نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• نوراله نورانی ¹
• غلامرضا جمشیدیها ²

¹ پژوهشگر

² سردبیر/استاد دانشگاه تهران

چکیده

اختلافات نظری، پیرامون نسبت میان علم مدرن با دین، منجر به نوعی طیف بندی میان متفکرین این حوزه شده است. دیدگاه علم تجدد طلب، پیرایه زدا و سنت گرایی اسلامی، سه رویکرد کلان این میدان منازعه هستند که هر یک به گونه ای متفاوت نسبت به موضوعِ امکان یا امتناع تحقق علم دینی به طور عام و علوم اجتماعی اسلامی به طور خاص اظهار نظر کرده اند. تمامی نظریه ها و رویکردهای این حوزه با اتکای بر پیش فرض های فلسفی شکل گرفته اند که در بطن خود تحقق الگویی از مختصات جامعه مطلوب را هدف گذاری کرده اند. این موضوع به اختلاف و عدم در اختیار داشتن دیدگاهی اجماعی جهت نظریه پردازی اجتماعی منجر شده است. «جامعه شناسی برهانی» ایده ای بدیع و پیشنهادی است که تلاش می کند با توجه به تغییرات اجتماعی- فرهنگی در عصر جدید، صورتی نو از تفکر معرفت شناختی در حوزه فلسفه مضاف دانش جامعه شناسی ارائه دهد. جامعه شناسی برهانی با تاکید بر حضور غیرقابل انکار پیش فرض های فلسفی که ترسیم کننده مختصاتی از جامعه مطلوب در پس نظریه های جامعه شناسی و در نتیجه ارزش مداری آنها است، داعیه دار آن است که با اتکا بر گزاره های یقینی و عقلی- فلسفی، می توان ضمن ارزیابی بنیادهای فلسفی نظریه ها، با استفاده از «قیاس تجربی»، به نتایج جامعه شناختی هرچه مطمئن تر و عمیق تری دست یافت که فاصله حداکثری با ظنّیات دارد.

کلیدواژه‌ها

• "نظریه پردازی"
• "نظریه جامعه شناختی"
• "پیش فرض های فلسفی"
• "جامعه شناسی برهانی"
• "قیاس تجربی"

موضوعات

• بازخوانی و تفسیر ایده‌های متفکران شاخص مسلمان

عنوان مقاله [English]

Argumentative sociology: A new approach to social theorizing

نویسندگان [English]

• nouroallah nourani ¹
• gholamreza jamshidiha ²

¹ Researcher

² professor، University of Tehran

چکیده [English]

Theoretical controversies about the relationship between modern science and religion have created a kind of classification of social thinkers. In this regard we can name three macro approaches of modernistic science, modified science, and Islamic traditionalist. Each of these approaches have discussed the possibility of religious science in general and Islamic social science in particular, and all of them are relied on philosophical presumptions targeting characteristics of an ideal society. This has resulted in disagreement and lack of social perspective needed to social theorizing. "Argumentative sociology" is a new format of epistemology in the realm of philosophy of sociology considering cultural and social changes in the new era. Argumentative sociology, emphasizing on the philosophical presumptions of theories of sociology and indicating desirable features of society, suggests that, with the help of more rational-philosophical axioms, it is possible to evaluate philosophical foundations of the theories and reach more reliable results via "experimental syllogism."

کلیدواژه‌ها [English]

• Keywords: theorizing
• sociological theory philosophical presumptions
• argumentative sociology
• experimental syllogism