نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری فلسفه تطبیقی دانشگاه علامه طباطبائی
2 دانشیار فلسفه دانشگاه علامه طباطبائی
3 دانشجوی دکتری فلسفه معاصر دانشگاه تهران
چکیده
در مقاله حاضر دیدگاه علامه درباره چالش‌برانگیزترین مباحث مربوط به جاودانگی نفس، مسئله سعادت و شقاوت ذاتی، ادراکات اعتباری موردبررسی قرار می‌گیرد. علامه با تفکیک ادراکات اعتباری از ادراکات حقیقی، نظام معرفتی را مطرح می‌کند که پیش از ایشان در فلسفه اسلامی بی‌سابقه است. نظریه اعتباریات اجتماعی علامه به‌خوبی نحوه شکل‌گیری نظامات اجتماعی، زندگی جمعی و بنیان‌های اخلاق و حقوق را توضیح می‌دهد. در ادامه مقاله به بررسی نتیجه معرفتی نظریه «اعتباریات» در مسئله جاودانگی و نسبت ادراکات اعتباری و حیات پس از مرگ که از ابداعات ابتکاری معرفت‌شناسانه علامه است؛ می‌پردازیم.
در این نوشتار کوشش نویسنده بر این است که به تبیین نظریه علامه طباطبائی در فناناپذیری نفس پرداخته و رابطه آن را با نظریه اعتبارات اجتماعی توضیح دهد. در پژوهش حاضر نظر علامه طباطبایی درباره وجود جوهری به نام نفس، استدلال علامه در اثبات جاودانگی نفس و ابداعات علامه در اعتباریات اجتماعی و نتایج و پیامدهای معرفتی آن در بحث جاودانگی نفس بررسی خواهد شد.
اهمیت بحث جاودانگی نفس با ایضاح مفهومی نظریه اعتباریات که پیش‌فرض معرفت‌شناسی علامه در موضوع جاودانگی است امکان‌پذیر خواهد بود. جایگاه این بحث نیز با فهم صحیح مبانی، مفاهیم، اهداف و روش بحث علامه امکان‌پذیر است. بدین منظور ابتدا باید روش صحیح علمی را جهت استخراج نتیجه مطلوب اتخاذ نمود.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
A Recitation of Allameh Tabataba'i's theory of Social Contingents and its relation to the immortality of the soul 1
نویسندگان [English]
- alireza kolbadinezhad 1
- Ghasem Porhasan 2
- rahmatollah mahmoodi 3
1 Ph.D Student, Allameh Tabataba'i, University, Tehran, Iran
2 Associate Professor of Philosophy, Allameh Tabataba'i University
3 haghighi
چکیده [English]
The issue of Contingents and immortality has a special place in Allameh Tabataba'i’s view. Allameh’s approach to the question of immortality is the common method of Ibn Sina and transcendent philosophy of Mulla sadra.
The theory of Contingents is a theoretical innovation and epistemological initiative. Allameh Tabataba’i considers Contingents as human’s practical and social thoughts which humankind, through utilizing emotional elements, tries to strike a balance between two actual worlds. This theory help us to understand humankind , its needs, questions, ends and goals , as well as describing the means to reach collective systems and social life, the foundation of rights and collective ethics.
citing to Quranic verses, he knows the soul a two-faced being. One face toward the material world, the other face toward the Metaphysics. The main problem with the study was to investigate the relationship between immortality of the soul and Social Contingents .In this present study we intend to study Allameh's innovations in social contingents and its epistemological results and consequences in the discussion of the immortality of the soul.
کلیدواژه‌ها [English]
- Immortality
- Social Contingents
- Allameh Tabataba’I
- survival
- life after death
- پترسون، مایکل؛ هاسکر، ویلیام؛ رایشنباخ، بروس و بازینجر، دیوید (1389)، عقل و اعتقاد دینی، ترجمۀ احمد نراقی، ابراهیم سلطانی، تهران: طرح نو.
- پورحسن، قاسم (1392)، «اعتباریات اجتماعی و نتایج معرفتی آن؛ بازخوانی دیدگاه علامه طباطبائی» مجله حکمت و فلسفه، سال نهم، شمارۀ 4: 70-47.
- حسینی طهرانی، محمدحسین (1425ق )، مهر تابان: یادنامه و مصاحبات تلمیذ و علامه: عالم ربانی علامه سید محمدحسین طباطبائی تبریزی، مشهد: نور ملکوت قرآن.
- حسینی طهرانی، محمدحسین (1427ق )، معادشناسی، مشهد: نور ملکوت قرآن.
- جوادی آملی، عبدالله (1394)، شمس الوحی تبریزی، قم: مرکز نشر اسراء.
- راغب اصفهانی، حسین بن محمد(1996م)، مفردات الفاظ القرآن، تحقیق صفوان عدنان داوودی، دمشق: دارالقلم.
- شاکر، کمال مصطفى (1384)، ترجمه خلاصه تفسیر المیزان، ترجمۀ فاطمه مشایخ، تهران: نشر اسلام
|
- طالب‌زاده، سیدحمید (1389)، «نگاهی دیگر به ادراکات اعتباری امکانی برای علوم‌انسانی»، جاویدان خرد، دورة جدید، شمارة اول: 63-29. - طالب‌زاده، سیدحمید؛ قانعیراد، سید محمدامین؛ توکل، محمد و مرشدی، ابوالفضل (1393)، «شرایط امکان علوم اجتماعی در فلسفه اجتماعی علامه طباطبایی در پرتو مقایسه تطبیقی با فلسفه اجتماعی کانت»، نظریه‌های اجتماعی متفکران مسلمان، دورۀ 4، شمارۀ 1: 86-55. - طباطبایی، سید محمدحسین (1387)، رسالت تشیع در دنیای امروز، قم: موسسه بوستان کتاب. - طباطبایی، سید محمدحسین (1391)، انسان از آغاز تا انجام، ترجمه: صادق لاریجانی، قم: مؤسسه بوستان کتاب. - طباطبائی، سید محمدحسین (1374)، ترجمه تفسیر المیزان، ترجمه سید محمدباقر موسوی همدانی، قم: دفتر انتشارات اسلامی. - طباطبائی، سید محمدحسین (1388)، ترجمه و شرح بدایة الحکمة، ترجمه علی شیروانی، قم: موسسه بوستان کتاب. - طباطبائی، سید محمدحسین (1428 ق)، مجموعه رسایل العلامه الطباطبائی، تحقیق الشیخ صبّاح الُّربَیعی، قم: باقیات. - طباطبائی، سید محمدحسین (1382)، نهایة الحکمه، تصحیح و تعلیق: عباسعلی زارعی سبزواری، قم: مؤسسه النشر الاسلامی. - فیاضی، غلامرضا (1397)، درسنامۀ علمالنفس فلسفی، تحقیق و تدوین محمدتقی یوسفی، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره). - مصلح، علی‌اصغر (1392)، «اعتباریات علامه طباطبائی مبنای طرحی فلسفی برای فرهنگ»، مجله حکمت و فلسفه، سال نهم، شمارۀ 4: 46-27. - مطهری، مرتضی (1360)، «جاودانگی و اخلاق»، یادنامه استاد شهید مرتضی مطهری، تهران: انتشارات آموزش انقلاب اسلامی. |
|
)