نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی گروه جامعه شناسی دانشگاه بیرجند

چکیده

جامعه کنونی ایران با مسائل اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی زیادی روبه‌رو است که پیامد فاصله گرفتن از نسخه شفابخش قرآن مجید است.اکنون مسئله اینست که بخشی از دینداران بتدریج از دین فاصله گرفته و درجامعه منسجم و یکپارچه دینی، پول، قدرت و شهرت جایگزین سخاوت،خدمت و گمنامی می‌گردد که نتیجه آن گسست اجتماعی است. هدف این مقاله جستجوی مهمترین عامل بروز شرایط مزبور از طریق مراجعه به آیات قرآن و روش‌های کیفی تحقیق است.یافته‌ها نشان می‌دهد، فرآیند «دنیاگرائی»، عامل بروز وضعیت پیش‌گفته است. در منطق قرآن دنیاگرائی عبارت است از تغییرجهت دینداران از هدف اصلی دین و روی‌آوردن به ابزار و لوازم نیل به آن به عنوان هدفی جدید. دیناگرائی با اندکی غفلت از هدف آغاز و به تدریج به پدیده‌ای جمعی وعمدتا غیر قابل بازگشت تبدیل می‌شود. از جمله پیامدهای دنیاگرائی می‌توان به بروز نقص در جامعه‌پذیری دینی ، کجرفتاری و انحرف اجتماعی، گسست اجتماعی ، تضاد با دین و دینداران و نهایتا افول دینداری اشاره کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Secularization and its social consequences in the teachings of the Qur'an

نویسنده [English]

  • mohammad bagher akhoundi

Sociology،Humanities،birjand

چکیده [English]

The Current Iranian society is confronted with many social, cultural and economic issues which is the result of being away from the healing Holy Quran. Nowadays, the problem is that some of the religious people are gradually moving away from religion, and in a coherent and integrated religious society, money, power, and reputation are replacing generosity, amenity, and anonymity, leading to a social breakdown. This article aims to find the most important cause of this condition by referring to the Quran verses, using qualitative research methods. The findings indicate that the process of "secularism" is the cause of the occurrence of the aforementioned situation. In the logic of the Qur'an, secular life can change the religious people from the main purpose of religion and turn toward the means and directions of secularism as a new goal. Secularism begins with slight neglect of the goal and gradually becomes a collective and often irreversible phenomenon. Among the implications of the secularism, one can refer to the defect in religious socialization, social deviation, social rupture, conflict with religion and religious people, and ultimately, the decline of religiosity.

کلیدواژه‌ها [English]

  • secularization
  • Religiosity
  • Grounded theory
  • qualitative analysis
  • secularization consequences
-      قرآن مجید
-      الهى قمشه‏اى، مهدى (1380)، ترجمه قرآن (الهى قمشه‏اى)، قم: انتشارات فاطمة الزهراء.
-      بستان، حسین (1393)، «عرفی شدن در اندیشه علامه طباطبائی»، فصلنامه علمی پژوهشی معرفت فرهنگی اجتماعی، شمارۀ 19صص89-112.
-      بستان، حسین (1395)، «کوششی در جهت ساخت نظریۀ عرغی شدن براساس متون اسلامی»، فصلنامه علمی پژوهشی اسلام و علوم‌اجتماعی، شماره 15 صص 35-61.
-      ویلسون، برایان (1377)، دین اینجا و آنجا، مقالۀ عرفى شدن، ترجمۀ مجید محمدى، تهران: نشر قطره.
-      بیرو، آلن ( 1375)، فرهنگ علوم‌اجتماعى، ترجمۀ باقر ساروخانى، تهران: انتشارات کیهان.
-      حسن‌زاده آملی، حسن (1381)،  انسان و قرآن، قم: انتسارات قیام.
-      حسن‌زاده آملی، حسن (1378)، ممدالهمم در شرح فصوص الحکم، تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
-      حسن‌زاده آملی، حسن (1386)، مآثر آثار، تدوین صمدی آملی، داوود، قم، انتشارات الف لام  میم.
-      راغب اصفهانى، حسین بن محمد ( 1412ق)، المفردات فی غریب القرآن، دمشق: دارالعلم الدار الشامیة.
-      جمشیدیها، غلامرضا؛ آخوندی محمدباقر (1395)، «الگوئی قرآنی برای سنجش دین‌داری در ایران»، فصلنامه علمی پژوهشی آموزه­های قرآنی ، شماره 23.
-      سیدبن طاووس (1380)، لهوف، ترجمه کرمی، علی، قم: انتشار مؤسسه فرهنگی نشر حاذق.
-      شجاعی­زند، علیرضا (1380)، «چند پرسش دربارۀ عرفی شدن»، مجله بازتاب اندیشه، شماره 20.
-      شجاعی­زند، علیرضا (1386)، «مرور و تکمله­ای بر مباحث عرفی شدن»، مجله جامعه‌شناسی ایران، شماره 32.
-      شیخ صدوق (1400ق)، أمالی الصدوق، بیروت: نشر اعلمى.
-      طالقانى، سید محمود (1362)، پرتویی از قرآن، تهران: شرکت سهامى انتشار.
-      طباطبایی، سیدمحمدحسین (1374)، ترجمۀ تفسیر المیزان، قم: دفتر انتشارات اسلامى جامعۀ مدرسین حوزه علمیه قم.
-      طبرسى، فضل­بن­حسن (1372)، مجمع­البیان فى تفسیرالقرآن، تهران: انتشارات ناصرخسرو.
-      طبرسى، ­فضل­بن­حسن (1377)، تفسیر جوامع­الجامع، تهران: انتشارات دانشگاه تهران و مدیریت حوزه علمیه قم.
-      طریحی، فخر الدین (1375)، مجمع البحرین،تهران: کتاب‌فروشی مرتضوی.
-      عضیمه، صالح (1392)، معناشناسی واژگان قرآن (فرهنگ اصطلاحات قرآنی)، ترجمۀ سیدحسین سیدی، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
-      فارابی، محمد بن محمد (1374)،  آراء اهل المدینه الفاضله و مضاداتها، بیروت: دارو مکتبه الهلال.
-      فیض الاسلام، سیدعلى نقى (1378)، ترجمه و تفسیر قرآن عظیم، تهران: انتشارات فقیه.
-      قرائتى محسن (1383)، تفسیر نور، تهران: مرکز فرهنگى درس‌هایى از قرآن.
-      قرشى، سید على اکبر ( 1377)، تفسیر احسن الحدیث، تهران: بنیاد بعثت.
-      قرشى، سید على اکبر (1371)، قاموس قرآن، تهران: نشر دار الکتب الإسلامیة.
-      مشکینى، على (1381)، ترجمه قرآن (مشکینى)، قم: الهادى.
-      مترجمان(1377)، تفسیر هدایت، مشهد: نشر بنیاد پژوهش‌هاى اسلامى آستان قدس رضوى.
-      مصطفوى، حسن (1360)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ترجمۀ تهران: نشر بنگاه.
-      مغنیه، محمد جواد ( 1424ق)، تفسیر الکاشف، تهران: نشر دار الکتب الإسلامیة.
-      مجلسی محمدباقر، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار ج 45، تهران: اسلامیه.
-      مکارم شیرازى، ناصر (1374)، تفسیر نمونه، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
-      همیلتون، ملکم (1377)، جامعه‌شناسی دین، ترجمۀ محسن ثلاثی، نشر تبیان.