نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

مدیر گروه فلسفه دانشگاه جامعه المصطفی

چکیده

چکیده
اندونزی در برخی مقاطع تاریخی با بحران درگیری های خشونت آمیز میان پیروان ادیان و نیز اقوام مختلف با یکدیگر روبرو بوده است که گاهی به کشته شدن و آوارگی تعداد قابل توجهی از شهروندان انجامیده است. نورخالص مجید به عنوان یکی از نخبگان فرهنگی و متفکران برجسته اندونزی تلاش کرده است راه حلی برای خروج از این بحران بیابد.
این مقاله بر آن است تا با روش کتابخانه‌ای و توصیفی-تحلیلی، طرح کثرت گرایی دینی وی را که با بهره گیری از مبانی اسلامی و نیز ارزش‌های مدرن، شکل گرفته است و هدفش پایان دادن درگیری های دینی و قومیتی و تحقق همزیستی مسالمت آمیز در اندونزی است، بررسی و تحلیل کند.
این تحقیق ابتدا زمینه‌های تاریخی برخورد و چالش میان پیروان ادیان و مذاهب بخصوص مسلمانان و مسیحیان را مورد بررسی قرار می دهد، سپس ضمن بیان هدف نورخالص مجید از طرح کثرت گرایی دینی، به مبانی و مولفه های اصلی این طرح می پردازد و در پایان این دیدگاه‌ها را مورد نقد و بررسی قرار خواهد داد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis and study of Religious Pluralism from Dr. Nurcholish Madjid's point of view

نویسنده [English]

  • Mohsen Miri

Head of Department of philosophy in Al-Mustafa University

چکیده [English]

Abstract
At some point in history, Indonesia has faced a crisis of violent clashes between followers of different religions and ethnicities, sometimes leading to the death and displacement of significant numbers of citizens. As one of Indonesia's leading cultural elite and thinkers Dr. Nurcholish Madjid has tried to find a way out of this crisis.
This article intends to study and analyze his intellectual experience on religious pluralism with a library and descriptive-analytical method to review his plan, which has been formed by using Islamic principles as well as modern values, and its goal is to end the conflict and realization of peaceful coexistence in Indonesia.
This research first examines the historical context of the confrontation and challenge between the followers of religions and sects, especially Muslims and Christians, then, while stating the purpose of Nurcholish Madjid from the religious pluralism idea, deals with the main principles and components of this plan and in the end will analyze and critique these views.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "religious pluralism"
  • "People of the Book( Ahl al-Kitāb)"
  • "social pluralism"
  • "rightfulness(legitimacy) of religions"
  • "Nurcholish Madjid"
قرآن کریم
نهج البلاغه،(1414 ق.)، تصحیح صبحی صالح، قم، نشرهجرت‏، چاپ اول.
پارسانیا، حمید، (1384)، «بررسی پلورالیسم اجتماعی جان هیک از دیدگاه امام خمینی»، قبسات، شماره 37، 105-120.
سجستانی، سلیمان ، (بی تا)، سنن ابی داود،  بیروت، المکتبه العصریه.
شجاعی زند، علی رضا، (۱۳۷۸)، «عرفی شدن دین، فرد، جامعه»، فصلنامه نقد و نظر، شماره ۲۱، 321-188.
طباطبایى، سید محمد حسین، (1374)، ترجمه تفسیر المیزان، مترجم سید محمد باقر موسوى همدانى‏، قم، دفتر انتشارات اسلامى.‏
علیخانی، علی اکبر، (1392)، اسلام و همزیستی مسالمت آمیز، تهران، نشر به آفرین.
مطهری، مرتضی، (1374)، مجموعه آثار، تهران، انتشارات صدرا، جلد 1.
میری، محسن، (1388)، وهابیت در اندونزی، پژوهشهای منطقه­ای، شماره 1، 151-141
میری, محسن. (1399). تحلیل و بررسی نوتجددگرایی (نومدرنیسم) اسلامی از منظر دکتر نورخالص مجید. مطالعات اندیشه معاصر مسلمین، شماره 12 ،154-131.
 نوئر، دلیار، (1370)، نهضت های نوین اسلامی در اندونزی، ترجمه ایرج رزاقی و محمد مهدی حیدرپور، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی.
Abidin, Zainal, (2014), “Teologi Inklusif Nurcholish Madjid: Harmonisasi antara Keislaman, Keindonesiaan, dan Kemoderenan”, Humaniora Binus, vol. 5, No. 2.665-684.
Arfa, Faisar Ananda, (2014), “Problems of Pluralism in Modern Indonesian Islam”, Journal of Indonesian Islam, Vol. 8, No. 2, 209-234.
Arifianto, Alexander R., (2009), “Explaining the Cause of Muslim-Christian Conflicts in Indonesia: Tracing the Origins of Kristenisasi and Islamisasi”, Islam and Christian–Muslim Relations, Vol. 20, Issue 1, 73-89.
Audi, R. (Ed.), (1996), The Cambridge Dictionary of Philosophy, Cambridge, Cambridge University Press.
Basinger, David, (2020), Religious Diversity (Pluralism), Stanford Encyclopedia of Philosophy, URL =<https://plato.stanford.edu/entries/religious-pluralism/#ReliDiveReliTole>.( (تاریخ مراجعه 1399.10.2
Basya, Muhammad Hilaly, (2011), “The concept of religious pluralism in Indonesia: a study of the MUI’s fatwa and the debate among Muslim scholars”, Indonesian Journal of Islam and Muslim Societies, vol. 1, Issue 1, 69-93.
Fealy, Greg, and Hooker, Virginia, (2006), Voices of Islam in Southeast Asia: A Contemporary Sourcebook, Singapore, Institute of Southeast Asian Studies.
Husaini, Adian, (2006), Liberalisasi Islam di Indonesia: fakta & data, Jakarta, Dewan Da'wah Islamiyah Indonesia.
Husein, Fatimah, (2005), Muslim-Christian relations in the new order Indonesia: the exclusivist and inclusivist Muslims' perspectives, Bandung, Mizan Pustaka.
Luthfi Assyaukanie, (2007), “The Diffusion of Middle Eastern Radicalist Ideas to Indonesia, Jurnal Falsafah Dan Agama Universitas Paramadina, Vol. 1, No. 1,1-32.
Madjid, N., (2019 A), Cendekiawan dan Religiusitas, in Karya Lengkap Nurcholish Madjid, e.d. Dr. Budhy Munawar-Rachman, Jakarta, Nurcholish Madjid Society.
Madjid, N., (2019 B), Islam Agama Kemanusiaan, in  Karya Lengkap Nurcholish Madjid,e.d. Dr. Budhy Munawar-Rachman, Jakarta, Nurcholish Madjid Society.
Madjid, N., (2019 C), Islam Agama Peradaban, in  Karya Lengkap Nurcholish Madjid,e.d. Dr. Budhy Munawar-Rachman, Jakarta, Nurcholish Madjid Society.
Madjid, N., (2019 D), Islam Doktrin dan Peradaban, in  Karya Lengkap Nurcholish Madjid,e.d. Dr. Budhy Munawar-Rachman, Jakarta, Nurcholish Madjid Society.
Madjid, N., (2019 E), Kaki Langit Peradaban Islam, in  Karya Lengkap Nurcholish Madjid, e.d. Dr. Budhy Munawar-Rachman, Jakarta, Nurcholish Madjid Society.
Madjid, N., (2019 F), Pintu-Pintu Menuju Tuhan, in  Karya Lengkap Nurcholish Madjid,e.d. Dr. Budhy Munawar-Rachman, Jakarta, Nurcholish Madjid Society.
Madjid, N., (2019 G), Tradisi Islam, in  Karya Lengkap Nurcholish Madjid,e.d. Dr. Budhy Munawar-Rachman, Jakarta, Nurcholish Madjid Society.
Saeed, A., and Johns, A.H., (2004), Nurcholish Madjid and the interpretation of the Qur’an: Religious pluralism and tolerance, London, Oxford University Press.
Sofjan, Dicky, (2016), “Minoritization & Criminalization of Shia Islam in Indonesia”, Journal of South Asian and Middle Eastern studies, Vol. 39, No. 2,29-44.
Taufani, T., (2018), Keluar dari Rongsokan Sunni-Syiah: Membaca Pemikiran Ahmad Syafii Maarif, dalam Merawat Kewarasan Publik: Refleksi Kritis Kader Intelektual Muda tentang Pemikiran Ahmad Syafii Maarif, Indonesia, Maarif Institute for Culture and Humanity.
 Madjid, N., (1987), Islam Kemodernan dan Keindonesiaan. Bandung, Mizan.
Madjid, N., (1970), Pembaharuan Pemikiran Islam, Jakarta, Islamic Research Centre.
https://www.merriam-webster.com/dictionary/pluralism. (( تاریخ مراجعه 1399.10.2