نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
گروه فلسفه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران
چکیده
در اعصار طلایى تمدن اسلامى، در مواجهۀ مسلمانان با علوم یونانى، گونه‌اى معرفت اسلامى به‌وجود آمد. یکى از موضوعاتى که امروزه، درزمینۀ علوم انسانى غربى و اسلامی‌سازى علم، اهمیت فوق‌العاده‌اى دارد، بازخوانى این تجربه و چگونگى پیدایش معرفت اسلامى است. در پاسخ به این پرسش که «علم اسلامى چگونه ممکن است؟»، رجوع به این پیشینه به رهیافتى نو می‌انجامد. یکى از تجربه‌هاى ماندگار و موفق مسلمانان که تا به امروز نیز، به‌عنوان سنتى دیرپا تداوم یافته، فلسفۀ اسلامى است. ازسوی دیگر، می‌توان ابن‌سینا را چهرۀ برجسته و فلسفى تمدن اسلامى در قرون طلایى تمدن مسلمانان دانست. مرورى بر نظام فلسفى او می‌تواند تحول دریافت مسلمانان از
فلسفۀ یونانى و نوآورى ایشان را در این فلسفه نشان دهد. در نظام فلسفى ابن‌سینا، ازسویى با مفاهیم جدید و ازسوی دیگر، با تغییر در معناى مفاهیم سنتى مواجه‌ایم که خود، نشانۀ ظهور پارادایمى جدید است. علت فاعلى، به‌عنوان علت ایجادى، حدوث ذاتى به‌عنوان مناط احتیاج به علت و نیز تفکیک میان وجود و ماهیت در ممکنات، ازجمله مفاهیم کلیدى در نظام حکمت اوست. این مفاهیم در قیاس با فلسفۀ ارسطو، مفاهیمى جدید به‌شمار می‌رود. در این مقاله، برخى مفاهیم جدید در نظام حکمت سینوى را مرور می‌کنیم؛ سپس نشان خواهیم داد که ابن‌سینا با شناخت فلسفۀ یونانى کوشیده است نظام حکمى جدیدى بنیان نهد. این نظام جدید، ریشه در باورهاى دینى دارد و جعل مفاهیم و تصرف در مفاهیم سنتى، بدون وجود نگاهى دینى میسر نبوده است. درواقع، ابن‌سینا مادۀ تفلسف خویش را از عالم یونانى اخذ می‌کند؛ ولى با نبوغ خاص خویش، فلسفۀ یونانى را در بستر آموزه‌هاى دینى بازتفسیر کرده و به آن، صورتى دینى می‌بخشد که از آن، به فلسفۀ اسلامى تعبیر می‌کنند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The Islamization of Greek Sciences: A Case Study of Avicenna's Reception of Aristotle's Metaphysics
نویسنده [English]
- Mustafa Zali
چکیده [English]
During the Golden Age of Islamic civilization, a form of Islamic knowledge emerged as Muslims encountered Greek sciences. One of the crucial topics in the context of Western humanities and the Islamization of science today is revisiting this experience and understanding how Islamic knowledge came into being. In addressing the question "How is Islamic science possible?", referring to this historical background leads to a new approach. Islamic philosophy stands as one of the enduring and successful experiences of Muslims, continuing as a long-standing tradition to this day. Ibn Sina (Avicenna) can be considered a prominent philosophical figure of Islamic civilization during its golden centuries. Reviewing his philosophical system can demonstrate the evolution of Muslim understanding of Greek philosophy and their innovations within it. In Ibn Sina's philosophical system, we encounter new concepts and changes in the meaning of traditional concepts, indicating the emergence of a new paradigm. Key concepts in his wisdom system include: The efficient cause as the creative cause Essential contingency as the criterion for needing a cause The distinction between existence and essence in contingent beings These concepts are considered novel compared to Aristotelian philosophy. This article reviews some new concepts in the Avicennian wisdom system and demonstrates how Ibn Sina, with his understanding of Greek philosophy, attempted to establish a new philosophical system. This new system is rooted in religious beliefs, and the creation and modification of concepts would not have been possible without a religious perspective. In essence, Ibn Sina draws the subject matter of his philosophy from the Greek world. However, with his unique genius, he reinterprets Greek philosophy within the framework of religious teachings, giving it a religious form referred to as Islamic philosophy.
کلیدواژه‌ها [English]
- Avicenna
- Aristotle's wisdom
- The projection of existence onto essence
- Divine agency
)