نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• روح الله موذنی ¹
• ام لیلا فقیه عبدالهی ²
• اسماعیل سعادتی خمسه ³

¹ دانشیار حقوق عمومی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

² دانشجوی دکتری حقوق عمومی، دانشکده حقوق، دانشگاه قم، قم، ایران.

³ دانشیار فلسفه، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

چکیده

حق تعیین سرنوشت، ادعای سیاسی- اخلاقی یک ملت برای حکومت بر خود و پیگیری توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است. این حق به مثابه یک حق بنیادین بشری که ریشه در کرامت‌بخشی به شأن و طبیعت انسانی دارد، یک مفهوم تکامل یافته، ذو ابعاد و کل‌نگر است اما در عین حال تحلیل‌های حقوقی و فلسفی را ترغیب می‌کند تا به ماهیت پیچیده و متناقض آن ورود کنند. در این پژوهش، مسئله مبانی حق تعیین سرنوشت از منظر ایمانوئل کانت و امام خمینی بررسی شده است و تلاش شده است با جمع‌آوری اطلاعات به صورت کتابخانه‌ای، با رویکردی توصیفی- تحلیلی و با بهره‌گیری از روش تطبیقی به بررسی مبانی فلسفی حق تعیین سرنوشت از منظر این دو اندیشمند از دو خاستگاه متفاوت، پرداخته شود. سؤال اصلی پژوهش این است که چه نسبتی میان اندیشه فلسفی- سیاسی کانت و امام خمینی حول محور حق تعیین سرنوشت وجود دارد؟ یافته‌های مطالعه حاکی از آن است که  کانت در طرح خود از حق تعیین سرنوشت، به‌عنوان سنگ بنای اندیشه سیاسی‌اش، عمل و ابهام حاکمیت را در نظام‌های حقوقی برجسته می‌کند. مفاهیم پایه‌ای در فلسفه کانت معطوف به اراده مطلق، آزادی فردی در چهارچوب وظیفه‌گرایی اخلاقی و اصول حقوقی است اما چهارچوب نظری حاکم بر سنت فکری امام خمینی مبتنی بر رویکردی الهیاتی است و با استعانت از فقه اسلامی قائل به این حق اساسی است. به لحاظ مبناشناسی در فلسفه امام خمینی، اراده آزاد انسان در طول اراده الهی و بُعد الهی تکلیف‌گرایی از جایگاه ویژه‌ای در حق تعیین سرنوشت برخوردار است.

کلیدواژه‌ها

• امام خمینی
• حاکمیت
• حق تعیین سرنوشت
• حقوق بشر
• کانت

موضوعات

• مطالعه تطبیقی اندیشمندان شاخص اسلامی و غیراسلامی

عنوان مقاله [English]

Basics of Self-Determination: A Comparative Study of Kant and Imam Khomeini's Perspectives

نویسندگان [English]

• Rouholla Moazeni ¹
• Ome Leila Faghih Abdollahi ²
• Esmaeil Saadati Khamseh ³

¹ Associate Professor of Public Law, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran.

² Ph.D. Student in Public Law, Faculty of Law, University of Qom, Qom, Iran.

³ Associate Professor of Philosophy, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran.

چکیده [English]

This research aims to examine and compare the basics of the right to self-determination from the perspectives of two prominent thinkers, Immanuel Kant and Imam Khomeini. The main objective of this study is to investigate the relationship between the philosophical and political thoughts of these two scholars regarding the right to self-determination and to analyze the similarities and differences in their intellectual basics. The research method is descriptive-analytical and based on a comparative approach, and the research data was collected through library resources. The research findings indicate that the right to self-determination in Kant's thought emphasizes it as a fundamental human right based on absolute will, individual freedom within the framework of moral duty, and legal principles. In contrast, Imam Khomeini, with a theological approach and utilizing Islamic jurisprudence, interprets this right within the context of divine will. In Imam Khomeini's philosophy, human will be defined in harmony with divine will, and the divine dimension of duty plays a crucial role in realizing this right. The results of this research show that although both thinkers acknowledge the right to self-determination as a fundamental human right, the difference in their philosophical basics, particularly Kant's emphasis on individual freedom and Imam Khomeini's emphasis on divine will, has created two different approaches to interpreting this right.

کلیدواژه‌ها [English]

• Human rights
• Imam Khomeini
• Kant
• Right to self -determination
• Sovereignty