نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مصطفی مهر آیین ¹
• علیرضا قبادی ²
• فیروز راد ³

¹ استادیار گروه جامعه شناسی علم مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور

² دانشجوی دوره دکتری پیام نور

³ استاد یار گروه جامعه شناسی دانشگاه پیام نور

چکیده

هـدف این پـژوهش بررسی شرایط ظهور گفتمان سیاسی مذهبی(گفتمان سیاسی هیات های مذهبی) در ایران دهه 40 است. چه شرایط تاریخی زمینه ساز شکل گیری این گفتمان جدید در فضای فرهنگی ایران شد؟ چه عواملی (چه کسانی) منابع و فضای اجتماعی لازم برای تولید این گفتمان را فراهم آوردند؟ چه عواملی قلمرو گفتمانی و محتوای آن را تعیین نمودند؟ محقق پس از طرح یک مدل نظری ترکیبی، به بررسی دقیق تحولات اجتماعی و فرهنگی ایران در دوره زمانی مورد نظر پرداخته و می‌کوشد نشان دهد که اگرچه «بوجود‌آمدن بحران در نظم اخلاقی جامعه»، «بسیج منابع» و «شکل‌گیری زنجیره‌های تعامل» برای شکل‌گیری فرآیند تولید ایدئولوژی ضروری است، قلمرو گفتمانی و محتوای ایدئولوژی‌ها تحت تأثیر عواملی همچون افق اجتماعی ایدئولوژی و ماهیت گفتمان‌های رقیب موجود در بافت گفتمانی جامعه تعیین می شود. در نهایت، محقق به بحث درباره دلالت‌های این پژوهش برای شناخت رابطه میان ایدئولوژی و ساختار اجتماعی می‌پردازد.
واژگان کلیدی: فرهنگ، ایدئولوژی، گفتمان، تولید گفتمان،گفتمان سیاسی هیات های مذهبی،نظم اخلاقی، تولیدگر فرهنگ، بسیج منابع، قلمرو گفتمانی، محتوای گفتمان.

کلیدواژه‌ها

• گفتمان
• گفتمان سیاسی هیات های مذهبی
• نظم اخلاقی
• بسیج منابع
• قلمرو گفتمانی
• محتوای گفتمان

موضوعات

• بازخوانی و تفسیر ایده‌های متفکران شاخص مسلمان

عنوان مقاله [English]

A sociological explanation of the development of politico-religious discourse in Iran (1960-1970)

نویسندگان [English]

• mostafa mehraeen ¹
• alireza ghobadi ²
• feroz rad ³

¹ assitant profesor

² PhD student

³ assitant profesor

چکیده [English]

The purpose of this study is to address the emergence of a religious politico-religious discourse in Iran during 1960's. What historical conditions bolstered the formation of this new discourse in the cultural space of Iran? What factors provided the resources and social space needed to produce this discourse? The researcher, using a combined theoretical model, attempt to explain social and cultural developments in Iran in the given time period carefully and seeks to explore the "emergence of a crisis in the moral order of society", the way of "resource mobilization" and providing "interaction chains" for the formation of politico-religious discourse. Finally, the researcher discusses the implications of this research to understand the relationship between ideology and social structure.

کلیدواژه‌ها [English]

• Keywords: culture
• discourse
• politico-religious discourse
• moral order
• producer of culture
• Resource Mobilization
• discourse domain
• discourse content