نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دانشگاه تهران
چکیده
با توجه به مناقشه‌های نظری در مورد مفاهیم و ارزش‌های بنیادی، چون عدالت، بین اسلام و غرب در این مقاله به مطالعۀ سیر تاریخی تحول مفهومی عدالت از منظر این متفکران می‌پردازیم. در این مطالعه نتیجه می‌گیریم که اولاً، عدالت معنای روشن و جهان‌شمول در اعصار و بین اندیشمندان ندارد و گرایش کلی به یافتن مبنایی برای زندگی سعادتمندانه و متعالی است؛ ثانیاً، تشابه و تفاوت در میان متفکرین غربی و اسلامی به مبانی معرفت‌شناختی و زمینه‌های اجتماعی و مذهبی برمی‌گردد؛ ثالثاً، گرایش‌ها در اندیشمندان غربی از دورۀ کلاسیک به‌سوی عصر جدید اجتناب از مطلق‌گرایی و کشاندن عدالت به زندگی عملی است درحالی‌که بین متفکرین اسلامی گرایشات مطلق‌گرایانه و تقدس‌گرایانه عموماً غالب است؛ خامساً، اندیشه‌ورزی اسلامی بیشتر گرایش به ازلی بودن دارد و خصلت پسین و پیشینی بودن دارد درحالی‌که اندیشه‌ورزی غربی به خصلت پسینی و جنبه‌های اجرایی عدالت گرایش دارد. سادساً، با توجه به دو مورد اخیر، در شیوۀ غربی عدالت استقرایی و درعین‌حال معطوف به حل مسئله مبتنی بر مبانی سکولار و اُمانیستی است از‌این‌رو لزوماً بهترین قوانین عادلانه تعبیر نمی‌شوند بلکه بیشتر به نتایج توجه می‌شود درحالی‌که اندیشۀ اسلامی جامع‌نگرانه و مبتنی بر مبانی معرفت‌شناختی معنوی است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Exploring Western and Islamic approaches to the issue of social justice
نویسنده [English]
- ali shakoori
دانشگاه تهران
چکیده [English]
Considering the theoretical controversy about fundamental concepts and values, such as justice, between Islam and the West, this article probes the historical course of the conceptual transformation of justice from the perspective of Western and Muslim thinkers. The paper concludes that, firstly, justice does not have a clear universal meaning over the ages and between scholars; nevertheless the general tendency is to find the basis for a blissful and transcendental life. Secondly, the similarity and difference among Western and Islamic thinkers returns to their epistemological foundations and social and religious contexts. Thirdly, tendencies in Western scholars from the classical period to the new age have been toward an avoidance from absolutism and bringing justice to practical life, while the Islamic thinkers generally have been adopted absolutistic and holistic tendencies. Fourthly, Islamic thought tends to be more egalitarian and has an eternal character, while Western thought tends to be a non-eternal character focusing aspects of the implementation of justice. Fifthly, taking into account the latter two cases, the Western method of inductive justice and, at the same time, that of problem-solving, is based on secular and humanistic principles. Therefore, it is not necessarily interpreted as the best laws of justice, but rather more attention is paid to the actual results. In comparison, Islamic thought is focused on the epistemological basis of spirituality and tends to present a comprehensive interpretation.
کلیدواژه‌ها [English]
- Western justice
- Islamic justice
- Individualism
- collectivism
- developmentalism
)