نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه اندیشه سیاسی در اسلام، پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

با عنایت به نقش محوری شیخ یوسف القرضاوی در تحولات پساانقلاب‌های عربی در سال 2011 و نیز جایگاه محوری وی در میان طرفداران اخوان‌المسلمین از یک‌سو، و نیز نحوۀ مواجهۀ وی با حکومت سوریه در این دورۀ زمانی، در این پژوهش برآنیم تا با استفاده از روش پژوهش مقایسه‌ای در مقام تحلیل و مطالعات اسنادی و کتابخانه‌ای در مقام جمع‌آوری اطلاعات، به این پرسش پاسخ دهیم که چه نسبتی میان اندیشۀ اسلام سیاسی میانه‌رو که وی نمایندۀ اصلی آن دانسته می‌شود با نوع کنش سیاسی او در قبال بحران سوریه وجود دارد؟ یافتۀ این پژوهش حکایت از آن دارد که علی‌رغم مشی اعتدالی وی در دورۀ پیش از تحولات مذکور، نوع کنش سیاسی وی در قبال بحران سوریه از منظر مبانی معرفت‌شناختی، هستی‌شناختی، انسان‌شناختی و روش‌شناختی حاکم بر گفتمان اسلام‌گرایانۀ وی در تضاد قرار دارد و می‌توان چنین اذعان کرد که وی از چارچوبه‌های اصلی گفتمان اسلام سیاسی خود عدول کرده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

An Examination of Yusuf al-Qaradawi's Political Ideology and Behavior in Light of the Syrian Crisis

نویسنده [English]

  • mohammad mahmoodikia

Assistant Professor, Department of Political Thought in Islam, the Research Institute of Imam Khomeini and Islamic Revolution, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Given the pivotal significance of Sheikh Yusuf al-Qaradawi in the aftermath of the Arab revolutions in 2011, his prominent status among Muslim Brotherhood supporters, and his interactions with the Syrian government during this time, we have devised a research approach that combines comparative research methodology for analysis with library and documentary studies to gather information and address the research questions. The results of this study suggest that his political stance on the Syrian crisis contradicts the epistemological, ontological, anthropological, and methodological underpinnings that govern his Islamist discourse. This demonstrated that he has strayed from the primary frameworks of his political Islam discourse, despite his moderate stance prior to the aforementioned developments. Overall, it appears that Sheikh Yusuf al-Qaradawi is swayed by political movements and groups, the absence of an accurate political vision, and the inflammatory atmosphere that followed the Arab Spring. Additionally, the historical experience of the Brotherhood in Syria, the opportunity presented by the Arab Spring, and the protests in Syria all play a role in shaping his perspective. He regarded it as an appropriate venue for overthrowing the governing authority in that country and instituting a system of governance based on the Brotherhood's discourse.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Arab Spring
  • Jurisprudence Modernization
  • Political Islam
  • Sunni
  • Syria
  • Yusuf Al-Qaradawi
ترابی، یوسف و پیروزفر، مهدی (1396). نوعثمانی‌گری و نوسلفیت: مقایسۀ موردی فتح‌الله گولن و یوسف القرضاوی. جامعه‌شناسی سیاسی جهان اسلام، 11، 175-196.
چهل‌تنان، علی‌اکبر، آگاه، محمد و گلشنی، علیرضا (1400). نوسلفی‌گری در زیست معاصر اسلامی با تأکید بر اندیشه‌های مودودی و قرضاوی. مطالعات اندیشه معاصر مسلمین، 14، 183-213.
بهرامی،  حسین، تقوی، سید محمدعلی و نجف‌زاده، مهدی (1394). نگرش نوسلفی یوسف قرضاوی به سیاست: دولت اسلامی به‌مثابۀ حکومتی مدنی. مطالعات سیاسی جهان اسلام، 4(3)، 33-54.
حسینی، محمد (2007). الدلیل الفقهی (تطبیقات فقیه لمصطلحات علم الاصول). النجف: مرکز ابن إدریس الحلی للدارسات الفقهیة.
حلی، ابن مطهر (1414). منتهی المطلب فی تحقیق المطلب. طبعة الجدیدة، مشهد: مؤسسة الطبع والنشر فی الآستانة الرضویة المقدسة.
شمسینی غیاثوند، حسن و نجفی جویباری، خورشید (1395). واکاوی مشارکت سیاسی زنان در جهان اسلام؛ با تأکید بر کشور مصر. مطالعات سیاسی جهان اسلام، 19، 89-116.
علی‌بخشی، عباس و موسوی جشنی، سید صدرالدین (1398). بررسی نقش مردم در اندیشۀ سیاسی جنبش اخوان‌المسلمین. جامعه‌شناسی سیاسی جهان اسلام، 15، 81-108.
قرضاوی، یوسف (1379). آیندۀ حرکت اسلامی و اولویت‌های آن. ترجمۀ محمد ملازاده. تهران: نشر احسان.
قرضاوی، یوسف (1390 الف). اسلام و تمدن معاصر، ترجمۀ عبدالعزیز سلیمی، تهران: نشر احسان.
قرضاوی، یوسف (1390 ب). فقه سیاسی. ترجمۀ عبدالعزیز سلیمی، چاپ دوم، تهران: نشر احسان.
قرضاوی، یوسف (1392). پژوهشی در باب مقاصد شریعت. ترجمۀ آزاد شافعیان و سیدرضا اسعدی. تهران: نشر احسان.
قرضاوی، یوسف (1394). دیدگاه‌های فقهی معاصر (چهارجلدی). ترجمۀ احمد نعمتی. تهران: احسان.
قرضاوی، یوسف (1394). دین و سیاست. ترجمۀ عبدالعزیز سلیمی، تهران: نشر احسان.
القرضاوی، یوسف (1991). الایمان و الحیاة. الطبعة الخامسة عشرة. بیروت: مؤسسة الرسالة.
القرضاوی، یوسف (1996). العقل و العلم فی القرآن الکریم. الطبعة الاولی. القاهرة: مکتبة وهبة.
القرضاوی، یوسف (1997). شریعة الاسلام؛ صالحة للتطبیق فی کل زمان و مکان. الطبعة الخامسة. القاهرة: مکتبة وهبة.
القرضاوی، یوسف (2001). لقاءات... و محاورات؛ حول قضایا الاسلام و العصر. الطبعة الاولی. الجزء الثانی. القاهرة: مکتبة وهبة.
القرضاوی، یوسف (2003). الخصائص العامة للاسلام. الطبعة السادسة، القاهرة: مکتبة وهبة.
القرضاوی، یوسف (2005 الف). الصحوة الاسلامیة بین الجمود و التطرف. الطبعة الثانیة. القاهرة: دارالشروق.
القرضاوی، یوسف (2005 ب). من اجل صحوة راشدة؛ تجدد الدین... و تنهض بالدنیا. الطبعة الثانیة. القاهرة: دار الشروق.
القرضاوی، یوسف (2006). نحن و الغرب؛ اسئلة شاکلة و اجوبة حاسمة. الطبعة الاولی. القاهرة: دارالتوزیع و النشر الاسلامیه.
مجیدی، حسن و خزاعی، مهدی (1392). مردم‌سالاری دینی در آرای رهبران جمهوری اسلامی و یوسف القرضاوی. رهیافت انقلاب اسلامی، 25، 49.
مجیدی، حسن و نادری، مهدی (1394). تحول انگارۀ آزادی در ساخت دولت و نظام سیاسی تسنن. جامعه‌شناسی سیاسی جهان اسلام، 6، 57-82.
مرندی، الهه (1396). بررسی انتقادی اندیشۀ سیاسی-اجتماعی یوسف القرضاوی؛ گسست بین نظریه و عمل. مطالعات اندیشۀ معاصر مسلمین، 5، 53-79.
ولی‌زاده، رامین و محمدی الستی، مسعود (1400). سلفی‌گری جدید در اهل‌سنت و احیاگری شیعی؛ با تأکید بر آرای یوسف قرضاوی و مرتضی مطهری. مطالعات خاورمیانه، 28(2)، 67-95.