Journal of Social Theories of Muslim Thinkers

Document Type : Research Article / Original Article

Authors

1 Persian Language and Literature, Literature and Humanities, Mohaghegh Ardabili University, Ardabil, Iran

2 Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, Mohaghegh Ardabili University, Ardabil, Iran

Abstract

Justice, as one of the highest human and moral goals of human beings, means the realization of the rights of others on the basis of equality. The purpose of this study is to explain the place of justice in Khaghani's poems and the importance of this virtue in depicting the utopia of this poet. Therefore, in this research, the question is answered descriptively-analytically from what dimensions can justice be read in Khaghani's poems? According to the result of this research, justice in Khaghani's poems can be studied from political, divine and religious dimensions. In the political dimension, justice is one of the most important factors in the stability of the monarchy structure, which is compatible with the political thought of urban Iran; According to this theory, one of the most important features of sovereign idealistic in the court and the gift of the Iraqi Khaghani is the protection of justice. In Divine Justice, Khaghani has used the meaning of justice in the world with the concept of balance and equilibrium in the creation of the world. In addition to praising Mamdouh, he also pointed to its theological meaning from the point of view of the Ash'arites. In the religious dimension, he considers justice as the key to the eighth degree of paradise and God's trust. In his view, religion finds meaning with justice, and justice in a society is a sign of the religiosity that governs that society.

Keywords

Main Subjects

احمدی، جمال (1387). «عدل الهی در نظام فکری حکیم سنایی»، مجله دانشکده علوم انسانی دانشگاه سمنان، سال 7، شماره 22، صص 7-26.
احمدی، حمید (1388). «سیاست، حکومت و عدالت در شعر پروین اعتصامی»، پژوهش‌نامه علوم سیاسی، شماره 15، صص 37-54.
ارسطو (1378). اخلاق نیکوماخوس، ترجمه محمدحسن لطفی تبریزی، چاپ اول، تهران: طرح نو.
اشعری، ابوالحسن علی بن اسماعیل (1397ق). الإبانه عن أصول الدیانه، تحقیق حسین محمود، قاهره: دارالانصار.
افلاطون (1367). جمهوری، دوره آثار افلاطون، ترجمه محمد حسن لطفی، ج2، چاپ دوم، خوارزمی.
امن خانی، عیسی و زهرا نظام اسلامی (1392). «بررسی تطبیقی مفهوم عدالت در شاهنامه (ایران باستان) و آثار افلاطون»، ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی، دوره 9، شماره 30، صص 39-70.
ترکاشوند، سینا و دیگران (1397). «تبیین ملزومات معرفت‌شناختی عدالت از دیدگاه فارابی به منظور استخراج دلالتهای آن در عرصه عدالت تربیتی»، فصلنامه مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، سال 22، شماره 3، صص 381-404.
ترکمانی بار اندوزی، وجیهه (1389). «بررسی ابعاد عدالت‌ستایی در اشعار حکیم سنایی»، مطالعات نقد ادبی، شماره 17، صص 57-78.
تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد (1366ش). غررالحکم و دررالکلم، ترجمه جمال‌الدین محمد خوانساری، تصحیح و تعلیق جلال‌الدین محدّث ارموی، تهران: دانشگاه تهران.
خاقانی شروانی، بدیل بن علی (1382). دیوان خاقانی شروانی، تصحیح ضیاءالدین سجادی، تهران: زوار، چاپ پنجم.
______________ (1386). ختم الغرایب (تحفه‌العراقین)، مقدمه و تصحیح و تعلیقات یوسف عالی عباس آباد، چاپ اول، تهران: سخن.
دلیر، نیره (1389). «عدالت در سیرالملوک و مقایسه آن با مبانی کلام ابوالحسن اشعری»، مطالعات تاریخ اسلام، سال دوم، شماره 7، صص 54-70.
دوشن گیمن، ژاک (1381). زرتشت و جهان غرب، ترجمه مسعود رجب‌نیا، تهران: مروارید.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد (بی‌تا). مفردات الفاظ القرآن، بیروت: دارالمعرفه.
زارع، غلامعلی و حسین فامیلیان سورکی و حلیمه دائمی (1393). «مبانی عدالت‌خواهی در ستایش‌سروده‌های عصر غزنوی»، مجله مطالعات انتقادی ادبیات، سال اول، شماره‌ی مسلسل چهارم، صص 1-16.
سروریان، حمیدرضا و محمد بنیانی (1392). «ثواب: استحقاق یا تفضل در رهیافت کلامی و متون دینی»، فصلنامه علمی-پژوهشی اندیشه نوین دینی، سال 9، ش 35، صص 151-168.
شفیعی‌کدکنی، محمدرضا (1386). تازیانه‌های سلوک: نقد و تحلیل چند قصیده از حکیم سنایی، چاپ هفتم، تهران: آگاه.
شکوری، علی (1395). «کاوشی در مجادلات عدالت اجتماعی بین متفکرین غربی و اسلامی»، فصلنامه علمی-پژوهشی نظریه‌های اجتماعی متفکران مسلمان، سال 6، شماره 2، صص277-310.
عادل زاده، پروانه و بهروز غفوری (1392). «بررسی آموزه‌های تعلیمی مفاهیم عدالت و تامین اجتماعی از منظر سعدی»، تحقیقات تعلیمی و غنایی زبان و ادبیات فارسی، شماره 16، صص 151-172.
غزالی، محمد (1389). الاربعین فی اصول‌الدین، ترجمه برهان‌الدین حمدی، چاپ سیزدهم، تهران: اطلاعات.
کرمی، محمد حسین و نوروزی زینب (1387). «اندیشه‌های سیاسی ایرانشهری در اسکندرنامة نظامی»، نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان، دوره جدید، شماره 24، صص 175- 206.
کندلی هریسچی، غفار (1374). خاقانی شروانی (حیات، زمان و محیط او)، ترجمه میر هدایت حصاری، چاپ اول، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
مطهری، مرتضی (1384). بیست گفتار، چاپ بیست و دوم، تهران: صدرا.
__________ (1391). عدل الهی، چاپ سی و هشتم، تهران: صدرا.
ملک ملکان، حمید (1392). «اخلاق از دیدگاه اشاعره و معتزله»، فصلنامه تخصصی اخلاق وحیانی، سال اول، شماره سوم، صص 63-93.
موسوی بجنوردی، کاظم (1383). اسلام: پژوهشی و تاریخی و فرهنگی، چاپ اول، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
نورایی، الیاس (1391). «تحول مفهوم عدالت و رابطه‌ی آن با سیاست در گلستان سعدی»، سبک‌شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)، دوره 5، شماره 2، صص 461-471.
هینلز، جان (1382). شناخت اساطیر ایران، ترجمه‌ی ژاله آموزگار و احمد تفضلی، تهران: چشمه.