نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار جامعة المصطفی العالمیه

چکیده

شبکۀ فکری اسلام لیبرال (JIL) یکی از جریان‌های روشنفکری مسلمان اثرگذار کشور اندونزی است که با توجه به مشکلات و دغدغه‌های جهان معاصر و به‌طور خاص اندونزی سعی کرده است تفسیری جدید و تحول‌گرا از اسلام با تکیه بر ارزش‌های لیبرالیستی ارائه کند تا به‌گونه‌ای در حل مشکلات و بحران‌های اندونزی تأثیرگذار باشد. این پژوهش بر آن است تا با روشی اکتشافی-توصیفی و شیوۀ جمع‌آوری اطلاعات به‌صورت اسنادی و کتابخانه‌ای، تجربۀ فکری و عملی این شبکه را بررسی و تحلیل کند. این تحقیق ابتدا به زمینه‌های اجتماعی پیدایش شبکه و دغدغه‌های آن می‌پردازد. سپس دیدگاه‌ها و روش فهم شبکه از اسلام، فعالیت‌ها و واکنش‌های نسبت به آن را مورد توجه قرار می‌دهد و بیان می‌کند که اولاً دیدگاه‌های شبکه به‌دلیل ضعف‌های نظری در روش و محتوا و نیز پیامدهای نامطلوب عملی نمی‌تواند مورد قبول قرار گیرد و ثانیاً اگرچه شبکه در ابتدای پیدایش خود توانست تأثیر قابل‌توجهی بر فضای فکری اندونزی داشته باشد، این رشد به‌دلیل نگرش تندروانه آن نسبت به عقاید مردم مسلمان، مخالفت‌های فراوان با آن و نیز پیدایش گزینه‌های جدید پرمخاطب، ادامه نیافت و در حال حاضر تأثیر زیادی بر جامعۀ اندونزی ندارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Analysis and Criticism of the Liberal Islam Network (JIL) in Indonesia

نویسنده [English]

  • Mohsen Miri

Associate Professor of Al-Mustafa International University

چکیده [English]

A number of liberal Muslim intellectuals and activists founded the Liberal Islam Network (JIL) in Indonesia following the fall of Suharto as a result of the Asian economic crisis of 1997-1998, followed by political openness and ethnoreligious conflict. JIL was both a continuation and a new version of the current of liberal Islam, a facilitator of the government's secularist tendencies, and an opponent of recent Islamic currents and discourses that JIL described as "extreme, fundamentalist, and radical." Based on liberal values JIL provided a modern interpretation of Islam that was consistent with issues such as the separation of religion from politics, religious pluralism, freedom in the interpretation of religion, and gender equality and then promoted it in Indonesia and gradually became one of the influential intellectual and cultural currents in Indonesia. The present study aims to analyze and critique the intellectual and practical experience of JIL using a descriptive-analytical methodology and library research. This study focuses first on the social context of JIL's emergence and its concerns. Then, the Network's views and method of understanding Islam, its activities, and reactions are considered, and it is stated that, firstly, JIL's views cannot be accepted due to theoretical weaknesses in the method and content as well as unfavorable practical consequences, and secondly, although JIL had a significant impact on the intellectual climate of Indonesia at the time of its founding, this growth did not continue as a result of its extreme attitude toward the Indonesian government. Currently, JIL has little influence on Indonesian society.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Liberal Islam
  • Liberalism
  • Jaringan Islam Liberal (Liberal Islam Network)
  • Ulil Abshar Abdalla
  • Luthfi Assyaukanie
قرآن کریم
نهج‌البلاغه (1414 ق.). تصحیح صبحی صالح. چاپ اول. قم: هجرت.
حورانی، آلبرت (1393). اندیشۀ عرب در عصر لیبرالیسم. ترجمۀ علی شمس. تهران: نامک.
ریادی، عبدالقادر (2007). جدلیة الأنا والآخر فی الخطاب الدینی الإندونسی. نشریۀ اسلام اندونزیایی، 1، 181-211.
شجاعی زند، علی‌رضا (۱۳۷۸). عرفی‌شدن دین، فرد، جامعه. فصلنامۀ نقد و نظر، ۲۱، 188-321.
لاپیدوس، ایرا ام. (۱۳۷۶). تاریخ جوامع اسلامی: قرن نوزدهم و بیستم. ترجمۀ محسن مدیرشانه‌چی. جلد دوم. مشهد: آستان قدس رضوی.
میری، محسن (1400). تحلیل و بررسی کثرت‌گرایی دینی از منظر دکتر نورخالص مجید. نظریه‌های اجتماعی متفکران مسلمان، 21، 9-35.
نوئر، دلیار (1370). نهضت‌های نوین اسلامی در اندونزی. ترجمۀ ایرج رزاقی و محمدمهدی حیدرپور. مشهد: آستان قدس رضوی.
واعظی، احمد (۱۳۹۷). حکومت اسلامی (درسنامۀ اندیشۀ سیاسی اسلام). قم: مرکز مدیریت حوزۀ علمیۀ قم.
 
 
Abdalla, U. A. (2005). Menjadi muslim liberal. Jakarta: Freedom Institute & Nalar.
Ahmad, N. (2019). Indonesian Islam during the Reign of Colonialism (1600-1942). Journal of Islam in Asia, 16, 237-257.
Arifianto, A. R. (2009). Explaining the Cause of Muslim-Christian Conflicts in Indonesia: Tracing the Origins of Kristenisasi and Islamisasi. Islam and Christian–Muslim Relations, 20(1), 73-89.
Ali, M. (2005). The Rise of the Liberal Islam Network (JIL) in Contemporary Indonesia. American Journal of Islam and Society22(1), 1–27.
Basinger, D. (2020). Religious Diversity (Pluralism), Stanford Encyclopedia of Philosophy, Retrieved from https://plato.stanford.edu/entries/religious-pluralism/#ReliDiveReliTole Accessed on March 20, 2023.
Basya, M. (2011). The concept of religious pluralism in Indonesia: a study of the MUI’s fatwa and the debate among Muslim scholars. Indonesian Journal of Islam and Muslim Societies, 1(1), 69-93.
Benda, H. J. (1958). Christian Snouck Hurgronje and the Foundation of Dutch Islamic Policy in Indonesia. The Journal of Modern History, The University of Chicago Press.
Binder, L. (1988). Islamic Liberalism: A Critique of Development Ideologies. Chicago: University of Chicago Press.
Bruinessen, M. V. (2008). Liberal and progressive voices in Indonesian Islam Reformist voices of Islam: mediating Islam and modernity, Shireen T. Hunter (ed.), Armonk, New York, Routledge.
Bruinessen, M. V. (2013). The Survival of Liberal and Progressive Muslim Thought in Indonesia. In M. Van Bruinessen (Ed.), Contemporary Developments in Indonesian Islam: Explaining the “Conservative Turn”, 224-232, ISEAS–Yusof Ishak Institute.
Dagger, R., Ball, T., Minogue, K., & Girvetz, H. K. (2023). Liberalism, Encyclopedia Britannica, https://www.britannica.com/topic/liberalism Accessed 13 April 2023
European Country of Origin Information Network, (2009). Retrieved from https://www.ecoi.net/en/file/local/1347756/1788_1295445393_idn34570.pdf Accessed on March 21, 2023.
Farida, A. B. (2011). Islam Liberal Dalam Bingkai Media: Analisis Framing Majalah Gatra Dan Sabili. Komunika, 5(1), 44-57.
Feener, R. M. (2007). Muslim legal thought in modern Indonesia. Cambridge University Press.
Husaini, A. (2006). Liberalisasi Islam di Indonesia: fakta & data, Jakarta. Dewan Da'wah Islamiyah Indonesia.
Husein, F. (2005). Muslim-Christian relations in the new order Indonesia: the exclusivist and inclusivist Muslims' perspectives, Bandung, Mizan Pustaka.
Idris, M. (2014). Potret Pemikiran Radikal Jaringan Islam Liberal (Jil) Indonesia. Kalam, 8(2), 367-388.
Ismail, I. (2019). Islam Progresif Indonesia. Alqalam, 36(1).
Kersten, C. (2009). Indonesia’s New Muslim Intellectuals. Religion Compass, King’s College London.
Kull, A. (2001). Modern Interpretation of Islamic History in the Indonesian Context, The Case of Nurcholish Madjid. https://scholar.google.com/scholar?q=Kull,Ann,+(2001),&hl=fa&as_sdt=0&as_vis=1&oi=scholart. Accessed on March 20, 2023.
Kurzman, Ch. (1998). Liberal Islam: A Sourcebook. Oxford: Oxford University Press.
Noor, I. (2001). Islam Liberal Dan Tradisi pembaharuan Islam Di Indonesia, Brill; Illustrated edition.
Rahman, F. (1982). Islam and Modernity. Transformation of an Intellectual Tradition, Chicago, University of Chicago Press, 1st edition.
Steenbrink, K. A., (2006). Dutch colonialism and Indonesian Islam: contacts and conflicts, 1596-1950. Rodopi.
Syafrin, N., Bahaya Islam Liberal Studi Kasus di Indonesia, Retrieved from https://www.academia.edu/39140916/BAHAYA_ISLAM_LIBERAL_Studi_Kasus_di_Indonesia Accessed on March 20, 2023.
Tasmuji, T, (2011). Teologi Transformatif Jaringan Islam Liberal. Teosofi: Jurnal Tasawuf dan Pemikiran Islam 1, 2, 251–269.
Thoha, Anis Malik, Islam Liberal: Pengalaman Indonesia, academia.com, Retrieved from https://www.academia.edu/35156711/ISLAM_LIBERAL_PENGALAMAN_INDONESIA Accessed on March 21, 2023.
Wahib, A. (2006). Questioning Liberal Islam in Indonesia: Response and Critique to Jaringan Islam Liberal. Al-Jami'ah: Journal of Islamic Studies, 44(1).
Wiranto (2011). 7 Tahun Menggali Pemikiran dan Tindakan Pak Harto 1991–1997. Jakarta, PT Citra Kharisma.
Yamamah, A. (2012). Renewal of Islamic Law According to Jaringan Islam Liberal of Indonesia: A Reflection from Qawaidu ‘Uquli Al-ijtima’iyah. World Journal of Islamic History and Civilization, 2(2), 87-94.