نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشار و هیئت علمی دانشگاه تهران
2 استادیار دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز
3 دانشجوی دکترای فقه و حقوق اسلامی دانشگاه مذاهب اسلامی تهران
چکیده
در دین اسلام امنیت و نظم در جامعه، پایه و اساس تشکیل و استمرار یک نظام اجتماعی محسوب می‌شود و این مهم را می‌توان در اندیشه بزرگان دین یافت. نظام در مفاهیم و مراتب گوناگونی مثل سامان داشتن زندگی اجتماعی، کیان کشور، حکومت، مجموعه احکام و موازین اسلام و خرده نظام‌های سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی به کارمی‌رود و زمانی که گفته می‌شود اختلال درنظام جایزنیست منظور از نظام؛ نظام اسلامی، نظام و سرزمین اسلامی، نظام حکومت اسلامی و نظام زندگی و معیشت مردم و منع اختلال در آن است که در این تحقیق آنچه مورد نظر می‌باشد منع اختلال در نظام اجتماعی و معیشت مردم است. از جمله بزرگان معاصر که بحث منع اختلال در نظام را مطرح و به آن پرداخته است امام خمینی(ره) است. از نظر ایشان حفظ نظام به حکم عقل از اوجب واجبات و اختلال در آن حرام است و هیچ حکمی توان و یارای تزاحم با آن را ندارد. این تحقیق با روشی توصیفی – تحلیلی و با مطالعه کتابخانه‌ای اصل منع اختلال در نظام را با رویکردی برمنظر امام خمینی(ره) به عنوان یک اصل معرفی کرده است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Investigating the Status of the Principle of Disruption of Social System with an Approach to Imam Khomeini's Viewpoint.
نویسندگان [English]
- abedin moumeni 1
- jamshid masomi 2
- Mehrdad Jamshidian 3
1 دانشار و هیئت علمی دانشگاه تهران
2 استادیار دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز
3 دانشجوی دکترای فقه و حقوق اسلامی دانشگاه مذاهب اسلامی تهران
چکیده [English]
In the religion of Islam, security and order in society are the basis for the formation and maintenance of a social system.And this can be found in the thought of the elders of religion. The system is used in a variety of concepts such as the organization of social life, the state of affairs, the state, the set of Islamic rules and regulations, and the political, cultural, social, and economic subsystems. And when it is said that disruption of the system is considered to be the system of the Islamic system, the Islamic system and the land, the system of the Islamic government and the system of life and livelihood of the people, and the prohibition of disturbance in this research, what is meant is the prohibition of disturbance in the social system and the livelihood. People. Imam Khomeini is one of the contemporary elders who has discussed and discussed the prohibition of disorder in the system. In their view, it is forbidden to preserve the system according to the wisdom of the imperative and to disrupt it. This descriptive-analytical study with a library study has introduced the principle of non-systemic disorder with an approach to Khomeini's approach as a principle.
کلیدواژه‌ها [English]
- Order
- System
- Disruption
- Reason
- Reasoning
- Imam Khomeini
منابع
- ابنفارس، احمد ابن فارس بن ذکریا (1404)، معجم‌المقائیس‌اللغه، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
- ابنمنظور، محمدبنمکرم (1414)، لسان‌العرب، بیروت: دارالفکر للطباعه و النشر و التوزیع.
- انصاری، مرتضی (1416)، فرائد الاصول، قم: مؤسسه النشر الاسلامی التابعه لجماعه المدرسین.
- باقی‌زاده، محمدجواد و عبدالله امیدی فر (1393): «ضرورت حفظ نظام و منع اختلال در آن در فقه امامیه»، فصلنامه شیعه‌شناسی، دورۀ دوازدهم، پائیز، شمارۀ 47: 200-170.
- پورسید آقایی، مسعود (1389)، دین و نظام‌سازی، قم: انتشارات لیله القدر.
- برگر، پیتر و لاکمن، توماس (1375)، ساخت اجتماعی واقعیت (رسالهای در جامعه‌شناسی شناخت)، ترجمۀ فریبرز مجیدی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
- جمالزاده، ناصر و باباخانی، مجتبی (1396)، «کاربرد قاعدۀ حفظ نظام در اندیشۀ فقهی_سیاسی امام خمینی»، دوفصلنامه علمی_پژوهشی دانش سیاسی، دورۀ سیزدهم، شمارۀ 25: 39-5.
- چارلز وست، چرچمن (1369)، نظریۀ سیستم‌ها، ترجمۀ رشید اصلانی، تهران: مرکز مدیریت دولتی.
- چلبی، مسعود (1389)، جامعه‌شناسی نظم، تشریح و تحلیل نظری نظم اجتماعی، تهران: نشر نی.
- روحانی، حسن (1388)، اندیشه‌های سیاسی اسلام، جلد اول، تهران: انتشارات کمیل.
- زنجانى، عباسعلى عمید (1421)، فقه سیاسى (عمید)، جلد اول، تهران: انتشارات امیرکبیر.
- سجادی، سیدجعفر (بی‌تا)، فرهنگ معارف اسلامى، جلد چهارم، تهران: شرکت مولفان و مترجمان ایران.
- صدر، سید محمدباقر (1415)،جواهر‌الاصول، بیروت: دار التعارف للمطبوعات.
- صدوق، محمدبن‌علی (1386)، علل‌الشرائع، قم: کتابفروشى داورى.
- صدوق، محمدبن‌علی (1413)، من لایحضره الفقیه، جلد سوم، قم: انتشارات جامعه مدرسین.
- طباطبایی، سیدمحمدحسین (1417)، المیزان فی تفسیر القرآن، جلد شانزدهم،قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
- طوسى، محمدبن على‌بن‌حمزه (1408)، الوسیله إلى نیل‌الفضیله، قم: انتشارات کتابخانه آیه‌الله مرعشى نجفى(ره).
- غلامحسین، الهام و سیدیحیی موسوی (1391)، «وجوب حفظ نظام اسلامی در اندیشه سیاسی امام خمینی(ره)»، فصلنامه مجلس و راهبرد، سال نوزدهم، بهار، شمارۀ 69: 118-91.
- فیومی، احمدبنمحمد مقری (بی‌تا)، المصباح‌المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی، قم: منشورات دارالراضی.
- قاضیزاده، کاظم و فوزی، یحیی (1385)، مردم‌سالاری دینی، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
- قرشی، سید علی‌اکبر (1412)، قاموس قرآن، تهران: دارالکتب اسلامیه.
- کاظمی خراسانی، محمدعلی (1376)،فوائدالاصول (تقریرات‌محمدحسین‌نائینی)، قم: انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
- کلانتری، علی‌اکبر (1387)، حکم ثانوی در تشریع اسلام، تهران: مرکز انتشارات تبلیغات اسلامی.
- مرتضوی، سیدضیا (1398)، «قاعدۀ حفظ نظام و پیوند آن با حفظ نظام سیاسی؛ با تأکید بر نگاه فقهی امام خمینی»، فصلنامه علوم سیاسی، سال بیست و دوم، تابستان، شمارۀ 86: 29-52.
- مطهری، مرتضی (بی‌تا)، آشنایی با علوم اسلامی، منطق، فلسفه، تهران: انتشارات صدرا.
- ملک‌افضلی اردکانی، محسن و همکاران (1391)، «مفهوم نظام و کاربردهای آن درفقه و اصول»، نشریه مطالعات اسلامی، دوره چهل و چهارم، بهار، شمارۀ 88: 125-150.
- مهدویزادگان، داود (1398)، «تحول مفهومی حفظ نظام در اندیشه امام خمینی»، خبرنامه داخلی پژوهشگاه علوم‌انسانی و مطالعات فرهنگی، سال هفتم، تابستان، شمارۀ 57: 25-24.
- موسوی خمینی، سیدروحاللّه (1378)، صحیفه امام خمینی، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
- موسوی خمینی، سیدروحاللّه (1379)، تحریر‌الوسیله، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
- موسوی خمینی، سیدروحاللّه (1392)، حکومت‌اسلامی و ولایت‌فقیه، تهران: مؤسسه تنظیم و نشرآثار امام خمینی(ره).
- موسوی خمینی، سیدروحاللّه (1421)، کتاب‌البیع، جلد دوم، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى(ره).
- موسوی خمینی، سیدروحاللّه (1422)، استفتائات، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
- موسوی خمینی، سیدروحاللّه (1423)، ولایت فقیه، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى.
- موسوی قزوینی، سیدعلی (1424)، ینابیع‌الاحکام فی معرفه‌الحلال و الحرام، جلد پنجم، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
- نائینی، میرزا محمدحسین (1417)، فوائدالاصول، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- نجف‌آبادى، حسینعلى منتظرى (1409)، دراسات فی ولایه‌الفقیه و فقه‌الدوله‌الإسلامیه، قم: نشر تفکر.
- نجفى، محمدحسن (1404)، جواهرالکلام فی شرح شرائع‌الإسلام، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- یزدی، محمدابراهیم (1426)، حاشیه فرائد الاصول(تقریرات سیدمحمدکاظم یزدی)، قم: دارالهدی.
)