مقاله پژوهشی
علوم اجتماعی قاعده مدار است یا قانون مدار؟ (بازخوانی آراء علامه محمدحسین طباطبایی)

حسین کچویان؛ عبدالحسین کلانتری

دوره 1، شماره 1 ، مهر 1390، صفحه 1-27

چکیده
  «قانون‌مدار» یا «قاعده‌مدار» بودن عرصهٔ اجتماعى، یکى از مسائل بنیادى جامع‌هشناسى است که توجه بسیارى از متفکران کلاسیک، از جمله وبر و دورکیم و مارکس و نیز نظریه‌پردازان معاصر نظیر هابرماس و گیدنز و باسکار را به خود، مشغول کرده است. نوع مواضع اتخاذشده، در قبال این موضوع دوگانه، تبعات زیادى براى صورتبندى و تفکر اجتماعى ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی از منظر شریعتی

غلامرضا جمشیدیها؛ حمزه نوذری

دوره 1، شماره 1 ، مهر 1390، صفحه 29-45

چکیده
  در الگوى پیشرفت غربى، دانشى که با افزایش قدرت و ثروت همراه است و از رهگذر تسلط بر طبیعت کسب می‌شود، اهمیت فراوان دارد. چنین دانشى موجب خوشبختى انسان و جامعه است و بهترین گونهٔ رفاه را براى او به وجود می‌آورد. بر این اساس، الگوى پیشرفت بومى مطرح نیست و جهان فرهنگى کشورها و ملتها اهمیت چندانى ندارد. شریعتى از الگوى پیشرفت غربى انتقاد ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
نقد برداشت یونانی از ابن خلدون: نقد برخی مواضع «محسن مهدی» در تفسیر آراء ابن خلدون در کتاب« فلسفهٔ تاریخ ابن خلدون»

حمید پارسانیا؛ محمدرضا قائمی نیک

دوره 1، شماره 1 ، مهر 1390، صفحه 47-71

چکیده
  آراء ابن خلدون در کتاب مقدمه، بالاخص در تشریح علم عمران، با دانشهایى نظیر فلسفه، کلام، فقه، تاریخ و نظایر آن، پیوند دارد؛ این پیوند، زمینه‌ساز تفاسیر متعدد از آن شده است. این مقاله می‌کوشد به نقد برخى پیش‌فرض‌ها و مبانى محسن مهدى در کتاب «فلسفۀ تاریخ ابن‌خلدون» بپردازد. «نظریۀ نبوت»، «ماهیت جامعۀ اسلامى»، «منشاء ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
انسان شناسی علوم انسانی مسلمانان: بررسی تطبیقی انسان شناسی فارابی و ابن خلدون

محسن صبوریان

دوره 1، شماره 1 ، مهر 1390، صفحه 73-87

چکیده
  سده‌های نخستین در تمدن اسلامی، تجربه‌ای موفق در زمینهٔ علم بومی و به همین اعتبار دینی بود. این علم دست‌کم دو ویژگی داشت: اولاً از چارچوبی استدلالی برای بیان اسلامی بودن خود برخوردار بود، و ثانیاً اسلامی بودن آن واجد نوعی خودانگیختگی ذاتی بود. متفکران سده‌های طلایی در تمدن اسلامی، از قرن سوم تا هفتم و حتی ابن خلدون در قرن هشتم، از ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
اسلامی سازی علوم یونانی: مطالعهٔ موردی دریافت ابن سینا از مابعدالطبیعهٔ ارسطو

مصطفی زالی

دوره 1، شماره 1 ، مهر 1390، صفحه 89-109

چکیده
  در اعصار طلایى تمدن اسلامى، در مواجهۀ مسلمانان با علوم یونانى، گونه‌اى معرفت اسلامى به‌وجود آمد. یکى از موضوعاتى که امروزه، درزمینۀ علوم انسانى غربى و اسلامی‌سازى علم، اهمیت فوق‌العاده‌اى دارد، بازخوانى این تجربه و چگونگى پیدایش معرفت اسلامى است. در پاسخ به این پرسش که «علم اسلامى چگونه ممکن است؟»، رجوع به این پیشینه به ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
مطالعه‌ای دربارهٔ اندیشه‌های جمعیتی ابن خلدون

عهدیه اسدپور

دوره 1، شماره 1 ، مهر 1390، صفحه 111-132

چکیده
  ابن خلدون، سنخ‌شناسی اجتماعی، تغییرات اجتماعی، سلامت هوا، طول عمر، مرگ و میر، باروری، مهاجرت، شکوفایی، انحطاط تمدن  بیشتر