فصلنامه علمی نظریه‌های اجتماعی متفکران مسلمان

انسان محوری، قلب سکولاریسم، بررسی تطبیقی آرای استاد جوادی آملی و چارلز تیلور

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه اصفهان

چکیده

چارلز تیلور، فیلسوف مسیحی و استاد جوادی آملی، اندیشمند مسلمان، منتقد سکولاریسم و در پی تقویت دین در جهان مدرن هستند. به اعتقاد آنها، انسان‌محوری از مهم‌ترین مؤلفه‌های سکولاریسم و رقیب دین است. اندیشمندان مذکور با دغدغه‌های مشترک به بررسی ابعاد مختلف سکولاریسم و انسان‌محوری می‌پردازند و امکان‌های دین در جهان معاصر را رصد می‌کنند. استاد جوادی آملی بر سکولاریسم سیاسی تمرکز می‌کند و در نهایت، دین و حکومت دینی را پاسخ چالش‌های جوامع معاصر می‌داند. تیلور در تحلیل مفاهیم سکولاریسم و انسان‌محوری، شباهت‌های بسیاری با ایشان دارد، اما در نهایت، حکومت دینی را نامطلوب می‌داند و تصور می‌کند باید از نو درباره دین اندیشید؛ زیرا به اعتقاد تیلور، سکولاریسم و انسان‌محوری در عمق اندیشه و فرهنگ غربی رخنه کرده است و اشکال سنتی دین‌داری کنونی، از بخت کمی برخوردار است. در پژوهش حاضر، آرای دو متفکر یادشده درباره موضوعات مذکور مورد بررسی قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Humanism, as the Heart of the Secularism: Comparing the Ideas of Philosophers Javadi Amoli and Charles Taylor

چکیده [English]

In this paper, we will review and discuss the ideas of two thinkers on the religion and secularism. Charles Taylor, a Christian philosopher and professor, Javadi Amoli, a Muslim theologist, both criticize secularism and seek to strengthen religiosity in the modern world. They consider humanism as one of the most important element of secularism and as a rival of religion. They study different dimensions of secularism and humanism and analyze possibilities of the revival of religion in the contemporary world. Professor Javadi Amoli focuses on the political secularism and thinks that religion and the religious government are suitable responses to the challenges facing contemporary societies. There are significant similarities between Taylor and Javadi Amoli in their analyses about secularism and humanism. However, Taylor does not support a religious government albeit takes a new approach regarding religious beliefs and practices in current societies. Taylor believes secularism and humanism are deep-rooted in the western thought and culture. Hence, according to him traditional forms of religion are not suitable regarding new societies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Secularism
  • humanism
  • Religion
  • Originality
  • Religious Government
-    برقعی، محمد (1381)، سکولاریزم از نظر تا عمل، تهران: قطره.
-    براتعلی پور، مهدی (1384)، شهروندی و سیاست نوفضیلت‌گرا، تهران: انتشارات تمدن ایرانی.
-    جوادی آملی، عبدا... (1390)، نسبت دین و دنیا: بررسی و نقد نظریه سکولاریسم، قم: اسراء.
-    جوادی آملی، عبدا... (1381)، سروش هدایت (م‍جم‍وع‍ه پیام‍ه‍ای ح‍ض‍رت آی‍ه‌ال‍ل‍ه ج‍وادی‌آم‍ل‍ی)، جلد دوم، قم، اسراء.
-    چارلز تیلور (1389)، تنوع دین در روزگار ما: دیداری دوباره با ویلیام جیمز، ترجمه مصطفی ملکیان، تهران: شور.
-    حسینی بهشتی، علیرضا (1380)، بنیاد نظری سیاست در جوامع چندفرهنگی، تهران: بقعه.
-    حیدر، شادی (1383)، افکار و آراء چارلز تیلور در فلسفه اخلاق، نامه فرهنگ، 53.
-    رضایت، علیرضا (1386)، گذری بر اندیشه‌ها و آثار چارلز تیلور، کتاب ماه فلسفه، 2.
-    ساندل، مایکل (1374)، لیبرالیسم و منتقدان آن، ترجمه احمد تدین، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، 1.
-    مظفری، محمد حسین (1375)، معانی و مبانی سکولاریسم، نامه فرهنگ، 23، 190-192
-    مک اینتایر، السدر (1379)، تاریخچه فلسفه اخلاق، مترجم: انشاءالله رحمتی، تهران: انتشارات حکمت.
-    هادوی، حسین (1386)، بررسی نظریه چارلز تیلور پیرامون مسئله هویت و گوناگونی فرهنگ در عصر مدرن، علوم سیاسی دانشگاه آزاد کرج، 6.
-    Abbey, Ruth. (2000), Charles Taylor, Princeton University Press.
-    Taylor Charles. (2011), Recovering the Sacred, Inquiry, 54:2,113-125
-    Taylor, Charles. (2007), A Secular Age, Cambridgeو Belnap Press of Harvard University Press.
-    Taylor, Charles. (2003), The Ethics of Authenticity, Harvard University Press.
-    Taylor, Charles. (1999), A Catholic Modernity, Oxford: Oxford university press.
-    Taylor, Charles. (1991), The Malaise of Modernity, Canada: House of Anansi Press
-    Taylor, Charles. (1989), Sources of the Self, Cambridge: Cambridge university press.
-    Critttenden P. J. (2009), A Secular Age: Reflectines on Charles Taylor's Recent Book, Sophia, 48: 469-478.
-    Abbey, Ruth. (2002), Pluralism in practice: the political thought of Charles Taylor, Critical Review of International Social and Political Philosophy, 5: 3.
فصلنامه علمی نظریه‌های اجتماعی متفکران مسلمان
دوره 3، شماره 1 - شماره پیاپی 4
فروردین 1392
صفحه 67-88