نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه جامعه شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 گروه جامعه شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. نویسنده مسئول

3 گروه جامعه شناسی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

یکی از نکات مهم برای کشورهای در حال توسعه، این است که چگونه می‌توانند در دنیای جدید در برابر غرب ایستادگی کنند. ایران سرزمینی که دارای سابقۀ تمدنی گسترده‌ای است به لحاظ فرهنگ معنوی رشد چشمگیری را داشته به طوری که همواره مورد توجه جهانیان بوده است. یکی از دستاوردهای مهم ایران برای جهان گسترش فرهنگ عشق و عشق‌ورزی است. با نگاهی به آثار مولانا، سعدی، حافظ و عطار می‌توان این موضوع را به خوبی اثبات کرد. اما یکی از کسانی که در زمینه عشق معنای گسترده، عمیق و خلاقانه ارائه داده است، فخرالدین عراقی است که کمتر مورد توجه قرار گرفته است. عراقی عارف و شاعر قرن هفتم هجری است که مؤلف اثری ماندگار به نام لمعات است. لمعات در ادبیات عرفانی ایران جایگاه ویژه‌ای دارد. اما با توجه به ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های این اثر کمتر مورد توجه قرار گرفته است. هدف از این مقاله این است که نشان دهد که با استفاده از نگاه جامعه‌شناسی تفسیری می‌توان فهمی متفاوت و امروزی مورد استفاده از او ارائه داد. از این حیث این تحقیق با بهره‌گیری از روش طبیعت‌گرایانه و فرود به زمین هربرت بلومر در پی آن است که معنای عشق عراقی در لمعات را از منظر کنشی مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و نشان دهد که چگونه می‌شود از این معنا در پارادایم معرفتی جامعه آرمانی ایرانی- اسلامی استفاده کرد. از نتایج این تحقیق چنان برمی‌آید که تیپ‌شناسی مستخرج از لمعات بر مبنای انواع کنش عاشقانه قابلیتی اثرگذار و قابل استفاده در جهان مدرن امروزی را دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Sociological Analysis of the Interpretation of the Concept of Love in Fakhr al-Din Iraqi Thoughts

نویسندگان [English]

  • mehrdad nazeri 1
  • hossein tanhaei 2
  • reza adhami 3

1 Faculty Member of Islamic Azad University Yadegar Branch

2 Associate Professor of Sociology, Central Tehran Branch, Islamic Azad University

3 Associate Professor of Sociology, North Tehran Branch, Islamic Azad University

چکیده [English]

One of the important points for those countries which are not considered as the source of modernity is that how they can withstand against western culture in the modern world. It seems that with the criticisms of post - modernism intellectuals for the essence of modernity, it can be concluded that although western culture had considerable progress in technology and materialism, it needed deep eastern thoughts for analyzing meaning and spirituality. In this regard, with developed civilization history had significant progress in spiritual culture which had been recognized by the whole world. One of the important achievements of Iran for the world is th expansion of love culture and lovemaking. It can be proved regarding the works of Molana, Sadi, Hafez, and Attar. But Fakhredin Araqi is one who had posed creative, deep, and elaborate meaning regarding love which had received little attention. This article aimed at demonstrating a modern and different meaning of it by the use of interpretive sociological view. This study analyzed Araqi lovemaking style in a functional way by the use of a naturalistic method and Herbert Blume grounded method and showed how this meaning can be utilized in the cognitive paradigm in the Iranian utopia. The results demonstrated that typology deduced from "Lamaat" on the basis of different types of lovemaking functions has an effective and efficient capability on today's modern world.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Divine love
  • lover
  • beloved
  • social action
  • mutual Implication
  •  

    • ارفعیان، حسن (1371)، عشق و زیبایی، تهران: مؤلف.
    • احمدزاده، شیده (1382)، «کلام محوری عشق در اندیشه افلاطون»، پژوهشنامه علوم‌انسانی دانشگاه شهید بهشتی، شمارۀ 39 و 40: 1-10.
    • اسکندری، بهاءالدین (1390)، «جامی و مشکل عشق»، فصلنامه ادبیات عرفانی و اسطوره‌شناختی، شمارۀ 24: 7.
    • بلومر، هربرت (1398)، هم کنش‌گرایی نمادی(چشم‌انداز و روش)، ترجمه و تألیف حسین ابوالحسن تنهایی، تهران: نشر بهمن برنا.
    • باومن، زیگمونت (1397)، عشق سیال (درباب ناپایداری پیوندهای انسانی)، ترجمۀ عرفان ثابتی، تهران: انتشارات ققنوس.
    • بزرگمهر عراقی، ابراهیم (1388)، کلیات فخرالدین عراقی، تهران:‌ نشر سایه گستر.
    • تنهائی، حسین (1378)، درآمدی بر مکاتب و نظریه‌های جامعه‌شناسی، یزد: مهاباد.
    • تنهائی، حسین (1391)، بازشناسی تحلیلی نظریه‌های مدرن جامعه‌شناسی، مدرنیته در گذار، تهران: نشر علم.
    • تنهائی، حسین؛ نکهت، جواد و حسینی‌فر، مریم‌السادات (1395)، شیوه پایان‌نامه ‌نویسی، تهران: بهمن برنا.
    • تنهائی، حسین (1391)، جامعه‌شناسی معرفت و معرفت‌شناسی نظریه، تهران: بهمن برنا.
    • جعفری تبریزی، محمدتقی (1391)، عرفان اسلامی، تهران: مؤسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری.
    • خراسانی، شرف‌الدین (1357)، نخستین فیلسوفان یونان، تهران: شرکت سهامی کتاب‌های جیبی.
    • دهخدا، علی‌اکبر (1377)، لغت‌نامه دهخدا، جلد دهم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
    • دهشیری، محمدرضا (1394)، «تمدن نوین اسلامی، بنیادها و چشم‌اندازها»، همایش ملی تمدن نوین اسلامی، دانشگاه شاهد: 114-94.
    • شیرودی، مرتضی کاظم؛ دیباجی، سیدابراهیم و رضایی، غلامعباس (1396)، «جاودانگی عشق الهی با تکیه بر آیات قرآن در سروده‌های ابن‌فارض و مولوی»، مجله پژوهش دینی، شمارۀ 35: 105-86.
    • شیرزادی، رضا (1382)، آمارتیاسن، «توسعه به‌مثابه آزادی (نقد و بررسی کتاب)»، فصلنامه تخصصی علوم‌سیاسی، شمارۀ 9: 276- 269.
    • عراقی، فخرالدین (1390)، لمعات، تهران:‌ انتشارات مولی.
    • فروم، اریک (1372)، هنر عشق ورزیدن، تهران: انتشارات مروارید.
    • فریدی، محمدرضا (1394)، «واکاوی خصوصیات و ویژگی‌های تمدن نوین اسلامی»، همایش ملی تمدن نوین اسلامی، دانشگاه شاهد: 161- 144.
    • قهرمان، مهدی (1393)، «سنخ‌شناسی عشق مولوی و عشق کریشنایی»، نشریه ادبیات تطبیقی دانشگاه شهید باهنر کرمان، سال ششم، شمارۀ 8: 272-255.
    • گورویچ، ژرژ (1351)، دیالکتیک یا سیر جدالی و جامعه‌شناسی، ترجمۀ حسن حبیبی، قم: شرکت سهامی انتشار، مرکز بررسی‌های اسلامی.
    • گیدنز، آنتونی(1383)، چکیده آثار آنتونی گیدنز، ترجمۀ حسن چاوشیان، تهران: انتشارات نی.
    • لوفر، هانری (1394)، دوازده تز در باب دیالکتیک و منطق، ترجمۀ ایمان واقفی در com/dialectic and logic slefevre .
    • ناظری، مهرداد (1398)، پازل‌های عاشق (یادداشت‌هایی در حوزۀ جامعه‌شناسی عشق و احساس)، تهران: نشر علم.
    • ناظری، مهرداد (1396)، انسان عاشق در سه حرف، تهران: نشر علم.
    • نوروزی خشت، مریم (1395)، «تفاوت عشق از دیدگاه عطار و مولانا»، کنفرانس بین‌المللی ادبیات و زبانشناسی، دوره اول: 12-1.
    • ناظری، مهرداد(1396)، جامعه‌شناسی نخبه‌پروری، تهران: نشر علم.
    • ناظری، مهرداد و فائق، لعیا (1399)، درآمدی بر مدرسه مهرورز خلاق، تهران: نشر علم.
    • Mead, George Herbert (2015), Mind, Self and Society: the Definitive Edition, Publisher: University of Chicago.
    • Blumer, Herbert (2020), SOCIAL PROBLEMS AS COLLECTIVE BEHAVIOR, University of California, Berkeley, Downloaded from https://academic.oup.com/socpro/article-abstract/18/3/298/1691981 by guest on 26 January.
    • Snow, David (2001), "Extending and Broadening Blumer's Conceptualization of Symbolic Interactionism", Published by: Wiley on behalf of the Society for the Study of Symbolic Interaction, Stable URL: http://www.jstor.org/stable/10.1525/si.2001.24.3.367, Source: Symbolic Interaction, Vol. 24, No. 3 (2001): 367-377.
    • Chatonska, sara (2014), what's Love, institute of modern Languages and Applied Linguistics.
    • Lorio, Gennaro (2017), Sociology of Love (the Agapic Dinension of Societal Life), Italy: Vernon Press.
    • Gross, Neil 8 simmons, solon (2002), "Intimacy as a Double-Edged Phenomenon?" (An Empirical Test of Giddens), Social Forces, vol: 81, No: 2.
    • Restivo, Salp (1977), "A EVOLUTIONARY SOCIOLOGY of LOVE", International Journal of sociology of the family, vol 7, july. Dec: 233- 245.