Journal of Social Theories of Muslim Thinkers

Document Type : Research Article / Original Article

Authors

1 pnu

2 un.

Abstract

The aim of this research Showing importance the position and approach of islamic texts And the views of sociologists relative to the structure and foundations of social changes. research questions: one: How has the theme of "tradition of change" been explained in the Qur'anic interpretations? Two: How is the structure of social change in Islamic texts and the words of sociologists analyzed? exploratory research and an analytical descriptive approach, With the content analysis tool, In response to the first question, studies show: The first group of commentators ,The tradition of change is "transforming society from desirable to unfavorable. "The second group of commentators, The tradition has changed the meaning of "transforming society from desirable to unfavorable and vice versa." In response to the second question four issues have been discussed .First discussion: Social change factors: According to interpretative doctrines, Divine prophets are the main cause of the movement of history. Second discussion: Social change conditions: According to the teachings of the Quran, the fundamental conditions of change are :Correct opinion, Faith with action .Third discussion: Elements of social change: Two elements People (as components of society) and time (the time needed to change),attitudes to communities must be taken into consideration .Fourth discussion: obstacles to social change :From the perspective of the teachings of the Quran and sociologists, Social changes for reasons such as :Imitation, prejudice, resignation and social indifference faces a slowdown.

Keywords

Main Subjects

-         قرآن کریم.
-         ابن‏عربى، محمد‌بن‌على (1422)، تفسیر ابن‌عربى (تأویلات عبدالرزاق)، دار ‌‌إحیاء ‌التراث ‌العربی، لبنان: بیروت، چاپ اول.
-         انوری، حسن (1381)، فرهنگ بزرگ سخن، تهران: سخن.
-         آقا بخشی، علی و افشاری راد، مینو (1379)، فرهنگ علوم‌سیاسی، تهران: نشر چاپار.
-         بادکوبه هزاوه، احمد و دهقانی فارسانی، یونس (1378)، «تحلیل آرای مفسران در تفسیر آیۀ إِنَّ اللَّهَ لا یُغَیِّرُ ما بِقَوْمٍ حَتَّى یُغَیِّرُوا ما بِأَنْفُسِهِمْ براساس مفهوم میثاق اجتماعی در ادوار تاریخی»، تحقیقات علوم قرآن و حدیث، مشهد، دانشگاه فردوسی، شمارۀ 10: 5-18.
- بقاعى، ابراهیم­بن­عمر (1427‏)، نظم­الدرر­فى تناسب الآیات و السور، محقق مهدى عبدالرزاق غالب، دارالکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون‏، لبنان: بیروت، چاپ سوم.
- بیضاوى، عبدالله بن عمر (1418)، أنوار التنزیل و أسرار التأویل (تفسیر البیضاوى)، دار إحیاء التراث العربی، لبنان: بیروت، چاپ اول.
- پیر بابایی، محمدتقی و رحمانی، جواد (1395)، «مشارکت شهروندان در مدیریت شهری مطابق نگاه علامه طباطبایی»، فصلنامۀ علمی پژوهشی نظریههای اجتماعی متفکران مسلمان، سال ششم: 311- 331.
- تقوی، هدیه، (1392)، «بررسی رواج مبانی نظری بی‎تفاوتی اجتماعی در دورۀ حاکمیت سفیانیان»، فصلنامۀ علمی پژوهشی تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، سال چهارم، شمارۀ 10: 115-130.
- جعفری، محمدتقی (1376)، ترجمه و تفسیر نهج البلاغه (مجلدات: 16،12،1)، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
-         جمشیدیها، غلامرضا و رضوانی، روح‌الله (1392)، «علل و عوامل دگرگونی تاریخی و اجتماعی از منظر قرآن»، فصلنامه تاریخ اسلام، سال چهاردهم، شمارۀ دوم: 7-30.
-         جمشیدیها، غلامرضا و صبوریان، محسن (1391)، «سرشت تبیین تاریخی در اندیشۀ ابن‌خلدون»، دوفصلنامه تاریخ نگری و تاریخ‌نگاری، دانشگاه الزهرا، شمارۀ نهم: 21-44.
-         جمشیدیها، غلامرضا، کافی، مجید (1392)، «مؤلفه‌های نظریۀ اجتماعی براساس مبانی شناخت جامعه در قرآن»، آموزه‌هایقرآنی، دانشگاه علوم‌اسلامی رضوی، شمارة هفدهم: 95-118.
-         جمشیدیها، غلامرضا؛ پروایی هره دشت، شیوا؛ پیری، صدیقه؛ ادیب حاج‌باقری، ثریا (1393)، «بررسی نقش احساس تعلّق محلّه‌ای در افزایش مشارکت اجتماعی»، مطالعات جامعه‌شناختی شهری، سال چهارم، شمارۀ 12: 1-24.
-         جوادی آملی، عبد الله (1389)، جامعه در قرآن، محقق: مصطفی خلیلی، چاپ پنجم.
-         جوادی آملی، عبدالله (1383)، توحید در قرآن، قم: اسراء، چاپ اول.
-         جوهری، اسماعیل‌بن‌حماد (1376)، الصحاح ‌تاج ‌اللغه­ و ­صحاح‌‌العربیه، تحقیق أحمد عبدالغفور عطار، مؤسسۀ ­تحقیقات ­و نشر­ معارف ­اهل البیت(ع).
-         دروزه، محمد عزه (1421)، التفسیر الحدیث: ترتیب السور حسب النزول، دار الغرب الاسلامی، لبنان: بیروت، چاپ دوم.
-         دره، محمد­على­طه (1430)، تفسیر القرآن الکریم و اعرابه و بیانه، دار­ابن­کثیر، لبنان: بیروت، چاپ اول.
-         دهخدا، علی­اکبر (1373)، لغت­نامه دهخدا، تهران: مؤسسۀ لغت‌نامه دهخدا.
-         راغب اصفهانى، حسین بن محمد (1369)، ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن با تفسیر لغوى و ادبى قرآن‏، ترجمۀ خسروى حسینى، غلامرضا، مرتضوى‏، ایران: تهران‏، چاپ اول.
-         رشیدرضا، محمد ‌(1414)، تفسیر القرآن الحکیم الشهیر بتفسیر المنار، دار المعرفة، لبنان: بیروت، چاپ اول.
-         زمخشرى، محمود‌بن‌عمر (1407)، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الأقاویل فى وجوه التأویل، دار الکتاب العربی، لبنان: بیروت، چاپ سوم.
-         سبحانی‌نیا، محمدتقی (1388)، «نظریۀ تغییر و تأثیر آن در زمینه‌سازی ظهور»، مشرق موعود، سال‌سوم، شمارۀ 11: 13-30.
-         سبزوارى، محمد (1406)، ارشاد­الاذهان­الى تفسیر القرآن، دار التعارف للمطبوعات، لبنان: بیروت، چاپ اول.
-         سمرقندى، نصر­بن­محمد(1416)، تفسیر السمرقندى المسمى بحر العلوم، دار الفکر، لبنان: بیروت، چاپ ­اول.
-         شوکانى، محمد (1414)، فتح القدیر، دار ابن کثیر، سوریه: دمشق، چاپ اول.
-         صادقى تهرانى، محمد (1419)، البلاغ فى تفسیر القرآن بالقرآن، قم: مکتبة محمد الصادقی الطهرانی، چاپ اول.
-         صدر، محمدباقر (1381)، سنت­هاى تاریخ در قرآن، ترجمۀ جمال‌الدین موسوی اصفهانی، تهران: تفاهم، چاپ سوم.
-         طباطبایى، محمدحسین (1374)،ترجمۀ ­تفسیرالمیزان، قم: جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم، دفتر انتشارات اسلامى، چاپ پنجم.
-         طبرانى، سلیمان بن احمد (2008)، التفسیر الکبیر: تفسیر القرآن ­العظیم (الطبرانى)، دار الکتاب الثقافی، اردن: اربد، چاپ اول.
-         طبرسى، فضل بن حسن (1372)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران: ناصر خسرو، چاپ سوم.
-         طوسى، محمد بن‌حسن (بی‌تا)، التبیان فی تفسیر القرآن، دار إحیاء التراث العربی، لبنان: بیروت، چاپ اول.
-         غفاری، غلامرضا و ابراهیمی لویه، عادل (1389)، جامعه‌شناسی تغییرات اجتماعی، تهران: آگرا، لویه، چاپ هفتم.
-         قطب، سید (1425)، فى ظلال القرآن، دار الشروق، لبنان: بیروت، چاپ سی و پنجم.
-         کچویان، حسین، کلانتری، عبد الحسین (1390)، «علوم اجتماعی قاعده‌مدار است یا قانون مدار»، دوفصلنامهعلمىپژوهشى: نظریه‌های اجتماعی متفکران مسلمان، سال اول، شمارۀ اول: 1-27.
-         گیدنز، آنتونی (1384)، چشم‌اندازهای جهانی، محمدرضا جلائی‌پور، تهران: طرح نو.
-         گیدنز، آنتونی (1378)، جامعه‌شناسی، ترجمۀ منوچهر صبوری، تهران: نشر نی.
-         مجلسی، محمد باقر (1362)، بحارالانوار، تحقیق و تعلیق: سیدجواد علوی، تهران: دارالکتب اسلامیة.
-         محسنی تبریزی، علیرضا و صداقتی فرد، مجتبی (1390)، «پژوهشی دربارۀ بی‌تفاوتی اجتماعی در ایران (مورد پژوهش: شهروندان تهرانی)»؛ جامعه‌شناسی کاربردی، شمارۀ سوم: 1-22.
-         مصباح یزدی، محمدتقی (1379)، جامعه و تاریخ از دیدگاه قرآن، تهران: مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ4.
-         معلوف، لویس (1382)، المنجد فی اللغه، قم: مؤسسه انتشارات دار العلم، چاپ ­اول.
-         مغنیه، محمدجواد (1378)، ترجمۀ تفسیر کاشف، قم: بوستان کتاب قم (انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزۀ علمیه قم)، چاپ اول.
-         مکارم شیرازی، ناصر و همکاران(1380)، پیام امام، تهران: دارالکتب الاسلامیه، چاپ اول.
-         مکارم شیرازى، ناصر و همکاران (1377)، اخلاق در قرآن، قم: مدرسة الإمام علی‌بن أبی طالب (علیه السلام)، چاپ اول.
-         مکارم­شیرازى، ناصر و همکاران (1371)، تفسیر نمونه، تهران: دار الکتب الإسلامیة، چاپ دهم.
-         نفیسی، شادی (1393)، «تفسیر اجتماعی قرآن، چالش تعریف و ویژگی‌ها»، دوفصلنامه علمی پزوهشی: پژوهشنامۀ تفسیر و زبان قرآن، شمارۀ چهارم: 44-64.
-         نیک­گهر، عبدالحسین (1387)، مبانی ­جامعه‌شناسی، تهران: فرهنگ معاصر، چاپ دوم.
وبر، ماکس (1371)، مفاهیم ­اساسی جامعه‌شناسی، ترجمۀ احمد صدارتی، تهران: نشر مرکز، چاپ سوم.