نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سید سعید زاهد زاهدانی ¹
• مریم هاشم پور صادقیان ²

¹ دانشیار جامعه شناسی دانشگاه شیراز و رئیس پژوهشکده تحول در علوم انسانی دانشگاه شیراز

² دانشجوی دکتری جامعه شناسی و عضو دانشجوئی پژوهشکده تحول درعلوم انسانی دانشگاه شیراز

چکیده

از دیرباز جریانات فکری متفاوتی در ایران حاکم بوده‌اند و هر یک به‌گونه‌ای به زن و حضور اجتماعی او نگریسته‌اند. انقلاب اسلامی ایران در سال 57 شرایطی را فراهم کرد که منجر به ایجاد نگرش تازه‌ای پیرامون زن شد. هدف اصلی مطالعه حاضر، بررسی و ارزیابی جریانات فکری متفاوتی بوده است که بعد از انقلاب اسلامی در کنار جریان فکری اصلی انقلاب اسلامی وجود داشته‌اند و هر یک به‌گونه‌ای به ارائه الگوی حضور اجتماعی زنان پرداخته‌اند. سه جریان سنت‌گرایی اسلامی، تجددگرایی اسلامی و تمدن به‌عنوان مهم‌ترین جریانات فکری موجود در بستر اسلامی در نظر گرفته شده‌اند. ازاین‌رو با استفاده از روش اسنادی، ابتدا مؤلفه-های اصلی حاکم بر نگرش هر یک از این جریانات بررسی شدند و سپس رابطه هر مؤلفه با مسائل زنان نیز اشاره شدند؛ نهایتاً، موضع‌گیری خاص این سه جریان نسبت به نحوه حضور اجتماعی زنان به‌صورت سه رویکرد خانواده گرایی، جامعه‌گرایی و تکامل‌گرایی طبقه‌بندی شد و مدل جامع رویکرد نظری جریان تمدن اسلامی نسبت به حضور اجتماعی زنان ارائه شد. مقایسه این جریانات فکری نشان می‌دهد که جریان تمدن‌گرایی اسلامی با اتخاذ نگرشی مجموعه‌نگرانه و رویکردی تکامل‌گرایانه نسبت به زن، الگوی کامل‌تری را ارائه می‌کند.

کلیدواژه‌ها

• زن
• جامعه
• سنت‌گرایی اسلامی
• تجددگرایی اسلامی
• تمدن‌گرایی اسلامی

موضوعات

• بازخوانی و تفسیر ایده‌های متفکران شاخص مسلمان

عنوان مقاله [English]

An explanation of the pattern of women's social participation based on three intellectual Islamic traditions in Iran.

نویسندگان [English]

• saied zahed ¹
• Maryam Hashempour Sadeghian ²

¹ shiraz university

² shiraz university

چکیده [English]

Iranian Islamic revolution in 1979 provided new attitudes toward woman's social participation. The present paper is an attempt to investigate three intellectual traditions concerning women's social participation in the four recent decades. These three ways of thinking about women social status, which can be considered as the most important intellectual currents in the Islamic Republic of Iran include, Islamic traditionalism, Islamic modernism, and Islamic civilization approach. This paper, using documentary method, focuses on the main components of each tradition and introduces the pattern of women's participation in society according to each of them. At the end, the paper categorizes the discussed participation patterns as family-oriented, community-oriented and progressive-oriented, and draws a comprehensive model of the theoretical approach of Islamic civilization tradition. A comparative study of these traditions indicates that the Islamic civilization approach, with systemic attitude and evolutionary orientation, provides a rather complete model for women's participation in an Islamic society.

کلیدواژه‌ها [English]

• Keywords: women
• Islam
• Islamic traditionalism
• Islamic modernism
• Islamic civilization approach