بازخوانی و تفسیر ایدههای متفکران شاخص مسلمان
یحیی بوذری نژاد؛ قاسم خسروی
چکیده
اهمیت جایگاه علم در فرهنگ اسلامی و توسعه و رشد انواع مختلف علوم در این حوزه تمدنی باعث شده است که همواره «طبقهبندی علوم» جز لاینفک تفکر مسلمین در عرصه علم و علمپژوهی باشد. امروزه طبقهبندی علوم از مباحث مطرح در فلسفه علم است که در آن از روشها، موضوعات، غایات و نیز شناخت درباره چیستی، اصول و مبانی علوم بحث میشود. لازمه اقبال ...
بیشتر
اهمیت جایگاه علم در فرهنگ اسلامی و توسعه و رشد انواع مختلف علوم در این حوزه تمدنی باعث شده است که همواره «طبقهبندی علوم» جز لاینفک تفکر مسلمین در عرصه علم و علمپژوهی باشد. امروزه طبقهبندی علوم از مباحث مطرح در فلسفه علم است که در آن از روشها، موضوعات، غایات و نیز شناخت درباره چیستی، اصول و مبانی علوم بحث میشود. لازمه اقبال به این مهم در مباحث معرفتشناسی، در وهله اول حاکمیت بنیانهای فکری واضع آن و در مرتبه دوم، تحقق نسبی علوم منشعب از این طبقهبندی در جامعه علمی است که این شروط درباره علوم شرعی و سازگاری آن با علوم غیرشرعی در تمدن اسلامی از دیرباز تحقق یافته است. اما در سده اخیر و پس از ورود مبانی معرفتی تفکر مدرن، به ارزش معرفتی این علوم خدشه وارد شده است. از این رو، در مقاله حاضر، سه نوع از طبقهبندیهای مهم در تمدن اسلامی که توسط فارابی، غزالی و خواجه نصیرالدین طوسی ارائه شده است، بازخوانی خواهد شد. سپس به چگونگی تحقق این تجربه تاریخی یعنی تلقی دینی از همه علوم و سازگاری معرفتی بین علوم شرعی و غیرشرعی میپردازیم. در پژوهش حاضر با اتخاذ رویکردی بنیادی، از روش اکتشافی و مراجعه مستقیم به مراجع دست اول استفاده شده است.