نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• عباس قنبری باغستان ¹
• سید محسن میری ²
• عبدالحسین کلانتری ³

¹ استادیار گروه علوم ارتباطات، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران

² دانشیار دانشگاه جامعه المصطفی

³ دانشیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران

چکیده

مطالعه تاریخ جوامع اسلامی در مواجهه با "مصائب جهان اسلام" در چند دهه اخیر نشان دهنده نوعی "گذار تاریخی" از مواجهه "سخت افزارانه" به نوعی چاره جویی نرم و علمی مبتنی بر "دانش و آموزش" است که از آن به عنوان "اسلامی سازی دانش" یاد می شود.
با توجه به اهمیت این "گذار تاریخی" و نیز ابتنای آن بر نقد علم و دانش مبتنی بر مدرنیته غربی، حتی در درون جوامع اسلامی نیز در مورد چرایی و ماهیت آن سئوالاتی ایجاد شده مبنی بر اینکه اساسا "چرا" اسلامی سازی باید در دانش صورت بگیرد؟
این مقاله از طریق روش اسنادی و کتابخانه ای و فراتحلیل مهمترین آثار و منابع موجود در این زمینه ، به بررسی مساله "منطق و چرایی" اسلامی سازی دانش به عنوان یک امر مقدم بر "چیستی" آن پرداخته و به دنبال پاسخ به این سئوال است که اساسا چرا پروژه "اسلامی سازی دانش" شکل گرفت.
برآیند کلی نتایج این مطالعه از "چرایی" اسلامی سازی دانش بر مفهوم مرکزی "بحران" در امت اسلامی به خصوص در عصر "پسامدرنیته" استوار است و نشان می دهد ضرورت و منطق "اسلامی سازی دانش" یک دغدغه "هستی شناسانه"، "شناخت شناسانه" و "روش شناسانه" در ارتباط با مواضع "علم و دانش غربی" است که در جوامع اسلامی رشد یافته و ریشه دوانده است. به همین جهت نیز متفکران اسلامی تنها راهکار مقابله با آن را –برخلاف اسلاف خود- نه در اصلاح و یا تغییر سیاسی، بلکه در تحول در "دانش و آموزش" رایج در کشورهای اسلامی می دانند.

کلیدواژه‌ها

• "چرایی اسلامی سازی دانش"
• "هستی شناسی"
• "شناخت شناسی"
• "اسماعیل راجی فاروقی"
• "سید نقیب العطاس"

20.1001.1.25385240.1399.10.1.6.7

عنوان مقاله [English]

Logic and Reason of Islamization of Knowledge: A Systematic Reviews

نویسندگان [English]

• Abbas Ghanbari Baghestan ¹
• Sayed Mohsen Miri ²
• Abdolhosein Kalantari ³

¹ Department of Communication, University of Tehran

² Associated Professor, Al-Mustafa University

³ Associate Professor, Department of Sociology, Faculty of Social Sciences, University of Tehran,

چکیده [English]

The purpose of this study is to provide comprehensive understanding of logic and reason of Islamization of Knowledge (IOK), as an intellectual response from Muslim Scholars to what so called “Modernity Project” in recent decades. Using Meta-Analysis as a method of study, this research systematically has reviewed over 80 scientific documents including articles, books, reviews and etc. in order to come out with a clear picture and understanding of reason and logic of Islmization of Knowledge across the world.
Having such understanding and clear picture of reason and logic of IOK, with its main categories, trends and pertinent comparative studies as well as their strength and weaknesses will help and guide Muslim scholars and thinkers in their future studies along the path toward restore their supremacy in knowledge.
The result of the study shows that Islamization of knowledge emerged within the context of the perceived crisis of Islamic civilization and concomitant crisis the intellectuals.

کلیدواژه‌ها [English]

• Islamization of Knowledge"
• "Logic and Reason"
• "epistemology"
• "ontology"
• "Malaise"