نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران

2 دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران

چکیده

مفهوم مادری همواره یکی از شایان توجه‌ترین مفاهیم در ارتباط با زنان است، با وجود آیاتی در شرح و توصیف کیفیت رابطه‌ی زنانگی و مادری‌، به نظر می‌رسد تا چند دهه‌‌ی اخیر با در نظر گرفتن منحصر به فرد بودن این ویژگی بیولوژکی برای زنان، این رابطه، امری بدیهی و روشن انگاشته می‌شد. اما با به چالش کشیدن مفهوم مادری از جانب اندیشه‌ها و اندیشمندان فمنیستی، متفکران مسلمان با ارجاع به تفاسیر آیات قرآن که در ارتباط با موضوع تربیت و مراقبت از کودک قرار می‌گیرد بیش از پیش تلاش کرده‌اند تا ارزش‌ها و اصول رویکرد اسلامی را نسبت به این مسئله به طور دقیق مشخص کنند. بسیاری از پاسخ‌ها به چالش‌های فمنیستی منجر به ارائه‌ی تفاسیر جدیدتر و حتی به گونه‌ای همسوتر با تفکرات فمنیستی شده است. بنابراین پرداختن به ابعاد گوناگون مفهوم مادری و مشخص کردن جایگاه آن در وضعیت پیش رو امری ضروری است .در این مقاله نگارنده پس از تعریف، تجزیه و تحلیل مفهوم مادری، با استفاده از روش مقایسه ای به گردآوری مطالب به صورت کتابخانه‌ای و بررسی مقایسه‌ای نقش زنان در پایگاه مادری از دیدگاه علامه طباطبایی و امینه ودود پرداخته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of the Role of Women in the mother's Status from the perspective of Allameh Tabataba'i and Amina Wadud

نویسندگان [English]

  • Yahya Bouzarinejad 1
  • Mina Jahanshahi 2

1 Faculty of Social Sciences, University of Tehran

2 Faculty of Social Sciences, University of Tehran

چکیده [English]

The concept of motherhood is the most important concepts in the relation of women. Despite the verses in the description of the quality of the relationship between femininity and motherhood, it seems that the past few decades, by considering the uniqueness of this biologic feature for women, this relationship is also considered as an obvious relationship. But, by challenging the concepts of motherhood from feminist thought and thinkers, the Muslim thinkers have more and more tried to determine the Islamic values and elements about caring of the child from the Quranic interpretations. Many of the responses to feminist challenges have led to newer interpretations and even interpretations that are similar to the feminist idea. Therefore, it is necessary to analyze the various dimensions of the concept of motherhood and determine its place under these circumstances. In this article, the author, after defining and analyzing the concept of motherhood through using the comparative method , will examine the role of women in the status of the mother from the perspective of Allameh Tabataba'i and Amina Wadud.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Femininity
  • motherhood
  • Islam
  • feminism
  • Quran
  • Amina Wadud
  • Allameh Tabataba'i
منابع
آزاد، علیرضا (1388)، «نگاهی به رویکر هرمنوتیکی فضل الرحمان در قرآن»، علوم قرآن و حدیث، شماره 19، پاییز و زمستان 88: 148-131.
اسپوزیتو، جان (1396)، آیندۀ اسلام، ترجمه مهدی امینی، تهران: نشر ثالث.
ایمانی جاجرمی، حسین (1386)، «مروری بر نظریه نقش در جامعه‌شناسی»، رشد، بهار 86: 31-28.
بوذری‌نژاد، یحیی (1390)، انسان در اسلام، تهران: بعثت.
بوذری‌نژاد، یحیی (1397)، روش‌شناسی دانش اجتماعی مسلمین، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
پاک نیا، محبوبه؛ مردیها، مرتضی (1388)، سیطره جنس، تهران: نشر نی.
جوادی آملی، عبدالله (1395)، زن در آیینه جلال و جمال، تهران: اسرا.
دوبووار، سیمون (1382)، جنس دوم، ترجمۀ قاسم صنعوی، تهران: توس.
سراقی، همایون و همکاران (1394)، «مادر از نگاه اسلام و روان‌شناسی و تعیین مؤلفه­های نقش مادری بر اساس متون دینی»، پژوهش‌نامه اسلامی زنان و خانواده، شماره 4، بهار و تابستان 94: 13-34.
سید قطب (1393)، فی ظلال القرآن، جلد یک، ترجمۀ مصطفی خرم دل، تهران: نشر احسان.
شمسی، عبدالله؛ نصیری، علی‌اصغر (1395)، فمنیسم در ایران معاصر، قم: زمزم هدایت.
طباطبایی، سیدمحمد‌حسین (1389)، مباحث علمی در تفسیر المیزان، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
عباسی، مهرداد (1395)، «رویکرد تاریخی فضل الرحمان به قرآن؛ بررسی توصیفی-تحلیلی»، تاریخ و تمدن اسلامی، شماره23، بهار و تابستان 1395، 183-151.
عزیزی، فریدون (1363)، فیزیولوژی غدد مترشح داخلی، تهران: کمیته پزشکی جهاد دانشگاهی.
لگیت، مارلین (1391)، زنان در روزگارشان: تاریخ فمینیسم در غرب، ترجمۀ نیلوفر مهدیان، تهران: نشر نی.
واعظی، اصغر و همکاران (1391، «روند تحقق فهم از منظر شلایرماخر»، حکمت و فلسفه، شماره 2، بهار 91: 40-25.
ودود، امینه (1394)، قرآن و زن، ترجمۀ فردوس آقا گل‌زاده و آتنا بهادری، تهران: نشر علمی.
        منابع عربی
الطباطبائی، السیدمحمدحسین (1417)، المیزان فی تفسیر القرآن، الجٌزء الاول، منشورات مؤسسة الأعلمی: بیروت.
الطباطبائی، السیدمحمدحسین (1417)، المیزان فی تفسیر القرآن، الجٌزء الرابع، منشورات مؤسسة الأعلمی: بیروت.
الطباطبائی، السیدمحمدحسین (1417)، المیزان فی تفسیر القرآن، الجٌزء الثانی عشر، منشورات مؤسسة الأعلمی: بیروت.
الطباطبائی، السیدمحمدحسین (1417)، المیزان فی تفسیر القرآن، الجٌزء السادس عشر، منشورات مؤسسة الأعلمی: بیروت
- Florian, Znaniecke (1940), The Social Role Of the Man of Knowledge, Columbia: University Press.
     -  Freedman, Jane (2001), Feminism, Philadelphia: Open University Press.
      - Hoffman, Johan (2001), "Defining Feminism", POLITICS: 2001 VOL 21(3): 193–199.
     - Levinson, D. J. (1959), "Role, personality, and social structure in the organizational setting", The Journal of Abnormal and Social Psychology, 58(2): 170-180.
    - Linton, Ralph (1936), Study Of Man, New York: Appleton-Century-Crofts.
    - Wadud, Amina (2006), Inside of Gender Jihad, Oxford: Oneworld Publications
 - Wadud, amina (2009), Islam Beyond Patriarchy Through Gender Inclusive Qur'anic Analysis  in WANTED: Equality and Justice in the Muslim Family, Malaysia: Musawah.