نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• محمد سهیل سرو

استادیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

مهندسی فرهنگ نگاهی سیستمی به فرهنگ و تنظیم و اداره آن است که رویکردی نوین به فرهنگ به‌حساب می‌آید. این رویکرد در کنار مهندسی فرهنگی که از سوی آیت الله خامنه‌ای بیان شده است می‌تواند به‌عنوان یک راهبرد برای پیشبرد فرهنگ مؤثر باشد. هدف از این تحقیق دستیابی به‌صورت‌بندی این مفهوم بر اساس اندیشه آیت الله خامنه ای است. ازاین‌رو مسئله تحقیق را چیستی مهندسی فرهنگ و صورت‌بندی تحلیلی آن در نظر آیت الله خامنه‌ای تشکیل می‌دهد. این مقاله با روش اسنادی در مرحله گردآوری داده‌ها و با تحلیل مضمون در تحلیل داده‌ها صورت پذیرفته است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که مهندسی فرهنگ از دیدگاه ایشان شامل پنج مقوله اصلی است: نظارت، هدایت، رشد، ماهیت و ساخت فرهنگ. این مقولات در یک فرآیند چرخشی و پویا با یکدیگر تعامل دارند و امکان جدایی آن‌ها از هم وجود ندارد. نظارت فرهنگ به معنای کنترل و مراقبت از فرآیندهای فرهنگی، هدایت فرهنگ به معنای جهت‌دهی به فرهنگ در مسیر اهداف کلان نظام اسلامی، رشد فرهنگ به عنوان توسعه و ارتقای بنیان‌های فکری و معنوی جامعه، ماهیت فرهنگ به عنوان حرکتی درون‌زا و کیفیت‌بخش و ساخت فرهنگ به معنای ایجاد فرهنگ جدید متناسب با نیازهای جامعه است. این مقاله با مقایسه دیدگاه آیت‌الله خامنه‌ای با رویکردهای لیبرالیسم و سوسیالیسم، نشان می‌دهد که ایشان راه‌حلی بینابین بین رهاسازی و کنترل کامل فرهنگ ارائه می‌دهند. این رویکرد نه تنها به حفظ آزادی‌های فرهنگی احترام می‌گذارد، بلکه از طریق هدایت و نظارت هوشمندانه، فرهنگ را در مسیر اهداف نظام اسلامی قرار می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

• مهندسی فرهنگ
• نظارت فرهنگ
• هدایت و رشد فرهنگ
• ساخت فرهنگ
• آیت‌الله خامنه‌ای

موضوعات

• بازخوانی و تفسیر ایده‌های متفکران شاخص مسلمان

عنوان مقاله [English]

Analytical formulation of cultural engineering based on the views of Ayatollah Khamenei

نویسنده [English]

• mohammad soheilsarv

Assistant Professor of Faculty of Social Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Cultural engineering is a systematic look at culture and its regulation and management, which is considered a new approach to culture. This approach, along with cultural engineering expressed by Ayatollah Khamenei, can be an effective strategy for advancing culture. The aim of this research is to achieve the formulation of this concept based on Ayatollah Khamenei's thought. Therefore, the research problem is what cultural engineering is and its analytical formulation in Ayatollah Khamenei's view. This article was conducted using documentary methods in the data collection stage and content analysis in data analysis. The research findings show that cultural engineering, from his perspective, includes five main categories: supervision, guidance, growth, nature, and construction of culture. These categories interact with each other in a cyclical and dynamic process and it is not possible to separate them. Cultural supervision means controlling and caring for cultural processes, cultural guidance means directing culture towards the major goals of the Islamic system, cultural growth means developing and promoting the intellectual and spiritual foundations of society, the nature of culture as an endogenous and quality-giving movement, and cultural construction means creating a new culture in line with the needs of society. By comparing Ayatollah Khamenei's perspective with the approaches of liberalism and socialism, this article shows that he offers an intermediate solution between the liberation and complete control of culture. This approach not only respects the preservation of cultural freedoms, but also, through intelligent guidance and supervision, places culture on the path to the goals of the Islamic system.

کلیدواژه‌ها [English]

• Cultural engineering
• cultural supervision
• cultural guidance and growth
• cultural construction
• Ayatollah Khamenei