بازخوانی و تفسیر ایدههای متفکران شاخص مسلمان
یحیی بوذری نژاد؛ شاهین زرع پیما؛ حسین طاهری
چکیده
چکیده حکومت اسلامی مفهومی مهم است که بهمجرد هجرت پیامبر اسلام (ص) از مکه به مدینه، سازوارهها و ساختارهای آن بهواسطۀ ایشان و مبتنی بر تعالیم الهی مندرج در پیام وحی تکوین یافت تا بهواسطۀ قدرت سیاسی، روح اسلام در کالبد جامعه دمیده شود. لیک پس از رحلت ایشان، این مفهوم در معرض تأویلها و تفاسیر مختلف قرار گرفت و منازعات گوناگونی ...
بیشتر
چکیده حکومت اسلامی مفهومی مهم است که بهمجرد هجرت پیامبر اسلام (ص) از مکه به مدینه، سازوارهها و ساختارهای آن بهواسطۀ ایشان و مبتنی بر تعالیم الهی مندرج در پیام وحی تکوین یافت تا بهواسطۀ قدرت سیاسی، روح اسلام در کالبد جامعه دمیده شود. لیک پس از رحلت ایشان، این مفهوم در معرض تأویلها و تفاسیر مختلف قرار گرفت و منازعات گوناگونی حول مقام جانشینی و خلافتشان (از زمان خلفای راشدین تا بنیامیه و بنیعباس و درنهایت امپراتوری عثمانی) بین فرق گوناگون اسلامی، اعم از شیعه و سنی، شکل گرفت که عواقب برخی از این اختلافات و منازعات کماکان نیز دامنگیر جهان اسلام (خاصه پس از الغاء خلافت عثمانی و در منطقۀ حساس خاورمیانه) است. این مقاله در ابتدا به نحوی موجز و مختصر، به زمینهها و بافتهای اجتماعی و ایدئولوژیکی ظهور جنبشها و جریانهای اسلامگرای معاصر در منطقۀ خاورمیانه و جهان اسلام اشارهکرده و پس از آن، به بررسی تطبیقی ویژگیها و شاخصههای مهم مفهوم حکومت اسلامی از منظر دو متفکر اثرگذار در جهان اسلام، یعنی امام خمینی (1902-1989) از جهان تشیع و سید قطب (1906-1966) از جهان تسنن، در حوزههای کلان «فرهنگی، عقیدتی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی» میپردازد و تشابهات فکری این دو اندیشمند مسلمان را در حوزههای مذکور میکاود و درنهایت نیز ابوابی را برای مطالعات تطبیقی و تقریبی هرچه بیشتر در این باب میگشاید