TY - JOUR ID - 54315 TI - نقد برداشت یونانی از ابن خلدون: نقد برخی مواضع «محسن مهدی» در تفسیر آراء ابن خلدون در کتاب« فلسفهٔ تاریخ ابن خلدون» JO - فصلنامه علمی نظریه‌های اجتماعی متفکران مسلمان JA - JSTMT LA - fa SN - 2538-5240 AU - پارسانیا, حمید AU - قائمی نیک, محمدرضا AD - گروه جامعه شناسی ، دانشکده جامعه اجتماعی ، دانشگاه تهران AD - دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران Y1 - 2011 PY - 2011 VL - 1 IS - 1 SP - 47 EP - 71 DO - N2 - آراء ابن خلدون در کتاب مقدمه، بالاخص در تشریح علم عمران، با دانشهایى نظیر فلسفه، کلام، فقه، تاریخ و نظایر آن، پیوند دارد؛ این پیوند، زمینه‌ساز تفاسیر متعدد از آن شده است. این مقاله می‌کوشد به نقد برخى پیش‌فرض‌ها و مبانى محسن مهدى در کتاب «فلسفۀ تاریخ ابن‌خلدون» بپردازد. «نظریۀ نبوت»، «ماهیت جامعۀ اسلامى»، «منشاء علوم جامعه»، «نظریۀ کلامى»، «تمایز منطق مدینه و عمران» و «عمران و دولت»، از دیدگاه مهدى، شش موضعى هستند که در این مقاله مورد نقد و بررسى قرار گرفته‌اند. مهدى با تأثیر از عقلانیت رایج در فلسفۀ اسلامى، بالاخص مبانى فلسفى ابن‌رشد و ارسطو به تحلیل مقدمه پرداخته است. از اینرو، نقد مواضع مهدى، به‌نحوى نقد فرض حاکمیت این نوع از عقلانیت در تفسیر آراء ابن‌خلدون بوده و نتیجه‌گیرى نهایى، حاکى از این است که علم عمران و عقلانیت حاکم بر آراء ابن‌خلدون، بیش از آنکه به عقلانیت فلسفى مذکور نزدیک باشد، حاکى از نوعى عقلانیت رایج در علوم شرعى-اسلامى بوده است. UR - https://jstmt.ut.ac.ir/article_54315.html L1 - https://jstmt.ut.ac.ir/article_54315_d6f9b8df7b40cbfbf07d004f2040e6d8.pdf ER -