نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• علی اصغر حیدری ¹
• علی اصغر سعیدی ²

¹ دانشگاه تهران

² عضو هیئت علمی و دانشیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران

چکیده

چکیده
مهم­ترین هدف این پژوهش مطالعه دربارۀ به­کارگیری قواعد معاملات اسلامی در قرارداد­های بازار سرمایۀ ایران توسط کنشگران (کلیه افراد حقیقی و حقوقی که در بورس اوراق بهادار فعالیت اقتصادی دارند) بورس اوراق بهادار تهران می­باشد. در این راستا، بر اساس چهار نظریه از قواعد معاملات اسلامی تحت عناوین قواعد لاضرر، اکل مال به باطل، غرر و ربا و فروض اساسی اسلامی در معاملات کنشگران بازار سرمایه مورد آزمون قرارگرفت. در تحلیل داده‌ها از روش آزمون مکرر استفاده شده و نتایج به دست آمده نشان می­دهد که بین میزان دخالت ضوابط چهارگانه فقهی در معاملات بازار سرمایه، سرمایه‌گذاران و آگاهی سرمایه‏گذاران از این چهار قاعده، هیچ رابطۀ معناداری وجود ندارد. از مصاحبه­های مکمل نیمه ساختاریافته نیز چنین استنباط می­گردد که هنگامی که کمیتۀ فقهی مجربی بر معاملات بازار سرمایۀ سرمایه‌گذاران نظارت می­کند کنشگران ساختار معاملات را اسلامی و شرعی مفروض پنداشته، مستقیماً به اسلامی بودن یا نبودن آن توجهی نمی­کنند.

کلیدواژه‌ها

• بازارسرمایه
• کمیتۀ فقهی
• معاملات اسلامی
• قواعد چهارگانۀ اسلامی

موضوعات

• بازخوانی و تفسیر ایده‌های متفکران شاخص مسلمان

عنوان مقاله [English]

applying of Islamic transactions rules on Iran capital market contracts

نویسندگان [English]

• ali asghar heidari ¹
• ali asghar saeidi ²

¹

²

چکیده [English]

The main purpose of this paper is to apply of Islamic transactions rules on Iran capital market contracts by studying the economic actions of the individuals in Tehran stock market. Based on the theories of four major Islamic laws, i.e., no damage rule, gaining from invalid activities rule, peril rule and usury rule; the basic Islamic assumptions is drawn in order to testify in the capital market actors transactions. The results obtained from the repeated test method indicate that there is no significant relation between the quadruple juridical criteria involvement degree in the capital market transactions investors and the knowledge of these four rules. Semi- structured complementary interviews also indicate that the actors suppose the structure of the transactions is based on Islamic rules and Shariah and it is not necessary they focus directly on the Islamic nature of transactions so that the experienced juridical committee controls the capital market transactions investors.

کلیدواژه‌ها [English]

• Activists
• capital market
• four Islamic transactions rule
• Islamic Laws
• juridical criteria