نظریه‌های اجتماعی متفکران مسلمان

دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

راهنمای نگارش مقالات

فایل ‌های ضروری و راهنمای نویسندگان

فرایند داوری

راهنمای عضویت و ثبت داوری در Web of Science

داوران سال 1403

داوران سال 1402

داوران سال 1401

داوران سال 1400

داوران سال 1398 و 1399

گفتگوی پایدار (اخلاقی) در برنامه‌ریزی شهری بر اساس نظرگاه ایرانی-اسلامی (مولانا) و غربی (باختین)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه شهرسازی، دانشکده شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 دانشکده شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

از زمان مطرح شدن انقلاب مشارکتی در دهه 50 میلادی تاکنون، پژوهشگران و محققان مختلف، تلاش‌های بسیاری در زمینه چگونگی تحقق مشارکت اجتماعی در برنامه‌ریزی‌ها در سطوح و مقیاس‌های مختلف، انجام داده‌اند. از سوی دیگر، با مطرح شدن موضوع پایداری در دهه‌های پیشین و آمیختگی آن با موضوع مشارکت اجتماعی، این تلاش‌ها شدت گرفته است. در مقاله حاضر، ابتدا این مدعا که محوری‌ترین موضوع در مشارکت اجتماعی، مفهوم گفتگو است، با استفاده از متون فکری و فلسفی مورد مداقه قرار گرفته است. سپس به منظور تدوین چارچوبی برای گفتگوی پایدار، به صورت توامان به اندیشه ایرانی- اسلامی و اندیشه غربی رجوع شده است. بر این مبنا، اندیشه مولانا به عنوان نماینده اندیشه ایرانی- اسلامی و میشاییل باختین به عنوان نماینده اندیشه غربی مورد بررسی قرار گرفته است. با استفاده از روش تحلیل محتوای تفسیری، ‌مولفه‌های گفتگوی واقعی در اندیشه مولانا و باختین، از بخش نخست مثنوی معنوی مولانا و کتاب تخیل مکالمه‌ای باختین، استخراج شده است. نتایج تحلیل نشان داد گفتگو صرفا انتقال پیام نیست بلکه تجربه دنیایی جدید و به طور عام تجربه «دیگری» است. همچنین مشخص شد، گفتگو منحصر به ماده کلامی نیست و پایداری آن وابسته به امتداد آن در ضمایر و به بیان دیگر، ارتقاء از سطح همزبانی به سطح همدلی است. در نهایت، چارچوب پیشنهادی گفتگوی پایدار (اخلاقی) به صورت فرایندی پیشنهادی برای کاربست در برنامه ریزی شهری، در روندی غیرخطی، ارائه گردید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Sustainable (ethical) Dialogue in Urban Planning based on Molana and Bakhtin Approaches to Dialogue.

نویسندگان [English]

  • Mehrdad Rahmani 1
  • Behnaz Aminzadeh 2

1 School of Urban Planning, Faculty of Fine Arts, University of Tehran, Tehran, Iran

2 School of urban planning, faculty of Fine Arts, University of Tehran, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Since the introduction of participatory revolution and communicative turn in theory of planning, scholars and researchers, have done tremendous effort on how to achieve better community participation in urban planning at different levels and scales. This efforts have intensified by introduction of sustainability and its integration with social participation. In this paper, first, the claim that the central issue in sustainable social development is the concept of dialogue were established using literature review. In order to develop a framework for sustainable dialogue, Rumi, as the representative of the Iranian intellectual and Michael Bakhtin as the representative of Western thought is studied. Using interpretative content analysis, true dialogue component in Rumi and Bakhtin thought in Rumi's Masnavi and Bakhtin's Dialogical Imagination is extracted. The result showed that dialogue is not only merely transferring message but also is experience of new world and experience of otherness. In addition, the result showed that dialogue is not limited to verbal material and its sustainability is depended on its continuation in soul. In other words, its raise up from dialogue to telepathy. Finally, by explaining the importance of dialogue in urban planning, sustainable dialogue process framework (moral) were presented in a nonlinear process.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Dialogue
  • Sustainable Development
  • social participation
  • ethic
  • Urban Planning
مراجع
-         آشوری، داریوش (1393)، دانشنامۀ سیاسی - فرهنگ اصطلاحات و مکتبهای سیاسی، تهران: انتشارات مروارید.
-         احمدی، بابک (1394)، درس‌گفتارهای فلسفه مدرن، تهران: موسسه کارنامه
-         احمدی، بابک (1393)، هایدگر و تاریخ هستی، تهران: انتشارات مرکز.
-         باختین، میشاییل (1380)، سودای مکالمه، خنده و آزادی، ترجمۀ محمد جعفر پوینده، تهران: نشر چشمه.
-         باختین، میشاییل (1389)، تخیل مکالمه‌ای، ترجمۀ رؤیا پورآذر، تهران: نشر نی.
-         بوبر، مارتین (1386)، من و تو، ترجمۀ سهراب ابوتراب و الهام عطاردی، تهران: نشر فرزان روز.
-         بوهم، دیوید (1381)، دربارۀ دیالوگ، ترجمۀ محمدعلی حسین‌نژاد، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
-         برگو، بتینا (1393)، «امانوئل لویناس»، دانشنامۀ فلسفی استنفورد، ترجمۀ احسان پورخیری، تهران: نشر ققنوس.
-         تودوروف، تزوتان (1391)، منطق گفتگویی میشاییل باختین، ترجمۀ داریوش کریمی، تهران: نشر مرکز.
-         پژوهنده، لیلا (1384)، «فلسفه و شرایط گفتگو از چشم‌انداز مولوی با نگاهی تطبیقی به آرا باختین و بوبر»، مجلۀ مقالات و بررسی‌ها، شمارۀ 77 (2): 1- 8.
-         جناب‌زاده، محمد (1355)، «بیمار عشق جلال‌الدین رومی پیشگام مکتب عرفان و اشراق و زیگموند فروید پژوهشگر علوم تجربی و مادی»، مجله ارمغان، شمارۀ 4، 5 و 6.
-         جمادی، سیاوش (1385)، زمانه و زمینه پدیدارشناسی، تهران: انتشارات ققنوس.
-         حبیبی، سیدمحسن (1387)، از شار تا شهر، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
-         حسینی بهشتی، سید علیرضا و آب نیکی، حسن (1385)، «شکنندگی هرمنوتیک ادبی پل ریکور»، مجله پژوهش‌های ادبی، شمارۀ 12 و 13: 123 تا 148.
-         دانشگر، محمد (1386)، «نقش ارتباط غیرکلامی در داستان‌پردازی مولانا»، مجلۀ پژوهش‌های ادبی، شمارۀ 16: 115 تا 136.
-         رامین‌نیا، مریم و قبادی، حسینعلی (1392)، «مفهوم «دیگری» و «دیگربودگی» در انسان‌شناسی باختین و انسان‌شناسی عرفانی»، مجله پژوهش‌های ادبی، شمارۀ 40: 63 تا 88.
-         سروش، عبدالکریم (1393)، قمار عاشقانه، تهران: نشر صراط.
-         طغیانی، اسحاق و نجفی، زهره (1387)، «جایگاه سه عنصر گفتگو، کنش و پیرنگ و ساختار روایت‌های حدیقه»، مجله پژوهش‌های ادبی، شمارۀ 22: 101 تا 120.
-         عباسی، حبیب‌الله و بالو، فرزاد (1388)، «تأملی در مثنوی معنوی با رویکرد منطق مکالمه‌ای باختین»، مجله نقد ادبی، شمارۀ 5: 147 تا 174.
-         فرامرز قراملکی، احد (1379)، «تبکیت بیرونی، آفت گفتگوی اثربخش»، مجلۀ مقالات و بررسی‌ها، شمارۀ 68: 323 تا 327.
-         قبادی، حسینعلی و گرجی، مصطفی (1386)، «تحلیل داستان پادشاه و کنیزک بر مبنای شیوۀ تداعی آزاد و گفتگوی سقراطی»، دانشکده ادبیات و علوم‌اجتماعی دانشگاه تهران، شمارۀ 183:  177 تا 192.
-         کاپلستون، فردریک (1386)، تاریخ فلسفه: یونان و روم، ترجمۀ سید جلال‌الدین مجتبوی، تهران: نشر سروش.
-         لویناس، امانوئل (1393)، از وجود به موجود، ترجمۀ مسعود علیا، تهران: نشر نی.
-         متوسلی، محمود (1382)، توسعة اقتصادی: مفاهیم، مبانی نظری، رویکرد نهادگرایی و روش‌شناسی، تهران: انتشارات سمت.
-         موللی، کرامت (1393)، مبانی روانکاوی فروید- لکان، تهران: نشر نی.
-         مولوی، جلال‌الدین (1375)، مثنوی معنوی، تصحیح و پیشگفتار عبدالکریم سروش، تهران:
-         نوربخش، جواد (1369)، «عرفان و روانشناسی مولانا در داستان پادشاه و کنیزک»، مجله صوفی، شماره 9:
-         هابرماس، یورگن (1384)، نظریه کنش ارتباطی، ترجمۀ کمال پولادی، تهران: مؤسسۀ انتشاراتی روزنامه ایران.
-          Albrecht, Johann (1986), "Development, Context and Purpose of planning", Journal of the school of architecture university of Illinois, Vol. 3 (2).
-          Bugeja, Michael (2010), "Ethical Communication: Moral Stances in Human Dialogue", Journal of Media and Religion, Vol. 9: 122-124.
-          Colantonio, A. and G. Lane (2007), "Measuring Social Sustainability: Best Practice from Urban Renewal in the EU", Renewal: 1-37.
-          Davis, D. E. and Hatuka, T (2011), "The Right to Vision: A New Planning Praxis for Conflict Cities", Journal of Planning Education and Research, Vol. 31 (3): 241-257.
-          Dempsey, Nicola and Bramley, Glen and Power, Sinead and Brown, Caroline (2011), "The social dimension of sustainable development: Defining urban social sustainability", Sustainable Development, Vol. 19 (5): 289-300.
-          Drisko, W. James and Maschi, Tina (2016), Content Analysis, London: Oxford University press.
-          Elliot, Jennifer (2012), An Introduction to Sustainable Development, 4th edition, Routledge.
-          Ellis, D. Basia and Stam, J. Henderikus (2010), "Addressing the Other in Dialogue Ricoeur and the Ethical Dimensions of the Dialogical Self", Theory & Psychology, Vol. 20 (3): 420–435.
-          Forester, John (2007), planning in the face of Power, Journal of the American Planning Association, Vol. 48 (1): 67-80.
-          Friedmann, John (1993), "Toward a non-Euclidian Mode of Planning", Journal of APA. Vol. 59(4): 482-485.
-          Friedman, Maurice (2002), Martin Buber: The life of Dialogue, London: Routledge.
-          Gergen, J. Kenneth (2000), "Bakhtin and the human sciences: No last words", Journal of History of the Behavioral science, Vol. 36 (1): 49.
-          Healey, Patsy (2003), "Collaborative Planning in Perspective", Planning theory, Vol. 2 (2): 103-123.
-          Hillier, Jean (2003), "Agonizing over Consensus: Why Habermasian Ideals cannot be Real", planning theory, Vol. 2(1): 37-59.
-          Innes, E. Innes (2004), "Consensus Building: clarification for the Critics", Planning theory, Vol. 3 (1): 5-22.
-          Krippendorff, K (2013), Content analysis: An introduction to its methodology (3rd ed.), Thousand Oaks, CA: Sage.
-          Littig, B. and E. Griessler (2005), "Social Sustainability: A Catchword between Political Pragmatism and Social Theory", International Journal of Sustainable Development, Vol. 8(1): 65-79. 
-          McKenzie, S (2004), Social Sustainability: Towards Some Definitions, Magill, South Australia: Hawke Research Institute.
-          McNamee, Sheila and Gergen, J. Kenneth (1999), Relational Responsibility: Resources for Sustainable Dialogue, London: International Educational and Professional Publisher.
-          Morson, Cary et al. (1997), Dialogue and Critical Discourse: Language, Culture, Critical Theory, Edited by Michael Macowski, New York: Oxford University Press.
-          Murphy, K (2012), "The social pillar of sustainable development: a literature review and framework for policy analysis", Sustainability: Science, Practice, & Policy, Vol, 8(1):
-          Polese, Mario and Stren, E. Richard (2000), the Social Sustainability of Cities: Diversity and the Management of Change, Toronto: University of Toronto Press.
-          Riikonen Eero (1999), Inspiring Dialogues and Relational Responsibility, in McNamee, Sheila and Gergen, J. Kenneth (1999), Relational Responsibility: Resources for Sustainable Dialogue, London: International Educational and Professional Publisher.
-          Rohel, J. et, al. (2000), "Developing a model for ethical dialogue and decision making", Performance improvement, Vol. 39 (5):
-          Samuelsson, B., C. Azar, et al. (2004), From Here to Sustainability–Is the Lisbon/Gutenberg agenda delivering?
-          Stein, Stanley and Harper, Thomas. (2012), "Creativity and Innovation : Divergence and Convergence in Pragmatic Dialogical Planning", Journal of Planning Education and Research, Vol. 32 (1): 5- 17.
-          Stuckeelberger, Christoph (2009), "Dialogue Ethics: Ethical Criteria and Conditions for a Successful Dialogue Between Companies and Societal Actors", Journal of  Business Ethics, Vol. 83: 329-339.
-          Thin, N. and C. Lockhart G. Yaron  (2002), Conceptualising Socially Sustainable Development, Paper prepared for DFID and the World Bank, Mimeo: DFID.
-          Vallance, S., Perkins, H.C. & Dixon, J.E. (2011), "What is social sustainability? A clarification of concepts", Geoforum, Vol. 42: 342 248.
Van Hulst (2012), "Storytelling, a model of and a model for planning", Planning Theory, Vol. 11 (3): 299-318.
نظریه‌های اجتماعی متفکران مسلمان
دوره 7، شماره 1 - شماره پیاپی 1
فروردین 1396
صفحه 33-54
فایل ها
سابقه مقاله
  • تاریخ دریافت: 02 مهر 1396
  • تاریخ بازنگری: 17 فروردین 1397
  • تاریخ پذیرش: 07 تیر 1397
  • تاریخ انتشار: 01 فروردین 1396
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار