نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
چکیده
سنّت‌گرایی جریانی فکری در نقد تجدد است که توسط رنه گنون اندیشمند فرانسوی (1951ـ 1886) بنیادگذاری شد و توسط کوماراسوامی (1947ـ 1877) صورتبندی مفهومی خود را یافت و با مطالعات فریتیوف شووان، تیتوس بورکهارت، مارتین لینگز، و دکتر سید حسین نصر به عنوان یک جریان فکری معاصر مطرح شد .موضوع این مقاله ، طرح و تحلیل و نقد آرای « علم شناختی » سنت گرایان در باب مقوله « علم» در تمدن اسلامی با تاکید بر آثار دکتر سید حسین نصر به عنوان پرکارترین متفکر سنت گرا در زمینه فلسفه و تاریخ علم است.هدف ما ، تحلیل مبانی و لوازم آرای علم شناختی دکتر نصر و تحلیل دستاورد وی در زمینه مواجهه با علم جدید و استلزامات تمدنی آن می باشد. بدین منظور با اتخاذ تلفیقی از روش های کیفی1-هرمنوتیکی ( هرمنوتیک روش شناختی و نه هرمنوتیک فلسفیِ نسبیت گرا) و 2- تحلیلی ، ضمن تلاش برای فهم نظریات دکتر نصر از طریق بازخوانی آثار مکتوب وی ، به تحلیل مبانی و لوازم این نظریات می پردازیم . دستاورد و نتیجه این مقاله هم رویکردی انتقادی به ارتباط وثیق میان تجدد شناسی و فلسفه شناسی دکتر نصر از سویی و تلقی وی از مناسبات علم و دین در تمدن اسلامی و ارائه تقریری جدید از نظریه علم شناختیِ نصر ذیل عنوان« هرمنوتیکِ دینیِ طبیعت» می باشد
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Traditionalists and the problem of science in Islamic civilization
نویسنده [English]
- malek shojaei
human science istitute
چکیده [English]
Traditionalism is a current of thought in the critique of modernity, founded by René Guénon, Ananda Coomaraswamy and Frithjof Schuon, and Dr. Seyed Hussner. This article Review and critique the traditionalists' views on "science" in Islamic civilization, emphasizing the work of Dr. Seyyed Hosein Nasr as the most traditionalist thinker in the field. Philosophy and history is science. by showing the close connection that has been extracted between Dr. Nasr's Notion of modernism and His Meta-philosophy and his understanding of the relationship between science and religion in Islamic civilization, to formulate Dr. Nasr's special epistemological Approache, which in this article is referred to as " "religious hermeneutics of nature."In the following, while analyzing the principles and accessories of this position, Nasr's strategy in the field of facing new science is critisize . at the final step of this paper Nasr's views on the relationship between science and religion and modernity and its civilizational implications are criticized.
کلیدواژه‌ها [English]
- Traditionalism
- modern science
- hermeneutics
- Islamic civilization
- Dr. Nasr
- religion
- modernity
- احمدی، بابک (1389). هایدگر و تاریخ هستی. تهران: نشر مرکز.
- انجمن حکمت و فلسفه (1354). مجلة جاویدان خرد، 1(1).
- اشتک مولر، ولفانگ (1375). علم متعارف و انقلاب‌های علمی. ترجمة شاپور اعتماد. در مجموعه مقالات دیدگاه‌ها و برهان‌ها. تهران: نشر مرکز.
- بورکهارت، تیتوس (1388). جهان‌شناسی سنتی و علم جدید. ترجمة سید حسن آذرکار. تهران: انتشارات حکمت.
- پوپر، کارل (1370). منطق اکتشاف علمی. ترجمة سید حسین کمالی. تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
- جان‌احمدی، فاطمه (1388). تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی. تهران: نشر معارف.
- چالمرز، آلن (1379). چیستی علم: درآمدی بر مکاتب علم‌شناسی فلسفی چالمرز، آلن. اف. ترجمة سعید زیباکلام. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها.
- خندق‌آبادی، حسن و طیبه کرمی (1396). جاودان‌نامه (نمایة آثار فارسی مربوط به سنت گرایی). تهران: انتشارات حکمت.
- رحمتی، انشاالله (1387). سنت‌گرایی و موانع فهم آن. ماهنامة اطلاعات حکمت و معرفت، 26، 5-9.
- صادقی، هادی (1379). الهیات و تحقیق‌پذیری. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشة اسلامی.
- کانر، کلیفورد (1395). تاریخ علم مردم. ترجمة حسن کامشاد. تهران: نشر ماهی.
- گمینی، امیرمحمد و فاطمه اربابی‌فر (1394). نقش قطب‌الدین شیرازی در علم مناظر (اپتیک). پژوهشنامة تاریخ تمدن اسلامی، 48(2)، 111-121.
- گمینی، امیرمحمد و فاطمه کیقبادی (1396). آیا علوم طبیعی در تمدن اسلامی برگرفته از اسلام بود؟ نقد و بررسی کتاب شکل‌گیری علم اسلامی. مجلۀ نقد کتاب کلام و فلسفه و عرفان، (15 و 16).
- قانعی‌راد، محمدامین (1388). عوامل جامعه‌شناختی تکوین روش‌شناسی تجربی در دورة اسلامی. دانشنامة علوم اجتماعی، 1(1)، 14-15.
- قانعی‌راد، محمدامین (1384). جامعه‌شناسی رشد و افول علم در ایران. تهران: مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور.
- اعوانی، غلامرضا، بینامطلق، محمود و مصطفی ملکیان (1377). سنت‌گرایی در نظرخواهی از دانشوران. فصلنامة نقد و نظر (ویژة سنت‌گرایان)، پیاپی 4(3-4)، 6-67.
- نصر، سید حسین (1393). آفاق حکمت در سپهر سنت: گفت‌وگوی حامد زارع با دکتر سید حسین نصر. تهران: انتشارات ققنوس.
- نصر، سید حسین (1385). اسلام سنتی در جهان متجدد. ترجمة محمد صالحی. تهران: نشر و پژوهش سهروردی.
- نصر، سید حسین (1383). اسلام و تنگناهای انسان متجدد. ترجمة انشاالله رحمتی. تهران: دفتر نشر و پژوهش سهروردی.
- نصر، سید حسین (1388). تاریخ فلسفة اسلامی. ترجمة جمعی از اساتید فلسفه. تهران: انتشارات حکمت.
- نصر، سید حسین (1385). تأملاتی دربارة اسلام و اندیشة مدرن. ترجمة محمد صالحی. تهران: دفتر نشر و پژوهش سهروردی.
- نصر، سید حسین (1373). جوان مسلمان و دنیای متجدد. ترجمة مرتضی اسعدی. تهران: انتشارت طرح نو.
- نصر، سید حسین (1377). جهان‌بینی اسلامی و علم جدید. ترجمة ضیاء تاج‌الدین. مجلة نامة فرهنگ، 30، 48-59.
- نصر، سید حسین (1354). چرا فارابی را معلم ثانی خوانده‌اند؟ مجلة ادبیات دانشگاه تهران، 22(2)، 1-7.
- نصر، سید حسین (1385). در جست‌وجوی امر قدسی: گفت‌وگوی رامین جهانبگلو با دکتر نصر. ترجمة مصطفی شهرآیینی. تهران: انتشارات نی.
- نصر، سید حسین (1384). دین و نظام طبیعت. ترجمة محمدحسن فغفوری. تهران: نشر حکمت.
- نصر، سید حسین (1345). سه حکیم مسلمان. ترجمة احمد آرام. تهران: شرکت سهامی کتاب‌های جیبی.
- نصر، سید حسین (1366). علم در اسلام. ترجمة احمد آرام. تهران: انتشارات سروش.
- نصر، سید حسین (1384). علم و تمدن در اسلام. ترجمة احمد آرام. تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
- نصر، سید حسین (1372). گفت‌وگو با شیوا کاویانی. مجلة کلک، (43 و 44)، 195.
- نصر، سید حسین (1383). قلب اسلام. ترجمة مصطفی شهرآیینی. تهران: انتشارات حقیقت.
- نصر، سید حسین (1380). معرفت و امر قدسی. ترجمة فرزاد حاجی میرزایی. تهران: نشر فرزان.
- نصر، سید حسین (1359). نـظر مـتفکران اسلامی دربارة طبیعت. تهران: انتشارات خوارزمی.
- نصر، سید حسین (1378). نیاز به علم مـقدّس. ترجمة حـسن مـیانداری. قم: مؤسسة فرهنگی طه.
- نصر، سید حسین (1388). علم جهان، علم جان؛ ربط جهان‌شناسی اسلامی در دنیای جدید. ترجمة سید امیر حسین اصغری. تهران: انتشارات اطلاعات.
- نصر، سید حسین (1383). در غربت غربی: زندگینامة خودنوشت دکتر سید حسین نصر. ترجمة امیر نصری. تهران: نشر رسا.
- نصر، سید حسین (1353). معارف اسلامی در جهان معاصر. تهران: امیرکبیر.
- نصر، سید حسین (1388). معرفت و معنویت. ترجمة انشاالله رحمتی. تهران: سهروردی.
- واعظی، احمد (1380). هرمنوتیک. تهران: مؤسسة فرهنگی دانش و اندیشة معاصر.
- هایدگر، مارتین (1386). عصر تصویر جهان. ترجمة یوسف اباذری (مسائل مدرنیسم و مبانی پست‌مدرنیسم). فصلنامة ارغنون، (11 و 12)،
- Chittick, W. (1997). The works of Seyyed Hossein Nasr through his fortieth birthday. Salt Lake City: The Middle East Center-University of Utah.
- Aminirazavi M., & Moris, Z. (1994). The complete bibliography of the works of Seyyed Hossein Nasr from 1958 through April 1993. Kuala Lumpur: Islamic Academy of
- Kalin, I. (2002). Three views of science in the Islamic world. In Peters, R. Iqbal, Muzaffar and Haq, Syed Nomanul (Eds.), God, life and the cosmos: Christian and Islamic Perspectives (pp. 43-75). Aldershot: Ashgate. Retrieved from http://tarjomaan.com/prti.wawct1auybc2t.html.
- Kalin, I. (2001). The sacred versus the secular: Nasr on Science. In S. H. Nasr, L. E. Hahn, R. E. Auxier, & L. W. Stone (Eds.), Library of Living Philosophers (pp. 445-462). Chicago: Open Court Press.
- Meier, F. (1954). Nature in the monism of Islam, spirit and nature. New York:.
- Schouan, F. (1958). Les station de la sagesse. Paris,
- Heidegger, (1977). The age of the world picture, In. The question concerning technology and other essays (pp. 115-136) (W. Lovitt, Trans). New York: Harper & Row.
- Jardine, N. (2008). Philosophy of history of science. In. A companion to the philosophy of history and historiography (pp. 25-296). Aviezer Tucker: Blackwell Publishing.
- King, D. (1978). Islamic mathematics and astronomy. An essay review of the chapters on mathematics and astronomy. In S. H. Nasr (Ed.), Islamic science: An illustrated study. Journal for the History of Astronomy, 9, 212-219.
- Nasr, S. H., & Muzaffar, I. (2007). Islam, science, Muslims, and technology. Islamic Book Trust.
- Nasr, S. H. (1975). Qu_b al-Dīn Shīrāz. In Gillispie, Charles Coulston. Dictionary of Scientific Biography. V. 11. New York: Scribner's.
)