نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیارگروه فلسفه دانشگاه یاسوج

2 دانشیار گروه علوم سیاسی، ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه یاسوج

3 دانش آموخته رشته فلسفه دانشگاه یاسوج

چکیده

یکی از مباحث جدی قرن 21م درخصوص شروع جنگ‌ها توسط دولت‌ها عادلانه یا ناعادلانه بودن آن است. کما اینکه از بُعد نظری از گذشته‌های دور در بین اندیشمندان مطرح و تا حال حاضر نیز ادامه داشته است. برای پی بردن به تغییرات ایجاد شده در این اندیشه‌ها و نیز تفاوت آن در میان آباء کلیسا و فقهای شیعه؛ پژوهش پیش رو به مقایسه جنگ عادلانه در اندیشه‌های سنت آگوستین، مایکل والزر و فقهای شیعه معاصر پرداخته است. پژوهش حاضر ازنظر ماهیت، نظری – کاربردی و ازلحاظ روش مطالعه، توصیفی – تحلیلی است. روش جمع آوری اطلاعات به اتکاء به دو روش کتابخانه‌ای و پرسشنامه، انجام گرفته است. برای این منظور دیدگاه‌های یازده فقیه و مرجع تقلید بر اساس پرسشنامه و آثار مکتوب آنها بررسی گردیده است. نتایج پژوهش نشان داد بین دیدگاه‌های فقهای شیعه و اندیشه‌های سنت آگوستین اشتراکات بیشتری به نسبت اندیشه‌های والزر درخصوص جنگ عادلانه وجود دارد. در عین حال هر سه اندیشه در بُعد اهداف جنگ عادلانه و موضوع کمک به ملت‌های تحت ستم بیشترین شباهت و درخصوص شروط جنگ عادلانه و دلایل مشروعیت بخش بیشترین اختلاف را با یکدیگر داشتند. همچنین یافته‌ها نشان دادند درحالی‌که آگوستین و فقهای شیعه حاکمان و خدا را مقام‌های تصمیم گیرنده درباره جنگ عادلانه معرفی می‌نمایند، والزر بر نقش افکار عمومی، مردم و شورای امنیت سازمان ملل به عنوان عناصر تصمیم گیرنده تاکید دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of Just War in the Thoughts of St. Augustine, Michael Walzer, and Contemporary Shiite Jurists

نویسندگان [English]

  • Ali Hosseinei 1
  • Ali Bagheri 2
  • Sareh Amineipour 3

1 Assistant Professor of Philosophy Department of Yasouj University

2 Associate Professor, Department of Political Science, Literature and Humanities, Yasouj University, Yasouj, Iran

3 MA Graduated of philosophy from Yasouj University

چکیده [English]

One of the serious debates of the 21st century about the start of wars by governments is whether they are just or unjust. As if from a theoretical point of view, it has been discussed among thinkers from the distant past and has continued until now. To understand the changes that have taken place in these ideas and also the difference between the Church Fathers and the Shiite jurists; The present study compares just war in the ideas of St. Augustine, Michael Walzer, and contemporary Shiite jurists. The present research is theoretical-applied in terms of nature and descriptive-analytical in terms of study method. The data collection method is based on two methods: library and questionnaire. For this purpose, the views of eleven jurists and the authority of imitation have been examined based on the questionnaire and their written works. The results showed that there are more commonalities between the views of Shiite jurists and the ideas of St. Augustine than Walzer's ideas about just war. At the same time, all three ideas were most similar in terms of the goals of a just war and the issue of helping oppressed nations, and most of all in terms of the terms of a just war and the reasons for its legitimacy. The findings also show that Augustine and Shiite jurists introduce the rulers and God as the decision-makers for a just war. Walzer emphasizes the role of public opinion, the people and the UN Security Council as decision-makers.The theory of just war is one of the most important theories of pacifism and the establishment of an ideal society in political philosophy, which was designed and developed by philosophical and jurisprudential thinkers.
Just War, St. Augustine, Michael Walzer, Contemporary Shiite Jurists, Jihad

کلیدواژه‌ها [English]

  • Just War
  • St. Augustine
  • Michael Walzer
  • Contemporary Shiite Jurists
  • Jihad
آگوستین قدیس (1398). شهر خدا. ترجمۀ حسین توفیقی. چاپ چهارم. تهران: ادیان و مذاهب.
ابن تیمیه (1425 ق). رسالة فی قتال الکفار. بی‌جا: بی‌نا.
احمدی طباطبایی، سید محمدرضا (1387). اخلاق و سیاست رویکرد اسلامی و تطبیقی. تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
اسماعیلی، محمدمهدی و عباسی فیروزجاه، میثم (۱۳۹۵). عقلانیت انقلاب اسلامی از دیدگاه آیت‌الله خامنه‌ای. دوفصلنامۀ مطالعات انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، ۲، ۵۳-۷۰.
باقری دولت‌آبادی، علی و شفیعی سیف‌آبادی، محسن (۱۴۰۰). سیاست خارجی ایران از ۱۳۵۷ تا ۱۴۰۰؛ نگاهی از درون. تهران: تیسا.
باقری، سعید؛ حقیقت، سید صادق (۱۳۹۲). نظریۀ جنگ عادلانه در فلسفۀ سیاسی سنت آگوستین. مجلۀ غرب‌شناسی بنیادی، ۴(۲)، ۲۳-۵۰.
برزنونی، محمدعلی (۱۳۷۹). آثار حقوقی جنگ در اسلام و حقوق بین‌الملل معاصر. مجلۀ حقوقی، ۲۵، ۵۷-۸۳.
برزنونی، محمدعلی (۱۳۸۴). اسلام و اصالت جنگ یا اصالت جنگ. مجلۀ حقوقی، ۳۳، ۷۳-۱۵۷.
حاج اسماعیلی، محمدرضا و حبیب‌اللهی، مهدی (۱۳۹۱). بررسی و تحلیل نظری اخلاق در قرآن و حدیث. فصلنامۀ پژوهشنامۀ اخلاق، ۵(۱۵)، ۳۱-۵۶.
حائری، سید کاظم (۱۴۰۲ ق). الکفاح المسلح فی الاسلام. قم: فروردین.
حقیقت، سید صادق (۱۳۷۶). مسئولیت‌های فراملی در سیاست خارجی دولت اسلامی. تهران:مرکز تحقیقات استراتژیک.
حقیقت، سید صادق (۱۴۰۰). جهاد ابتدایی از دیدگاه فقه شیعه. شیعهشناسی، ۱۹(۷۵)، ۷-۳۰.
حقیقت، سید صادق، مرتضوی لنگرودی، محمد و باقری خاروانی، سعید (۱۳۹۲). مطالعۀ قوائد و اسلوب بین‌المللی صلح (جنگ عادلانه در دورۀ کلاسیک) در فلسفۀ سیاسی. فصلنامۀ پژوهش‌های سیاسی و بین‌المللی، ۵(۱۷)، ۲۱-۴۸.
خامنه‌ای، سید علی (۱۴۰۰). اجوبة الاستفتائات. مسئلۀ ۱۰۴۸. همچنین بنگرید به:
https://farsi.khamenei.ir/news-content?id=27745 (2014-09-24)
خانی، محمدحسن (۱۳۸۵). بررسی تطبیقی مبانی حقوق بشردوستانه در اسلام و مسیحت. فصلنامۀ دانش سیاسی، ۲(۴)، ۱۰۴-۱۱۸.
رشید رضا، محمد (۱۴۲۱ ق). تفسیر المنار. بیروت: دارالفکر.
شبیبی، سید عبدالرسول (۱۳۸۷). احیای نظریۀ جنگ عادلانه. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد رشتۀ حقوق بین‌الملل. تهران: دانشکدۀ حقوق دانشگاه شهید بهشتی.
صالحی نجف‌آبادی، نعمت‌الله (۱۳۸۶). جهاد در اسلام. تهران: نشرنی.
طباطبایی، سید محمدحسین (۱۴۰۳ ق). المیزان. بیروت: مؤسسة الاعلمی للمطبوعات.
عابدی نژاد، عطیه (۱۳۹۳). اخلاق جنگ و صلح و مقایسۀ آن با جهاد اسلامی. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد رشتۀ الهیات و معارف اسلامی. دانشگاه قم.
عارفی، محمد اکرم (۱۳۸۷). اندیشۀ سیاسی آیت‌الله خوئی. قم:بوستان کتاب.
علی‌محمدی، رضوان (۱۳۹۰). مبانی فلسفی جنگ عادلانه در حقوق بین‌الملل (بررسی جهاد ابتدایی در اسلام و جنگ مقدس در مسیحیت). پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد رشتۀ حقوق عمومی. تهران: دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران.
فاضل لنکرانی، محمدجواد (۱۳۹۴). جهاد ابتدایی در عصر غیبت مشروعیت دارد، ولی وجوب ندارد. حریم امام، ۱۹۶، ۱۲ آذرماه ۱۳۹۴.
فقهی، علی (۱۳۹۰). جواز جهاد ابتدایی با اذن فقیه جامع‌الشرایط با رویکردی به آرای امام خمینی (ره). پژوهشنامۀ متین، ۱۳(۵۰)، ۱۳۵-۱۵۷.
فیرحی، داود (۱۳۸۷). مفهوم جنگ و اخلاق نظامی در اسلام شیعی. فصلنامۀ سیاست، ۱، ۱۳۱-۱۵۹.
قاسمی، محمدعلی و دیلمقانی، فرشید (۱۳۹۸). اخلاق جنگ از دیدگاه امام خمینی (ره). پژوهشنامۀ انقلاب اسلامی، ۳(۹)، ۱۳۱-۱۴۷.
لنگهاوزن، محمد (۱۳۸۷). اسلام و نظریۀ جنگ عادلانه. نشریۀ اندیشۀ دینی، ۱۰(۳)، ۳-۳۴.
مصباح یزدی، محمدتقی (۱۳۸۳). جنگ و جهاد در قرآن. قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
منتظری، حسینعلی (۱۳۷۹). مبانی فقهی حکومت اسلامی. ترجمۀ محمود صلواتی. تهران:سرایی.
منتظری، حسینعلی (۱۳۸۷). حکومت دینی و حقوق انسان. قم: دانش ارغوان.
موسوی خمینی، روح‌الله (۱۳۷۹). تحریر الوسیله. تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
نادری، مهدی (۱۳۹۶). مدل نظری اخلاق جنگ در تفکر شیعی با تأکید بر دیدگاه حضرت آیت‌الله سیستانی. دوفصلنامۀ دانش سیاسی، ۱۳(۲)، ۵-۲۴.
نظیمی، عباس و جعفری، سید اصغر (۱۳۹۰). نگاهی تحلیلی بر مخاصمات مسلحانه در دو دیدگاه اسلام و حقوق بین‌الملل. دیدگاه‌های حقوق قضایی، ۴(۵۴)، ۱۸۲-۲۳۰.
نورمحمدی نجف‌آبادی، محمد، معصومی، محسن، موسی‌پور بشلی، ابراهیم و فرجیهای قزوینی، محمدحسین (۱۳۹۷). نظریۀ جنگ عادلانه و اخلاق‌مداری در جنگ در میان مسلمانان بر پایۀ آداب‌الحرب‌ها. دوفصلنامۀ تاریخ و تمدن اسلامی، ۱۴(۲۷)، ۹۷-۱۲۷.
نیکنام ابربکوه، بهناز (۱۳۹۱). رجعت به تئوری‌های جنگ عادلانه با استفاده از دکترین مسئولیت حمایت برای توجیه مداخله‌گرایی قدرت‌های بزرگ. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد رشتۀ علوم سیاسی. تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.
والزر، مایکل (۱۳۹۱). پیروزی نظریۀ جنگ عادلانه و خطرهای موفق‌شدن آن. مهرنامه، ویژه‌نامۀ جنگ و صلح. تهران: هنر سرزمین سبز.
Augustine, St. (1948). On the Spirt and the Letter. NewYork: Random House Publisher.
Johnson, K. D. (2015). The Justice Game: Augustine, Disordered Loves, and the Temptation to Change the World. Religions6(2), 409-418.
Nasr, S. H. (2021). Nasr, S. H. (1999). The spiritual significance of Jihad. Al-Serat-A Journal of Islamic Studies9(1).
Walzer, M. (1977). Just and unjust wars: A moral argument with historical illustrations. United States: Basic Books.