نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه یزد

2 دانش آموخته دانشگاه یزد

چکیده

چکیده
مقاله حاضر به بررسی معرفت‌شناسی از دیدگاه پیر بوردیو و استاد مرتضی مطهری اختصاص دارد. این دو اندیشمند با توجه به پیشینه و زمینه‌های فکری خود، هر یک با نگاهی خاص به مسئله شناخت نگریسته‌اند؛ یکی با بینشی فلسفی اسلامی و دیگری از لحاظ جامعه‌شناختی غربی؛ چنانکه در جای‌جای تفکرات آنان می-توان تفاوت شناخت‌شناسی اسلامی از شناخت‌شناسی غربی را مشاهده نمود. از دیدگاه بوردیو، "عمل" بین ساختارهای عینی جامعه و ساختارهای ذهنی کنشگران وساطت می‌کند چرا که عمل خود شکل اصلی شناخت است. در مقابل، استاد مطهری از جامعه و فطرت، به عنوان منابع بیرونی و درونی معرفت یاد می‌کند که در یک ارتباط ارگانیکی حقیقی، سبب تولید و دگرگونی معرفت می‌شوند. در این راستا، در مقاله حاضر برآنیم تا با بررسی تطبیقی آراء هر دو متفکر به اشتراکات و تفاوت‌های تفکراتش پی برده و مسئله شناخت و معرفت را از دیدگاه آنان بررسی و تدقیق کنیم.
کلیدواژه: "مرتضی مطهری"، "پیر بوردیو"، "شناخت"، "ذهن"، "دیالکتیک"

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Comparative epistemology of Pierre Bourdieu and Morteza Motahari

چکیده [English]

Abstract
Present paper devote to explores the epistemology of view of Pierre Bourdieu and Morteza Motahari. This two thinkers with respect to their intellectual context and background, Each viewed with particular look at the issue of recognition, One with an Islamic philosophy insight and another In terms of Western Sociology, As everywhere in their thinking can be observed the difference between Islamic epistemology and Western epistemology. From Bourdieu perspective, Action intercede between The objective structures of society and actors subjective structures because their deeds are the main form of recognition. In contrast, Motahari calls,of society and nature, as internal and external sources of s knowledge which in a real organic relationship causes the production and transformation of knowledge. In this regard, in this article we are going to intend with a comparative study of opinions of both thinkers realized commonalities and differences in their thought and consider the issue of knowledge of their views.
Keyword: ''morteza motahari'', ''pierre bourdieu'','' knowledge'','' mind'', ''dialectic''

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keyword: ''morteza motahari''
  • ''pierre bourdieu''
  • '' knowledge''
  • '' mind''
  • ''dialectic''
-         استونز، راب (1379)، متفکران بزرگ جامعه­شناسی، ترجمۀ مهرداد میردامادی، تهران: مرکز.
-         بوردیو، پیر (1380)، نظریۀ کنش (دلایل علمی و انتخاب عقلانی)، ترجمۀ مرتضی مردیها، تهران: نقش و نگار.
-         پارکر، جان (1383)، ساختاربندی، ترجمۀ امیرعباس سعیدی‌پور. تهران: آشیان.
-         تنهایی، ابوالحسن (1383)، درآمدی بر مکاتب و نظریه­های جامعه­شناسی، گناباد: مرندیز.
-         جمشیدیها، غلامرضا، پرستش، شهرام (1385)، «دیالکتیک منش و میدان در نظریه عمل پیر بوردیو»، نامه علوم‌اجتماعی، شماره 30: 1-32
-         خیری، حسن (1394)، «بررسی و نقد نظریۀ پیر بوردیو برمبنای حکمت صدرایی»، فصلنامهعلمیپژوهشینظریه‌هایاجتماعیمتفکرانمسلمان ، سال چهارم، شماره دو: 259-285.
-         دوریته، فرانسوا (1382)، علوم‌انسانی گسترۀ شناخت­ها، ترجمۀ ناصر فکوهی، تهران: نی.
-         رحیمیان، سعید و رهبر، حسن (1388)، «معرفت‌شناسی در نظام فلسفی دکارت و سهروردی»، فصلنامه تأملات فلسفی، سال اول، شماره چهارم: 7-25.
-         روسنائو، پائولین مری (1384)، پست­مدرنیسم و علوم اجتماعی، ترجمۀ محمدحسین کاظم­زاده، تهران: آتیه.
-         ریتزر، جورج (1374)، نظریه­های جامعه‌شناسی در دوران معاصر، ترجمۀ محسن ثلاثی، تهران: انتشارات علمی.
-         ریتزر، جورج (1392)، مبانی نظریۀ جامعه­شناسی معاصر و ریشه­های کلاسیک آن، ترجمۀ شهناز مسمی‌پرست، تهران: انتشارات ثالث.
-         علیزاده، عبدالرضا، اژدری، حسین، کافی، مجید (1388)، جامعه‌شناسی معرفت، تهران: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
-         فرامرزقراملکی، احمد (1386)، استاد مطهری و کلام جدید، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
-         کنوبلاخ، هوبرت (1390)، مبانی جامعه­شناسی معرفت، ترجمۀ کرامت­الله راسخ، تهران: نشر نی.
-         کوزر، لیوییس (1391)، زندگی و اندیشۀ بزرگان جامعه‌شناسی، محسن ثلاثی، تهران: انتشارات علمی.
-         گلابی، فاطمه، بوداقی، علی، علی پور، پروین (1394)، «مروری تحلیلی بر تلفیق عاملیت و ساختار در اندیشه پیربوردیو»، دوفصلنامه پژوهش‌های جامعه‌شناسی معاصر، سال چهارم، شماره 6: 117-143.
-         گلوور، دیوید؛ استرابریج، شیلاف و توکل، محمد (1388)، جامعه‌شناسی معرفت و علم، ترجمۀ شاپور بهیان و همکاران، تهران: نشر سمت.
-         مانهایم، کارل (1380)، ایدئولوژی و اتوپیا، ترجمۀ فریبرز مجیدی، تهران: سمت.
-         مصباح، محمد تقی (1378)، آموزش فلسفه ج1، تهران؛ نشر بین‌الملل، چاپ اول.
-         مطهری، مرتضی (1380)، مجموعه آثار ج 9،  تهران: صدرا.
-         مطهری، مرتضی (1386)، مجموعه آثار ج 1،  تهران: صدرا.
-         مطهری، مرتضی (1387)، آینده انقلاب اسلامی ایران، تهران: صدرا.
-         مطهری، مرتضی (1389/الف)، جامعه و تاریخ، تهران: صدرا.
-         مطهری، مرتضی (1389/ ب)، مسئله شناخت، تهران: صدرا.
-         مطهری، مرتضی (1389/ ج)، انسان و ایمان، تهران: صدرا.
-         مطهری، مرتضی (1389/ د)، شرح منظومه، تهران: صدرا.
-         مطهری، مرتضی (1390/الف)،  کلیات علوم اسلامی، تهران: صدرا.
-         مطهری، مرتضی (1390/ ب)، اصول فلسفه و روش رئالیسم، تهران: صدرا.
-         مک کارتی.ای.دی (1388)، معرفت به مثابه فرهنگ، جامعهشناسی معرفت جدید، ترجمۀ کمال خالق پناه و همکاران، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
-         نیازی، احمدعلی (1388)، «رابطۀ وجود ذهنی و ارزش شناخت از دیدگاه استاد مرتضی مطهری»،معارف عقلی، سال چهارم، ش 2، تابستان: 137-164.
-         یقینی پور، مصطفی (1392)، «الگوی جامعه­شناسی معرفت استاد مطهری (بررسی مبانی وجودی معرفت و رابطه فراورده­های معرفتی با آنها از دیدگاه استاد مطهری)»، دو فصلنامه علمی ـ تخصصی اسلام و علوم اجتماعی، ش 9، بهار و تابستان: 108-87.
-         Bernard, C. (1990), An introduction to the study of experimental medicine, London: Dover. 
-         Bourdieu, P (1984), The Logic of Practice, Combridge: Polity
-         Bourdieu, P (2013), Distinction: A Social Critique of The Judgment of Tast, Cambridge: Harward University Press.
-         Bourdieu, P. (1990).The Logic of Practice. Cambridge: Polity Press.
-         Bourdieu, P., & Wacquant, L. J. D. (1992), An invitation to reflexive sociology, Cambridge: Polity Press.
-         Beardsley, M. C. (1967), The Encyclopedia of Philosophy, New York: Macmillan.
 
-         Maton, K. (2000), "Languages of legitimation: The structuring significance for intellectual fields of strategic knowledge claims", British Journal of Sociology of Education, 21(2): 147-167.
-         Wacquant, L. J. D. (1992), Toward a social praxeology: The structure and logic of Bourdieu’s sociology, Cambridge: Polity Press.