطقهای و جهانی است