بازخوانی و تفسیر ایده‌های متفکران شاخص مسلمان
احمد جهانی نسب
چکیده
مقاله در تلاش است تا جامعه آرمانی را در اندیشه سیاسی- اجتماعی ابن سینا و ابن خلدون، بر اساس الگوی اسپریگنز بررسی کند. لذا مسئله پژوهشی چنین تدوین شده است که ابن سینا و ابن خلدون در طرح جامعه آرمانی چگونه اندیشیده و بحران سامان سیاسی را چگونه تعلیل‌یابی می‌کنند و برای رهایی از آن چه تجویز آرمانی ارائه می‌دهند؟ نوشتار حاضر به روش توصیفی- ...
بیشتر
مقاله در تلاش است تا جامعه آرمانی را در اندیشه سیاسی- اجتماعی ابن سینا و ابن خلدون، بر اساس الگوی اسپریگنز بررسی کند. لذا مسئله پژوهشی چنین تدوین شده است که ابن سینا و ابن خلدون در طرح جامعه آرمانی چگونه اندیشیده و بحران سامان سیاسی را چگونه تعلیل‌یابی می‌کنند و برای رهایی از آن چه تجویز آرمانی ارائه می‌دهند؟ نوشتار حاضر به روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای، به این گزارش دست یافته است که ابن سینا در تلاش برای پیوند بین سیاست و نبوت، بحران را نبود قدرت متمرکز ملی دانسته که فقدان سیاست نبوی و عدم اجرای درست شریعت را در پی داشته است. وی در طرح جامعه مطلوب، بهترین نوع نظام را نظام سیاسی نبوی دانسته که پیامبر یا جانشین او، در رأس امور قرار دارند. آرمان او آشتی بین دین و فلسفه، پیوند سیاست با شریعت و حفظ وحدت جامعه مسلمان از طریق قدرت متمرکز فیلسوف- پیامبر است. در واقع طرح جامعه آرمانی در اندیشه سیاسی- اجتماعی ابن سینا بر مبنای فطرت الهی انسان و نقش حداکثری دولت در سعادت و رستگاری اتباع در هر دو جهان بنا شده است. در حالی که در آراء ابن خلدون، شکل‌گیری و بسط حکومت‌های پهناور و قدرتمند با منشاء اصول دینی و نقش دین و مذهب در طول عمر دولت‌ها ارتباط دارد. وی دولت را پدیده‌ای سیال و زوال‌پذیر می‌داند که همانند انسان‌ها دارای عمر طبیعی از زایش تا مرگ بوده که در این راستا، علاوه بر عصبیت قبیله‌ای، عصبیت دینی می‌تواند قوام‌بخش دولت‌ها باشد.
