نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکتری مردم‌شناسی دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

صورت‌بندی نظری از ایران یکی از خطوط مهم فکری در بیش از صد سال اخیر بوده که با فعالیت‌های تحقیقی شرق‌شناسان آغاز شده و بسیاری از پژوهشگران ایرانی را نیز به خود مشغول داشته است. در این میان هانری کربن جزو متقدمین این عرصه به شمار می‌رود. علاوه بر آنکه پژوهش‌های او در خصوص ایران دارای ویژگی ممتاز و منحصربه‌فردی است، همواره الهام‌بخش نسل‌های جوان بعد از خود نیز بوده است. کربن از بیان فهرست گزارش‌های میدانی در مورد ایران پا را فراتر می‌گذارد و به عمق چهارچوب برسازنده ایران دست پیدا می‌کند. این مسئله به او کمک می‌نماید تا مؤلفه‌های حاضر در هویت ایران که علی‌الظاهر متفاوت و بعضاً متناقض به نظر می‌رسد را در یک نظام متشکل و منسجم که در درونی‌ترین عناصر حیات خود پیوندهای ریشه‌داری با یکدیگر دارند، قرار دهد. کشف عالم معنوی ایران و شاخصه‌های اصلی آن همچون مسئله تأویل از نقاط برجسته تحقیقات اوست. کربن از این منظر قرائت تاریخ مدرن از فلسفه اسلامی را به بوته نقد می‌گذارد و در این راه موفق می‌شود سهروردی را در ادامه سنت فلسفی اسلامی به دنیای مدرن معرفی کند. در این مقاله چهارچوب اصلی نظریه او واکاوی شده و در نهایت ضمن مطالعه‌ای انتقادی، کاستی‌های این نظریه بحث‌وبررسی می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Henry Corbin's Theory of Iranology; Reading the History of Iranian Thought Under the Theory of the Iranian Spiritual World

نویسنده [English]

  • Mohammad Javad Khazrai

PhD of Anthropology, University of Tehran, Tehran, Iran

چکیده [English]

The theoretical formulation of Iran has been one of the most important lines of thought in the last hundred years. It started with the research activities of orientalists and has occupied many Iranian researchers. In the meantime, Professor Henry Corbin is considered among the pioneers of this field. His research about Iran has a special and unique feature. He has always inspired the younger generations after himself. Corbin avoids merely listing field reports about Iran. He reaches the depth of Iran's constructive framework. This issue helps him to put the components of Iranian identity in a coherent system. These components have deep connections with each other in the innermost elements of their life. This approach has given a special face to Corbin research regarding Iran. The following article presents a report of the research activities of this great researcher and Iranologist and deals with the core of his research and presents a theoretical formulation of this researcher and shows its place among the theories of Iranology and then criticizes his theory about Iran. Therefore, dealing with the issues of such a thinker is beyond the scope of an article and is the only entry point. Also, this article focuses on his theory of Iranology and will discuss his other intellectual aspects only to the extent of necessity.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Henry Corbin
  • Imagination
  • Iranology
  • Spiritual world
  • Tawil
اعوانی، غلامرضا (1385). «سیری در آرای هانری کربن»، زائر شرق. تهران: علمی و فرهنگی.
پازوکی، شهرام (1385). زائر شرق: مجموعه مقالات همایش بزرگداشت یکصدمین سال تولد هانری کربن. تهران: موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران.
داوری اردکانی، رضا (1377). فارابی موسس فلسفه اسلامی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
داوری اردکانی، رضا (1395). «کربن و اهمیت فلسفه اسلامی در جهان کنونی». روزنامه اطلاعات، 20 دی.
رحمتی، ان‌شاءالله (1396). «هرمنوتیک (تاویل) به‌عنوان پیوندگاه معنوی هویت ایرانی بر طبق دیدگاه هانری کربن». عرفان اسلامی، س 14، ش 53.
سهروردی، شیخ شهاب‌الدین (1375). مجموعه مصنفات، تصحیح و مقدمه از هانری کربن و سید حسین نصر و نجفقلی حبیبی، تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
شایگان، داریوش (1373). هانری کربن، آفاق تفکر معنوی در اسلام، ترجمه باقر پرهام. تهران: فروزان.
فدایی مهربانی، مهدی (1391). ایستادن در آن سوی مرگ: پاسخ‌های کربن به هایدگر از منظر فلسفه شیعی. تهران: نی.
فدایی مهربانی، مهدی (1395). «درباره هانری کربن و فلسفه ایرانی». روزنامه فرهیختگان، 4 دی.
کاوفر، اشتفان؛ چمرو، آنتونی (1398). پدیدارشناسی، ترجمه ناصر مؤمنی. تهران: روزگار نو.
کربن، هانری (1337). «سه گفتار در باب تاریخ معنویت ایران»، ترجمه عیسی سپهبدی و سید ضیاءالدین دهشیری. مجله دانشکده ادبیات دانشگاه تهران، س 6، ش 1.
کربن، هانری (1343). «مقام ملاصدرای شیرازی در فلسفه ایرانی»، ترجمه سید حسین نصر. مجله دانشکده ادبیات دانشگاه تهران، س 12، ش 1.
کربن، هانری (1356). «سه فیلسوف آذربایجان»، ترجمه محمد غروی. نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه آذرآبادگان، س 29، ش 122.
کربن، هانری (1369). فلسفه ایرانی و فلسفه تطبیقی، ترجمه سید جواد طباطبایی. تهران: توس.
کربن، هانری (1383). از هایدگر تا سهروردی، ترجمه حامد فولادوند. تهران: سازمان چاپ و انتشارات فرهنگ و ارشاد اسلامی.
کربن، هانری (1384). تخیل خلاق در عرفان ابن عربی، ترجمه ان شاءلله رحمتی. تهران: جامی.
کربن، هانری (1384). روابط حکمت اشراق و فلسفه ایران باستان (بن‌مایه‌های زرتشتی در فلسفه سهروردی)، ترجمه عبدالمحمد روح‌بخشان. تهران: اساطیر.
کربن، هانری (1388). تاریخ فلسفه اسلامی، ترجمه سید جواد طباطبایی. تهران: کویر.
کربن، هانری (1391). اسلام ایرانی، ترجمه ان شاءلله رحمتی. تهران: سوفیا.
کربن، هانری (1393). چشم‌اندازهای معنوی و فلسفی اسلام ایرانی، ترجمه ان‌شاءلله رحمتی. تهران: سوفیا.
کربن، هانری (1393). روابط حکمت اشراق و فلسفه ایران باستان، ترجمه احمد فردید و عبدالحمید گلشن. تهران: موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران.
نصیری حامد، رضا (1401). «امتناع سیاست در پروژه فکری هانری کربن». فصلنامه رهیافت‌های سیاسی و بین‌المللی، ش 69.
هایدگر، مارتین (1388). چه باشد آنچه خوانندش تفکر، ترجمه سیاوش جمادی. تهران: ققنوس.