نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسندگان

1 استادیار پژوهشکده زنان دانشگاه الزهرا سلام الله علیها، تهران، ایران

2 دانشگاه شهید مطهری

3 موسسه آموزش عالی رفیعه المصطفی

چکیده

پیش از انقلاب اسلامی ایران، زمینه سازی جهت توسعه و پیشرفت تحصیلات عالی بانوان به عنوان مصداقی از حقوق بشر در جوامع مختلف و از جمله در ایران مورد توجه قرار داشته است. پس از انقلاب اسلامی و مواجهه با رویکرد جدی‌تر قوانین ایران به مبانی اسلامی، حفظ مردان در مرکز قدرت خانوادگی و اجتماعی، فرصت‌های برابر تحصیلات عالی بانوان بخصوص در حوزه‌های علمیه که مرکز اندیشه‌سازی حقوقی ایران به شمار می‌رود را با چالش‌هایی از جمله تضعیف سطح علمی بانوان طلبه نسبت به مردان حوزوی علیرغم برخورداری از سطوح هم‌نام، روبرو کرد. چراکه اعطای فرصت‌های برابر شغلی و مدیریتی به بانوان، لازمه‌ی بهرمندی ایشان از فرصت‌های برابر علمی در سطوح عالی حوزوی و دانشگاهی است. لذا پژوهش حاضر در راستای بررسی دیدگاه امامین انقلاب در خصوص تحصیلات عالی زنان در حوزه و دانشگاه، به تبیین رویکرد آیت‌الله خامنه‌ای در این خصوص پرداخته است. یافته‌ها حاکی از الزام و ضرورت و بلکه وجوب کفایی تحصیلات عالی دانشگاهی در برخی زمینه‌ها همچون پزشکی، قضاوت، سیاستگذاری و مدیریت، همچنین تحصیلات عالی حوزوی زنان تا سطح اجتهاد بخصوص در حوزه مسائل زنان و خانواده است. نتیجه اینکه اعطای قدرت حاصل از تحصیلات عالی به بانوان مورد تاکید و بلکه مطالبه آیت الله خامنه‌ای از جامعه زنان است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Women's education from the perspective of Ayatollah Khamenei

نویسندگان [English]

  • Leila Samani 1
  • masoumeh shahriari 2
  • khadijah hamedi 3

1 Assistant Professor of Women's Research Institute of Alzahra University, Tehran, Iran.

2 Motahary University

3 Institute of Higher Education RafiyahALMUSTAFA

چکیده [English]

Prior to the Islamic Revolution of Iran, paving the way for the development and advancement of women's higher education was considered as an example of human rights in various societies, including Iran. After the Islamic Revolution and facing a more serious approach of Iranian laws to Islamic principles, keeping men at the center of family and social power, equal opportunities for higher education for women, especially in seminaries that are the center of Iranian legal thought. Rud faced challenges such as weakening the academic level of female students compared to seminary men despite having the same level. Because giving equal job and managerial opportunities to women is a prerequisite for them to enjoy equal scientific opportunities at higher seminary and university levels. Therefore, the present study, in order to examine the view of the Imams of the Revolution regarding the higher education of women in the seminary and the university, has explained Ayatollah Khamenei's approach in this regard. Findings indicate the necessity and necessity of university higher education in some fields such as medicine, jurisprudence, policy and management, as well as women's seminary higher education up to the level of ijtihad, especially in the field of women and family issues. The result is that giving power from higher education to women is emphasized, but also Ayatollah Khamenei's demand from the women's community.In fact, the purpose of this study is to investigate the importance of women's education in Islamic society with regard to the views and possibly the limitations of Islamic jurisprudence in the Islamic Republic of Iran; Therefore, one of the most important goals is to study and explain the attitude of the rulers of the Islamic society, especially the jurisprudent and the ruler present at the head of the Islamic Republic of Iran, regarding the changing social status of women in Iran and the world. This research is considered.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Women
  • Postgraduate Studies
  • Women's Rights
  • Women's Responsibility
  • Ayatollah Khamenei
 
فهرست منابع
قرآن کریم.
انوشه ئی، مهدی (1389)، حق بر آموزش حداقلی در چارچوب نظام بین‌المللی حقوق بشر (پایان‌نامه کارشناسی ارشد)، دانشگاه علامه طباطبایی.
الهامی، داود (1378)، «علم‌آموزی زن از دیدگاه اسلام»، ماهنامه پیام حوزه، شماره 25.
آلبانی، محمد ناصرالدین (1392)، سلسله الاحادیث الضعیفه و الموضوعه، بیروت: المکتب الاسلامیه.
ابن اثیر، عزالدین علی (1409)، اسدالغابه فی معرفه الصحابه، بیروت: دارالفکر.
ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی (1415)، الاصابه فی تمییزالصحابه، بیروت: دارالکتب العلمیه.
بخاری، محمد بن اسماعیل (1401)، صحیح، بیروت: دارالفکرللطباعه والنشر.
بامداد، بدر الملوک (1348)، زن ایرانی از انقلاب مشروطیت تا انقلاب سفید، تهران: انتشارات ابن‌سینا.
بستان، حسین؛ جمعی از همکاران (1387)، گامی به‌سوی علم دینی (1): ساختار علم تجربی و امکان علم دینی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
بلاذری، ابوالحسن (1398)، فتوح البلدان، ترجمه رضوان محمد رضوان، بیروت: دارالکتب العلمیه.
بلادی موسوی، صدرالدین (1383)، «تحصیلات عالی، موازنه جنسی و ازدواج، مجله مطالعات راهبردی زنان، شماره 26.
ترابی فارسانی، سهیلا (1378)، اسنادی از مدارس دختران از مشروطه تا پهلوی، تهران: انتشارات سازمان اسناد ملی ایران.
جعفری، محمدتقی (1361)، ترجمه و تفسیر نهج‌البلاغه، تهران: نشر فرهنگ اسلامی.
جوادی آملی، عبدالله (1369)، زن در آیینه جمال و جلال، مرکز نشر فرهنگی رجاء.
حکمت‌نیا، محمود (1390)، حقوق و مسئولیت‌های فردی و اجتماعی زن، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
خمینی، روح‌الله (1390)، جایگاه زن از دیدگاه امام خمینی (ره)، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
رحمت آبادی، اعظم (1386)، «فعالیت‌های علمی اجتماعی زنان خاندان اهل‌بیت (ع)» ، فصلنامه بانوان شیعه، شماره 12.
رحیمی راغب، میهن؛ قیم، بهادر (1394)، «جایگاه علم و علم‌آموزی در اسلام» ، فصلنامة جندی‌شاپور، شماره 3.
شبلی، احمد (1387)تاریخ آموزش در اسلام (از آغاز تا فروپاشی ایوبیان در مصر)، ترجمه محمدحسین ساکت، تهران: نشر نگاه معاصر.
سفیری، خدیجه (1386)، «زنان و تحصیلات دانشگاهی»، مجله دانشکده ادبیات و علوم‌انسانی (دانشگاه خوارزمی)، شماره 56-57.
شیخ‌الاسلامی، پری (1351)، زن در ایران، تهران: بی­نا.
طباطبایی، سید محمدحسین (1387)، زن در قرآن، قم: مرکز نشر هاجر.
طباطبایی، محمدحسین (1374)، المیزان، ترجمه موسوی همدانی، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
طباطبایی، محمدحسین (1361) قرآن در اسلام، تهران: بنیاد علوم اسلامی.
عظیم‌زاده اردبیلی، فائزه؛ خسروی، لیلا (1388)، مطالعه تطبیقی حقوق زنان از منظر اسلام و غرب، جلد 4، نهاد ریاست‌جمهوری، مرکز امور زنان و خانواده.
قرآن کریم و شرح آیات منتخب (1387)، ترجمه مکارم شیرازی، تهران: مرکز طبع و نشر قرآن جمهوری اسلامی ایران.
کابلى، محمد اسحاق فیاض (1426). المسائل المستحدثة (للفیاض)، کویت: مؤسسة مرحوم محمد رفیع حسین، چاپ اول.
کسروی تبریزی، احمد (1376)، تاریخ مشروطه ایران، تهران: انتشارات امیرکبیر.
مطهری، مرتضی (1368)، ده گفتار، تهران: صدرا.
موسوی بجنوردی، سید حسن بن آقابزرگ (1419). القواعدالفقهیة، قم: الهادی.
مهریزی، مهدی (1387)، سهم زنان در نشر حدیث، قم: دارالحدیث.
حر عاملی، محمد بن حسن (1414) وسائل‌الشیعه فی تحصیل مسائل الشریعه، قم: آل بیت (ع).
کلینی، محمد بن یعقوب (1411)، اصول کافی، جلد 1، چاپ چهارم، بیروت: دارالتعاریف المطبوعات.
مجلسی، محمدباقر (1403)، بحارالانوار، بیروت: دار احیاءالتراث العربی.
حسینی، کلثوم (1393)، «جایگاه علم‌آموزی زنان در تمدن نوین اسلامی»، مطالعات پژوهشی زنان، دوره 1، شماره 3.
وافی، عبد الواحی (1383)، «تساوی زن و مرد در حق آموزش و فرهنگ»، مجله حوراء، شماره 8، قم: دفتر مطالعات و تحقیقات زنان.
عزیزی، حسین (1394)، «جایگاه علمی زنان در تاریخ‌نگاری مسلمین»، پژوهش­های تاریخی، دوره جدید، شماره اول.
پایگاه اطلاع­رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیه الله سید علی خامنه­ای https://farsi.khamenei.ir
درس­های اخلاقی سال تحصیلی 94-93، پایگاه اطلاع­رسانی آثار آیت‌الله مصباح یزدی، info@mesbahyazdi.org