ORIGINAL_ARTICLE
بررسی مسئله اجتماعی از دیدگاه شهید محمدباقر صدر
در پژوهش حاضر تلاش شده است با شرح و دستهبندی آرای اجتماعی شهید محمد باقر صدر، مسئله اجتماعی از دیدگاه وی مورد بررسی قرار گیرد. بدین منظور چیستی مسئله اجتماعی، آثار و راهحلهای آن در آثار شهید صدر تحلیل گردید. بررسی حاضر از نوع اسنادی است و با استفاده از فن تحلیل محتوای کیفی انجام شده است. بر اساس نتایج پژوهش، تعریف مسئله اجتماعی از دیدگاه شهید صدر با تعاریف موجود جامعهشناسی بسیار متفاوت است. شهید صدر مسئله اجتماعی را یافتن نظام اصلح و مسئلهای فرامکانی و فرازمانی دانسته است که نوع بشر به آن مبتلاست
https://jstmt.ut.ac.ir/article_54253_d535f779fb0000d81d0a761719722338.pdf
2012-09-22
1
16
10.22059/jstmt.2012.54253
مسئله اجتماعی
محمد باقر صدر
نظام اصلح
بررسی اسنادی
عبدالحسین
کلانتری
kalantari1356@gmail.com
1
دانشگاه تهران
AUTHOR
منصوره
مهدی زاده
mehdizadeh_mm@yahoo.com
2
دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
افشار کهن، جواد (1390)، جامعهشناسی مسائل اجتماعی، تهران: جامعهشناسان.
1
الصدر، السید محمدباقر (1421 ق.)، المدرسه القرآنیه، مرکز الابحاث و الدراسات التخصصیه للشهید الصدر، الاولی.
2
الصدر، السید محمدباقر(1383)، الاسلام یقود الحیاه، تهران: وزارت الارشادالاسلامی الجمهوریه الاسلامیه فی ایران.
3
الصدر، السید محمد باقر (1399 ق.)، خلافه الانسان و شهادهالانبیاء، تهران: جهاد البناء، قسم العلاقات الخارجیه.
4
آزادارمکی، تقی و بهار، مهری (1377)، بررسی مسائل اجتماعی، تهران: نشر جهاد دانشگاهی.
5
باتامور، تی. بی (1370)، جامعهشناسی، ترجمه سید حسن منصور و سید حسین حسینی کلجاهی، تهران: امیرکبیر.
6
بخارایی، احمد (1387)، جامعهشناسی انحرافات اجتماعی در ایران، تهران: پژواک جامعه.
7
پارسانیا، حمید (1388)، روششناسی علوم انسانی با رویکرد اسلامی، نشریه پژوهش، 2، 23-34.
8
جمشیدی، محمدحسین (1387)، مقاله خلافت عمومی انسان، نشریه حکومت اسلامی، 1، 26-28.
9
دوورژه، موریس (1366)، روشهای علوم اجتماعی، ترجمه خسرو اسدی، تهران: امیرکبیر.
10
رابینگتن، ارل و واینبرگ، مارتین (1382)، رویکردهای نظری هفتگانه در در بررسی مسائل اجتماعی، ترجمه رحمتالله صدیق سروستانی، تهران: دانشگاه تهران.
11
ستوده، هدایتالله (1384)، جامعهشناسی مسائل اجتماعی ایران، تهران: ندای آریانا.
12
صدر، محمدباقر (1362)، مدرسه اسلامی، ترجمه استاد کاظمی خلخالی، تهران: عطائی.
13
صدر، محمدباقر (1360)، جهانبینی در فلسفه ما، ترجمه سید حسن حسینی، تهران: کوکب.
14
صدر، محمدباقر (1359)، سنتهای تاریخ در قرآن، ترجمه سید جمال موسوی، قم: انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
15
صدر، محمدباقر (1358)، تحلیلی از مسئله شناخت، ترجمه محمد علی جاودان، تهران: روزبه.
16
صدر، محمدباقر (1357)، رسالت ما، ترجمه محمد تقی رهبر، تهران: روزبه.
17
عبدالهی، محمد و همکاران (1383)، بررسی مسائل اجتماعی ایران. تهران: دانشگاه پیام نور.
18
کنیک، ساموئل (1353)، جامعهشناسی؛ ترجمه مشفق همدانی، تهران: امیرکبیر.
19
لوزیک، دانیلین (1383)، نگرشی نو در تحلیل مسائل اجتماعی، ترجمه سعید معیدفر، تهران: امیرکبیر.
20
مظلوم خراسانی، محمد (1381)، بررسی مسائل اجتماعی ایران، مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد.
21
معیدفر، سعید (1379)، جامعهشناسی مسائل اجتماعی معاصر در ایران، تهران: سرزمین ما.
22
Moulder, F. V. (2000), social problems of modern world, wadsword, Thomson learning. 23. kornblum,William and Julian,joseph(1980), social problems, United States, Pearson. Kindle Edition.
23
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی و تحلیل مفهوم فرزندآوری از دیدگاه امام محمد غزالی
حجهالاسلام، ابوحامد، امام محمد غزالی طوسی، یکی از مشهورترین مردان تصوف در سده پنجم هجری است. در پژوهش حاضر، برخی آراء و اندیشههای غزالی درباره فرزندآوری و پدیدههای مرتبط با آن، با روش اسنادی- تحلیلی و مطالعه کتاب احیاء علومالدین، مورد بررسی قرار گرفته است. براساس یافتههای پژوهش، وی به پدیده فرزندآوری اهمیت فراوان داده و بهطور مستقیم و غیرمستقیم، به بحث درباره آن پرداخته است: از جمله، به بیان ضرورت تشکیل خانواده و نکاح پرداخته و یکی از اهداف مهم آن را، تولید نسل یا بقای نوع انسانی دانسته است. غزالی آفات و فواید نکاح را نیز بیان کرده است. به اعتقاد وی، فواید نکاح داشتن فرزند، شکستن شهوت، تدبیر خانه، چندزنی و مجاهده نفس در ادای حق ایشان است. وی در بحث درباره طلاق که برخلاف ازدواج، منجر به قطع فرزندآوری مشروع میشود، آن را مباح و مجاز، اما یکی از دشمنترین مباحها در نزد خداوند متعال دانسته است. در نهایت، غزالی از شیوه عَزل به عنوان روش سنتی جلوگیری از بارداری سخن گفته است. غزالی با وجود بحث درباره پدیدههایی که به فرزندآوری مرتبط است، آمار و ارقامی را بیان نکرده و بیشتر به صورت نظری به بیان اندیشههایش پرداخته است. البته نباید این امر را نشانه ضعف و کاستی این متفکر بزرگ دانست، بلکه باید به محدودیت دادههای آماری در دوران گذشته توجه داشت.
https://jstmt.ut.ac.ir/article_54254_cc1091193c11c1fd52c6a34f37a00a15.pdf
2012-09-22
19
39
10.22059/jstmt.2012.54254
غزالی
مسلمان
فرزندآوری
نکاح
طلاق
عزل
محدودیتهای آماری
علی
انتظاری
1
دانشگاه علامه طباطبایی
AUTHOR
عهدیه
اسدپور
ahdieasadpor@yahoo.com
2
دانشگاه علامه طباطبایی
LEAD_AUTHOR
آبراهامز، جی. اچ. (1363)، مبانی و رشد جامعهشناسی، ترجمه حسن پویان، تهران: چاپخش.
1
ابراهیمیدینانی، غلامحسین (1370)، منطق و معرفت در نظر غزالی، تهران: امیرکبیر.
2
ابنخلدون، عبدالرحمن (۱۳۶۶)، مقدمه ابنخلدون، ترجمه محمدپروین گنابادی، تهران: نگاه.
3
ارسطو (1349)، سیاست، حمید عنایت، تهران: شرکت سهامی کتابهای جیبی.
4
آزادارمکی، تقی (1387)، اندیشه اجتماعی متفکران مسلمان از آغاز تا دوره معاصر، تهران: سروش.
5
اسدی کویجی، علیاکبر (1389)، مقایسه عصبیت ابنخلدون با سرمایه اجتماعی (پایاننامه کارشناسیارشد)، تهران: دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس.
6
آگوستین قدیس (1358)، شهر خدا، ترجمه حسین توفیقی، تهران: دانشگاه ادیان و مذاهب.
7
امانی، مهدی (1389)، مبانی جمعیتشناسی، تهران: سمت.
8
باتامور، تی. بی. (1356)، جامعهشناسی، ترجمه سید حسن منصور و سید حسن حسین کلجاهی، تهران: شرکت سهامی کتابهای جیبی.
9
بحرانی، محمود (1377)، بررسی نرخ باروریهای ناخواسته و عوامل همبسته با آن در شهر شیراز، فصلنامه جمعیت، 25 و 26، 70- 59.
10
بلادی موسوی، صدرالدین (1378)، بررسی تحول ازدواج در ایران، فصلنامه جمعیت، 27 و 28، 104-81.
11
بوتول، گاستون (1355)، جامعهشناسی، ترجمه هاشم رضی، تهران: آسیا.
12
پروسا، رولان (1353)، جمعیتشناسی اجتماعی، ترجمه منوچهر محسنی، تهران: دانشگاه تهران.
13
توسلی، غلامعباس (1374)، نظریههای جامعهشناسی 1، تهران: دانشگاه پیام نور.
14
جمشیدیها، غلامرضا (1387)، پیدایش نظریههای جامعهشناسی، تهران: دانشگاه تهران.
15
حلبی، علیاصغر (1372)، تاریخ اندیشههای سیاسی در ایران و جهان اسلامی، تهران: بهبهانی.
16
دو وو، بارون کارا (1361)، متفکران اسلام، فلسفه مدرسیگری و علم و کلام و تصوف (جلد 4)، ترجمه احمد آرام، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
17
رحیمی، حسین (1379)، بررسی علل طلاق در استان خراسان، فصلنامه جمعیت، 33 و 34، 112-100.
18
رواندی، مرتضی (1369)، تاریخ اجتماعی ایران (جلد 7). تهران: نگاه.
19
زرینکوب، عبدالحسین (1353)، فرار از مدرسه، تهران: امیرکبیر.
20
زنجانی، حبیبالله، کامل شادپور ،امیرهوشنگ مهریار و محمد میرزایی(1378)، جمعیت، توسعه و بهداشت باروری، تهران: بشر.
21
ستوده، هدایتالله (1376)، تاریخ اندیشههای اجتماعی در اسلام، تهران: مؤسسه انتشارات آوای نور.
22
ستوده، هدایتالله (1385)، تاریخ تفکر اجتماعی در اسلام از فارابی تا شریعتی، تهران: ندای آریانا.
23
سرایی، حسن (1390)، جمعیتشناسی: مبانی و زمینهها، تهران: سمت.
24
سروش، عبدالکریم (1373)، قصه ارباب معرفت، تهران: مؤسسه فرهنگی صراط.
25
شهبازی، عباس (1377)، برخی از عوامل اقتصادی- اجتماعی و جمعیتی مؤثر بر باروری شهرستان نهاوند، فصلنامه جمعیت، 23 و 24، 78- 58.
26
شیدان شید، حسینعلی (1383)، عقل در اخلاق از نظرگاه غزالی و هیوم، تهران: پژوهشکده حوزه و دانشگاه.
27
صاحبی، محمدجواد (1370)، اندیشه اصلاحی در نهضتهای اسلامی، تهران: کیهان.
28
صدیق، رحمتالله، محمود رجبی و سیدمحمدسلیمانپناه (1373)، درآمدی بر جامعه شناسی اسلامی: تاریخچه جامعهشناسی، تهران: سمت.
29
طبیبی، حشمتالله (1370)، مبادی و اصول جامعهشناسی، تهران: کتابفروشی اسلامیه.
30
عثمان، عبدالکریم (1376)، روانشناسی از دیدگاه غزالی و دانشمندان اسلامی، ترجمه محمدباقر حجتی، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
31
عطاران، محمد (1366)، آراء مربیان بزرگ مسلمان درباره تربیت کودک (ابنسینا، غزالی و خواجه نصیرالدین طوسی): برای معلمان، دبیران، دانشجویان مراکز تربیت معلم، تهران: وزارت آموزش و پرورش، سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزش، دفتر امور کمک آموزشی و کتابخانهها.
32
غزالی، ابوحامد محمد (1353)، کیمیای سعادت، به تصحیح حسین خدیوجم، تهران: کتابهای جیبی.
33
غزالی، محمد بن محمد (1351)، نصیحه الملوک، تصحیح جلالالدین همایی، تهران: انجمن آثار ملی.
34
غزالی، محمد بن محمد (1366)، احیاء علوم الدین، ترجمه مؤید الدین محمد خوارزمی، به کوشش حسین خدیو جم، تهران: علمی و فرهنگی.
35
الفاخوری، حنا و الجر، خلیل (1367)، تاریخ فلسفه در جهان اسلامی، ترجمه عبدالحمید آیتی، تهران: انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.
36
الفاخوری، حنا و الجر، خلیل (1367)، تاریخ فلسفه در جهان اسلامی، ترجمه عبدالحمید آیتی، تهران: انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.
37
فروتن، یعقوب (1379)، ملاحظات جمعیتی در فرهنگ عامه ایران (با تأکید بر ضربالمثلها)، فصلنامه جمیعت، 32- 31، 69- 46.
38
قادری، حاتم (1378)، اندیشههای سیاسی در اسلام و ایران، تهران: سمت.
39
کتابی، احمد (1387)، درآمدی بر اندیشهها و نظریههای جمعیتشناسی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
40
کسایی، نورالله (1363)، مدارس نظامیه و تأثیرات علمی و اجتماعی آن، تهران: چاپخانه سپهر.
41
لائوست، هنری (1354)، سیاست و غزالی، ترجمه مهدی مظفری، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
42
لوکاس، دیوید، میر، پاول (1387)، درآمدی بر مطالعات جمعیتشناسی، ترجمه حسین محمودیان، تهران: دانشگاه تهران.
43
متز، آدام (1362)، تمدن اسلامی در قرن چهارم هجری یا (رنسانس اسلامی) (جلد 2)، ترجمه علیرضا ذکاوتی قراگزلو، تهران: امیرکبیر.
44
محسنی تبریزی، منوچهر (1353)، مقدمات چاپ جامعهشناسی. تهران: سازمان خدمات علمی و فرهنگی پژوهشبار.
45
مرتضوی، جمشید (1354)، تاریخ جامعهشناسی، تهران: کتابفروشی تهران.
46
معین، محمد (1382)، فرهنگ فارسی معین، تهران: ندا.
47
مندراس، هانری و گورویچ، ژرژ (1356)، مبانی جامعهشناسی، ترجمه باقر پرهام، تهران: امیرکبیر.
48
منصورنژاد، محمد (1382)، بررسی تطبیقی تعامل مردم و حاکم از دیدگاه امام محمد غزالی و امام خمینی، تهران: پژوهشکده امام خمینی (س) و انقلاب اسلامی.
49
میر، ایرج (1380)، رابطه دین و سیاست: تفسیرهای امام محمد غزالی و خواجه نصیرالدین طوسی از پیوند دین و سیاست، تهران: نی.
50
نفیسی، محمود (1368)، سیری در اندیشههای اجتماعی مسلمین، تهران: امیری.
51
همایی، جلالالدین (1342)، غزالینامه: شرح حال و آثار و افکار امام محمد غزالی 450- 505 هـ. ق، تهران: فروغی.
52
وثوقی، منصور و نیکخلق، علی اکبر (1370)، مبانی جامعهشناسی، تهران: خردمند.
53
Brown, Lester (1978), The Growth and Control of World Population, Widenfeld & Nicolson Pub., London.
54
Ehrlich, Paul R. and Annc H. Ehrlich (1990), Populations, Resources, Environment, Simon and Scuster Pub., New York.
55
Shryock, Henry S. and Jacob S. Siggel (1971), The methods and Materil of Demography, Bureau of the Census Pub., Washington D. C.
56
Warriner, Ina Katherine (1999), Non-traditional approaches to traditional demographic questions: Three essays on fertility and mortality, Dissertations.
57
Watt, William Montgomery (1952), The Authenticity of the Works Attributed to al-Ghazālī, Journal of the Royal Asiatic Society, 84(1-2), 24–45.
58
ORIGINAL_ARTICLE
منشأ حیات اجتماعی از نظر علامه طباطبایی
علامه طباطبایی از متفکران بزرگ اسلامی است که با بیان نظریه اعتباریات، تحول بزرگی در حوزه معرفتشناسی ایجاد کرد که بر حوزههای مختلف علوم انسانی، بهویژه فلسفه اجتماعی تأثیر بسزایی گذاشت. ایشان با بحث درباره اعتباریات اجتماعی، به بررسی مفاهیم و مقولههایی پرداخته است که از جمله عناصر مطرح در حوزه فلسفه اجتماعی و بیانگر دیدگاهشان درباره مباحث اجتماعی است. از این رو، پرسش بنیادین پژوهش حاضر این است که با توجه به جایگاه اجتماع در نظریه اعتباریات علامه طباطبایی، نظر وی درباره منشأ حیات اجتماعی چیست؟ و علت زندگی اجتماعی انسانها چیست؟
https://jstmt.ut.ac.ir/article_54255_4882a38f4b5eacc13f23715fde6af53c.pdf
2012-09-22
41
62
10.22059/jstmt.2012.54255
استخدام
اخف و اسهل
اعتباریات
حسن و قبح
فلسفه اجتماعی
یحیی
بوذری نژاد
y_bouzarinejad@ut.ac.ir
1
دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
ابن سینا (1965)، طبیعیات شفاء، تصحیح ابراهیم مدکور، سعید زائد و اسماعیل عبدالله،بی جا ،الهیته العامه لشئون المطابع الاثیریه.
1
اخوانالصفا (بیتا)، رسائل اخوان الصفا، تحقیق و مقدمه از عارف تأمر، بیروت: منشورات عویدات.
2
آملی لاریجانی، صادق (1370)، معرفت دینی، تهران: مرکز ترجمه و نشر کتاب.
3
اولیایی، منصوره (1389)، واقعیت اجتماعی و اعتباریات، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
4
بوذرینژاد، یحیی (1390)، انسان در اسلام (انسانشناسی در قرآن و حکمت اسلامی، تهران: بعثت.
5
حسنزاده آملی (1365)، نصوص الحکم بر فصوص الحکم، قم: مرکز نشر فرهنگی رجاء.
6
داوری، رضا (1363)، ملاحظاتی در باب ادراکات اعتباری، مجموعه دومین یادنامه علامه طباطبایی، تهران: انجمن حکمت و فلسفه اسلامی.
7
شریعتی سبزواری، محمد باقر (1387)، تحریری بر اصول فلسفه و روش رئالیسم، قم: مؤسسه بوستان کتاب.
8
طباطبایی، سید محمدحسین (1387)، آغاز فلسفه، قم: مؤسسه بوستان کتاب.
9
طباطبایی، سید محمدحسین (1374)، اصول فلسفه و روش رئالیسم (جلد 1 و 2)، تهران: صدرا.
10
طباطبایی، سید محمدحسین (1364)، اصول فلسفه و روش رئالیسم (جلد 1 و 2)، تهران: صدرا.
11
طباطبایی، سید محمدحسین (1374)، تفسیر المیزان، محمدباقر موسوی همدانی، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
12
طباطبایی، سید محمدحسین (1353)، قرآن در اسلام، قم: دارالکتب الاسلامیه.
13
طباطبایی، سید محمدحسین (1387)، رسائل علامه طباطبایی، قم: مؤسسه بوستان کتاب.
14
فارابی، ابونصر (1991)، آراء اهل المدینه الفاضله، تحقیق از البیر نصری نادر، بیروت: دارالمشرق.
15
فارابی، ابونصر (1403)، تحصیلالسعاده، تحقیق جعفر آل یاسین، بیروت: دارالاندلس.
16
گرامی، محمدعلی (1373)، فلسفه، قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
17
ملاصدرا، محمدبن ابراهیم (1375)، الشواهد الربوبیه، ترجمه جواد مصلح ، تهران: سروش.
18
ملاصدرا، محمدبن ابراهیم (1362)، مبدأ و معاد، ترجمه احمد بن محمد الحسینی اردکانی، به کوشش عبدالله نورانی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
19
وارنوک، جان (1368)، فلسفه اخلاق در قرن حاضر، ترجه صادق آملی لاریجانی، بیجا: مرکز ترجمه و نشر کتاب.
20
ORIGINAL_ARTICLE
روششناسی بنیادین معرفت اجتماعی سید قطب
روششناسی بنیادین، مسیری است که نظریه در آن تولید میشود. بر این مبنا، معرفت اجتماعی سید قطب، ملهم از دو جریان ظاهرگرایی و کلام اشعری است. ضرورت بازگشت به عقاید نسل اول مسلمانان به شیوهای جهادی، اندیشه وی را به جریان سلفی نیز پیوند داده است. در پژوهش حاضر، با استفاده از فنون روش اسنادی و با رویکردی انتقادی در سطح توصیف و تفسیر، روششناسی بنیادین معرفت اجتماعی سید قطب در چهار حوزه بررسی شده است: 1) حوزه «عقیده» که در آن نوعی دوسویگی معرفتشناختی بین ساختار جامعه و عقاید مردم شناسایی میشود؛ 2) حوزه «جهاد» که در آن، پردازش نظریه تغییر اجتماعی مطرح شده است؛ 3) حوزه «تمدن اسلامی» و «انواع جامعه» که بر اساس عقیده، مفصلبندی شده است؛ 4) حوزه «علم و فرهنگ» که به اعتقاد سید قطب، از تکثر ذاتی برخوردار است. روششناسی بنیادین سید قطب، نوعی رویکرد انتقادی به شرایط اجتماعی و مکاتب فکری دارد و میتوان این رویکرد را با چهار مؤلفه «ارزشهای اسلامی و جامعه اسلامی»، «برگزیدگان و تغییر اجتماعی»، «ارزش و کنش» (پراکسیس) و «واقعگرایی» صورتبندی کرد. رواج مکاتب اجتماعی گوناگون، بهویژه مسئله استعمارگری غرب، به عنوان یکی از مهمترین زمینههای وجودی غیرمعرفتی در معرفت اجتماعی سید قطب، دغدغه احیای تمدن اسلامی را برای وی پدید آورد. نفوذ اندیشه اجتماعی سید قطب در دوره معاصر، بر برخی از حرکتهای جهادی (سلفی) در منطقه خاورمیانه و نیز بر وقایع اجتماعی کشورهایی مانند مصر و سوریه تأثیر گذاشته است. چنین وضعیتی، ضرورت تدقیق و بازخوانی معرفت اجتماعی سید قطب را مضاعف میکند
https://jstmt.ut.ac.ir/article_54256_3f9dac92c62a1d663c090d1732bf12fa.pdf
2012-09-22
63
92
10.22059/jstmt.2012.54256
ظاهرگرایی
کلام اشعری
عقیده
جهاد
جامعه و تمدن اسلامی
فرهنگ و علوم اسلامی
ایمان
عرفان منش
iman.erfanmanesh@gmail.com
1
دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
حمید
پارسانیا
h.parsania@ut.ac.ir
2
دانشگاه تهران
AUTHOR
اکوانی، حمداله و ارژنگ، اردوان (1391)، مدرنیته و اندیشه احیاگر: مروری بر اندیشه سیاسی سید قطب، دانش سیاسی و بینالمللی، 1(2)، 33-54.
1
الخالدی، صلاح عبدالفتاح (1380)، سید قطب از ولادت تا شهادت، ترجمه جلیل بهرامینیا، تهران: احسان.
2
السید، رضوان (1383)، اسلام سیاسی معاصر در کشاکش هویت و تجدد، ترجمه مجید مرادی، تهران: مرکز بازشناسی اسلام و ایران.
3
الموصللی، احمد (1378)، اصولگرایی اسلامی و نظام بینالمللی، ترجمه مهرداد آزاد اردبیلی، تهران: کیهان.
4
بغدادی، عبدالقاهر (1344)، تاریخ مذاهب اسلام، ترجمه محمدجواد مشکور، تهران: امیرکبیر.
5
پارسانیا، حمید (1376)، حدیث پیمانه، قم: معارف.
6
پارسانیا، حمید (1380)، عرفان و سیاست، تهران: مرکز آموزش و پژوهش سازمان تبلیغات اسلامی.
7
پارسانیا، حمید (1390)، روششناسی انتقادی حکمت صدرایی، قم: کتاب فردا.
8
پارسانیا، حمید (1391)، جهانهای اجتماعی، قم: کتاب فردا.
9
پارسانیا، حمید (1392)، نظریه و فرهنگ: روششناسی بنیادین تکوین نظریههای علمی، راهبرد فرهنگ، 23، 7-28.
10
جابری، محمدعابد (1389)، سقراطهایی از گونه دیگر: روشنفکران در تمدن عربی، ترجمه سید محمد آل مهدی، تهران: فرهنگ جاوید.
11
حلبی، علیاصغر (1371)، تاریخ نهضتهای دینی سیاسی معاصر، تهران: بهبهانی.
12
رئیس کرمی، سید علی (1382)، شیخ محمد عبده و همبستگی جهان اسلام، زاهدان: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در امور اهل سنت سیستان و بلوچستان.
13
زاهدی، سعید (1391)، ماضی استمراری: سلفیگری در جهان اسلام از وهابیت تا القاعده، تهران: عابد.
14
سوزنگر، سیروس (1383)، اندیشههای سیاسی سید قطب، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
15
سیاوشی، کرم (1389)، ارزش دانشهای کهن و نوین غیرمسلمانان در اندیشه سید قطب، معرفت، 19(156)، 101-118.
16
صفایی، سید احمد (1368)، علم کلام (جلد 1 و 2) تهران: دانشگاه تهران.
17
علیخانی، علیاکبر و همکاران (1384)، اندیشه سیاسی در جهان اسلام از فروپاشی خلافت عثمانی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی، فرهنگ و مطالعات اجتماعی.
18
فرمانیان، مهدی (1388)، گرایشهای فکری سلفیه در جهان امروز، مشکوه، 104، 104-77.
19
قطب، سید (1343)، عدالت اجتماعی در اسلام (جلد 1)، ترجمه محمد علی گرامی و سید هادی خسروشاهی، قم: مصطفوی.
20
قطب، سید (1345)، آینده در قلمرو اسلام، ترجمه آیتالله العظمی سید علی خامنهای، مشهد: سپیده.
21
قطب، سید (1355)، زیربنای صلح جهانی، ترجمه سید هادی خسروشاهی و زینالدین قربانی، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
22
قطب، سید (1378)، نشانههای راه، ترجمه محمود محمودی، تهران: احسان.
23
گارده، لوئی (1352)، اسلام، دین و امت، ترجمه رضا مشایخی، تهران: شرکت سهامی انتشار.
24
محمودیان، محمد (1391)، تأثیر اندیشههای نئوسلفیسم بر روند فکری ایدئولوژیک القاعده، پژوهش نامه علوم سیاسی، 7(3)، 79-114.
25
مرکز نشر دانشگاهی (1366)، مبانی عقیدتی اسلامی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
26
مصباح یزدی، محمد تقی (1368)، آموزش عقاید (جلد 1 و 2)، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی.
27
مطهری، مرتضی (1356)، علل گرایش به مادیگری، قم: صدرا.
28
مطهری، مرتضی (1373)، سیری در سیره ائمه اطهار، قم: صدرا.
29
میراحمدی، منصور و مهربان، احمد (1387)، ایدئولوژی سید قطب و اسلام رادیکال، پژوهش نامه علوم سیاسی، 4(1)، 175-212.
30
نصر، سیدحسین (1384)، جوان مسلمان و دنیای متجدد، ترجمه مرتضی اسعدی، تهران: طرح نو.
31
ویلم، ژان پل (1386)، جامعهشناسی ادیان، ترجمه عبدالرحیم گواهی (نقد و بررسی: علامه محمدتقی جعفری)، تهران: علم.
32
هیکل، حسنین (1363)، پاییز خشم (جلد 1)، ترجمه محمد کاظم موسایی، تهران: امیرکبیر.
33
Al-Azmeh, A. (1996), Islams and Modernities, London & New York: Verso.
34
Bailey, K. D. (1994), Methods of Social Research, New York: The Free Press.
35
Brown, D. (1996), Rethinking tradition in modern Islamic thought, Cambridge: Cambridge University.
36
Daymon, C. & Holloway, I. (2005), Qualitative Research Methods in Public Relations and Marketing Communications, London & U.S. : Routledge
37
Hansen, H. & Kainz, P. (2007), Radical Islamism and Totalitarian Ideology: a Comparison of Sayyid Qutb’s Islamism with Marxism and National Socialism, Totalitarian Movements and Political Religions, 8(1),55–76.
38
Ismail, S. (2006), Rethinking Islamic politics: Culture, the state and Islamism, London & New York: I. B. Tauris.
39
McCulloch, G. (2005), Documentary Research in Education, History and the Social Sciences, London and New York: Routledge Falmer.
40
Rodinson, M. (1979), Marxism and the Muslim world, Translated by Michael Pallis, London: Zed.
41
Rubin, B. (1990), Islamic fundamentalism in Egyptian politics, London: MacMillan.
42
Saeed, A. (2006), Islamic thought: An introduction, London & New York: Routledge.
43
Soage, A. B. (2009), Islamism and Modernity: The Political Thought of Sayyid Qutb, Totalitarian Movements and Political Religions, 10(2),189–203.
44
Tavakol, M. (1987), Sociology of Knowledge: Theoretical Problems, New Delhi: Sterling.
45
Ushama, T. (2007), Extremism in the Discourse of Sayyid Qutb: Myth and Reality, Intellectual Discourse, 15(2),167-190.
46
ORIGINAL_ARTICLE
تبیین اجتماعی نفاق: الگویی تلفیقی بر اساس آموزه های قرآنی
در پژوهش حاضر، دیدگاه قرآن در تبیین نفاق و امکان بیان این تبیین در الگویی نظری و در قالب پاسخ به پرسش های علوم اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس یافت ههای پژوهش، متغیرهای سطوح خرد، میانه، کلان (ساختی، خرده فرهنگی) و میان فرهنگی، به شکلی متناسب و با تفصیلی درخور توجه و منطقی قابل قبول، در کنار هم به کار رفت هاند. حاصل، الگویی تلفیقی، بدیع و فراگیر است و نگاه اجتماعی و عمیق قرآن را به ابعاد و علل نفاق به عنوان پدیده ای کجروانه و مسأله اجتماعی بومی در جامعه اسلامی نشان م یدهد. روش پژوهش قابلیت دارد تا ضوابط اسلامی تفسیر متن را رعایت و به فهمی از آیات برسد که در علوم اسلامی و اجتماعی، از روایی برخوردار باشد. برداشت های این پژوهش از آیات، به تحلیل های معتبر منابع تفسیری، مستند و بدین ترتیب، از روایی برخوردار شده اند.
https://jstmt.ut.ac.ir/article_54305_5077fd09e6cbcb30df8684a857fb18ce.pdf
2012-09-22
93
127
10.22059/jstmt.2012.54305
نفاق
تبیین اجتماعی/ تلفیقی
قرآن (آموزهها)
تحلیل محتوای کیفی قیاسی
علیرضا
محسنی تبریزی
1
دانشگاه تهران
AUTHOR
محمود
رجبی
2
موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی
AUTHOR
علی
سلیمی
ali_salimi@rihu.ac.ir
3
پژوهشکده علوم اجتماعی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
LEAD_AUTHOR
ابنعاشور، محمدبنطاهر (1420)، التحریر و التنویر، تصحیح و تنقیح مؤسسه التاریخ (30 جلد)، بیروت: مؤسسه التاریخ.
1
ابنکثیر دمشقی، اسماعیلبنعمرو (1419)، تفسیر القرآن العظیم (7 جلد)، بیروت: دارالکتب العلمیه ـ منشورات محمدعلی بیضون.
2
اسماعیلزاده، عباس و آجیلیانمافوق، محمدمهدی (1389)، پژوهشی در بازیابی مصادیق: «الذین فی قلوبهم مرض» در قرآن کریم»، آموزههای قرآنی، 12، 51ـ72.
3
امین، سیده نصرت (1361)، مخزن العرفان در تفسیر قرآن (15 جلد)، تهران: نهضت زنان مسلمان.
4
انصاری، عبدالمعبود (1355)، نظریه انسان حاشیهنشین در جامعهشناسی، نامه علوم اجتماعی، 1(2)، 162ـ169.
5
آلسعدی، عبدالرحمن بن ناصر (1408)، تیسیر الکریم الرحمن، بیروت: مکتبه النهضه العربیه.
6
آلوسی، سیدمحمود (1415)، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، تحقیق علی عبدالباری عطیه (16 جلد)، بیروت: دارالکتب العلمیه.
7
بحرانی، سید هاشم (1415)، البرهان فی تفسیر القرآن (5 جلد)، تهران: مؤسسه البعثه.
8
بغدادی، علاءالدین علی بن محمد (1415)، لباب التاویل فی معانی التنزیل (تفسیر خازن)، تصحیح محمدعلی شاهین (4 جلد)، بیروت: دارالکتب العلمیه.
9
بلخی، مقاتل بن سلیمان (1423)، تفسیر مقاتل بن سلیمان، تحقیق: عبدالله محمود شحاته (5 جلد)، بیروت: دار إحیاء التراث.
10
تستری، ابومحمد سهل بن عبدالله (1423)، تفسیر التستری، تحقیق: محمد باسل عیون السود، بیروت: منشورات محمدعلی بیضون/ دارالکتب العلمیه.
11
جرجانی، ابوالمحاسن حسین بن حسن (1377)، جلاء الأذهان و جلاء الأحزان (11 جلد)، تهران: دانشگاه تهران.
12
جصاص، احمدبنعلی (1405)، احکام القرآن، تحقیق: محمد صادق قمحاوی (5 جلد)، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
13
جوادییگانه، محمدرضا و هاشمی، سیدضیاء (1384)، تعارض نفع فردی و نفع جمعی (دوراهی اجتماعی) و عوامل مؤثر بر آن، نامه علوم اجتماعی، 26، 141ـ174.
14
حائری تهرانی، میر سید علی(1377)، مقتنیات الدرر و ملتقطات الثمر (7 جلد)، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
15
حسینی همدانی، سید محمدحسین (1404)، انوار درخشان، تحقیق: محمد باقر بهبودی (18 جلد)، تهران: کتابفروشی لطفی.
16
حسینیشیرازی، سید محمد (1423)، تبیین القرآن، بیروت: دار العلوم.
17
حسینیشیرازی، سید محمد (1424)، تقریب القرآن إلی الأذهان (5 جلد)، بیروت: دار العلوم.
18
حقی بروسوی، اسماعیل (بیتا)، روح البیان (10 جلد)، بیروت: دارالفکر.
19
خطیب، عبدالکریم (1967)، التفسیر القرآنی للقرآن (16 جلد)، بیروت: دار الفکر العربی.
20
دخیل، علی بن محمدعلی(1422)، الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز، بیروت: دارالتعارف للمطبوعات.
21
دروزه، محمد عزت (1421)، التفسیر الحدیث (10 جلد)، بیروت: دارالغرب الاسلامی.
22
رازی، ابوالفتوح حسین بن علی (1408)، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن (6 جلد)، مشهد: آستان قدس رضوی.
23
رازی، فخرالدین (1420)، مفاتیح الغیب (11 جلد)، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
24
راوندی، قطبالدین سعید بن هبهالله (1405)، فقهالقرآن فی شرح آیات الأحکام (2 جلد)، قم: کتابخانه آیتالله مرعشی نجفی.
25
زحیلی، وهبه بن مصطفی (1422)، تفسیر الوسیط (3 جلد)، دمشق: دار الفکر.
26
زحیلی، وهبه بنمصطفی (1418)، التفسیر المنیر فی العقیده و الشریعه و المنهج (30 جلد)، بیروت/ دمشق: دار الفکر المعاصر.
27
زمخشری، محمود (1407)، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل (4 جلد)، بیروت: دارالکتاب العربی.
28
ساروخانی، باقر (1370)، دائره المعارف علوم اجتماعی، (جلد 1) تهران: کیهان.
29
سبزوارینجفی، محمد بن حبیبالله (1419)، ارشاد الاذهان الی تفسیر القرآن، بیروت: دارالتعارف للمطبوعات.
30
سلیمی، علی (1389)، درونمایههای یک نظریه ارتباطات میانفرهنگی در آموزههای قرآنی، دو فصلنامه اسلام و علوم اجتماعی، 2(4)، 7ـ38.
31
سلیمی، علی، داوری، محمد، ابوترابی، محمود (1388)، همنشینی و کجروی: نگاهی به دیدگاههای اسلامی و یافتههای اجتماعی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و سازمان فرهنگیـ اجتماعی شهرداری تهران.
32
سلیمی، علی، محمد داوری (1387)، جامعهشناسی کجروی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
33
سید رضی، ابوالحسن محمد بن حسین (1406)، تلخیص البیان عن مجازات القرآن، بیروت: دار الأضواء.
34
سید قطب (1412)، فی ظلال القرآن (6 جلد)، بیروت/ قاهره: دارالشروق.
35
شبر، سیدعبدالله (1407)، الجوهر الثمین فی تفسیر الکتاب المبین، مقدمه: سیدمحمدبحرالعلوم (6 جلد)، کویت: مکتبه الألفین.
36
شجاعیزند، علیرضا (1385)، مسیرهای محتمل عرفی شدن در ایران، مجله جامعهشناسی ایران، 7(1)، 30ـ65.
37
شفیعی، احمد (1385)، جریانشناسی عصر رسول خدا 6، حصون، 9، 55ـ75.
38
شوکانی، محمد بن علی (1414)، فتحالقدیر، دمشق (6 جلد)، بیروت: دار ابن کثیر، دارالکلم الطیب.
39
صادقی تهرانی، محمد (1365)، الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن (30 جلد)، قم: نشر فرهنگ اسلامی.
40
صادقی تهرانی، محمد (1419)، البلاغ فی تفسیر القرآن بالقرآن، قم: مؤلف.
41
صدر، سید محمدباقر (1426)، المدرسه القرآنیه، قم: مرکز الابحاث و الدراسات التخصصیه للشهید الصدر.
42
طالقانی، سید محمود (1362)، پرتوی از قرآن (6 جلد)، تهران: انتشار.
43
طباطبایی، سید محمدحسین (1417)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: مؤسسة نشر اسلامی.
44
طبرسی، فضل بن حسن (1372)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، با مقدمه محمدجواد بلاغی (10 جلد)، تهران: ناصرخسرو.
45
طبرسی، فضل بن حسن (1377)، جوامع الجامع، مقدمه، تصحیح و تعلیق: ابوالقاسم گرجی (4 جلد)، تهران: دانشگاه تهران و شورای مدیریت حوزه علمیه قم.
46
طبری، ابوجعفر محمد بن جریر (1412)، جامع البیان فی تفسیر القرآن (30 جلد)، بیروت: دارالمعرفه.
47
طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن (شیخالطائفه) (1376 ق)، التبیان فی تفسیر القرآن، با مقدمه شیخ آقا بزرگ تهرانی و تحقیق احمد قصیرعاملی، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
48
طیب، سید عبدالحسین (1378)، اطیب البیان فی تفسیر القرآن (14 جلد)، تهران: اسلام.
49
عاملی، علی بن حسین (1413)، الوجیز فی تفسیر القرآن العزیز، تحقیق مالک محمودی، قم: دارالقرآن الکریم.
50
عیاشی، محمد بن مسعود (1380 ق)، کتاب التفسیر (2 جلد)، تهران: چاپخانه علمیه.
51
غروی نایینی، نهلا و غروی خوانساری، شهرزاد (1383)، نفاق از دیدگاه امیرالمؤمنین 7، سفینه، 4، 60ـ77.
52
غفاری، مهدی (معرف) (1384)، مطالعه معناشناختی نفاق در قرآن کریم، پیام جاویدان، 8، 21ـ38.
53
فروزش، سجاد (1433)، سیمای منافقان در نهج البلاغه، مبلغان، 156، 26ـ38.
54
فضلالله، سید محمد حسین (1419)، من وحی القرآن (24 جلد)، بیروت: دارالملاک.
55
فیض کاشانی، ملا محسن (1416)، تفسیر الصافی (5 جلد)، تهران: مکتبه الصدر.
56
قاضیزاده، کاظم و طبسی، محمدعلی (1387)، جریانشناسی نفاق و بررسی انگیزههای آن در انقلاب نبوی 6 از دیدگاه قرآن کریم، مطالعات انقلاب اسلامی، 15، 139ـ168.
57
قرآن کریم.
58
قرشی، سید علیاکبر (1377)، تفسیر احسن الحدیث (12 جلد)، تهران: بنیاد بعثت.
59
قشیری، عبدالکریم بن هوازن (2000)، لطایف الاشارات، تحقیق: ابراهیم بسیونی، قاهره: الهیئه المصریه العامه للکتاب.
60
قمی، علی بن ابراهیم (1367)، تفسیر علی بن إبراهیم، تحقیق: سید طیب موسوی جزایری، قم: دارالکتاب.
61
قمی مشهدی، محمد بن محمدرضا (1368)، کنز الدقائق و بحر الغرائب، تحقیق حسین درگاهی، تهران: وزارت ارشاد.
62
کاشانی، فتحالله (1336)، منهج الصادقین فی الزام المخالفین (10 جلد)، تهران: علمی.
63
کاشانی، فتحالله (1423)، زبده التفاسیر، تحقیق: بنیاد معارف اسلامی (7 جلد)، قم: بنیاد معارف اسلامی.
64
کاشفی سبزواری، حسین بن علی (1369)، مواهب علیه، تحقیق سید محمدرضا جلالی نائینی، تهران: اقبال.
65
کرمی حویزی، محمد (1402)، التفسیر لکتاب الله المنیر (8 جلد)، قم: چاپخانه علمیه.
66
کوزر، لویسا. (1380)، زندگی و اندیشه بزرگان جامعهشناسی، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: علمی.
67
محسنی تبریزی، علیرضا (1370)، بیگانگی: مفهومسازی و گروهبندی تئوریها در حوزههای جامعهشناسی و روانشناسی، نامه علوم اجتماعی، 5، 25ـ74.
68
محسنی تبریزی، علیرضا و سلیمی، علی (1391)، تحلیل محتوای کیفی قیاسی و بهرهگیری از آموزههای اسلامی در علوم اجتماعی، روششناسی علوم انسانی، 18(72)، 135ـ158.
69
مدرسی، سید محمدتقی (1419)، من هدی القرآن (18 جلد)، تهران: دار محبی الحسین (ع).
70
مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، دانشنامه چندرسانهای جامع تفاسیر نور (نورالانوار 3)، قم: مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی[1].
71
مصباح یزدی، محمدتقی (1383)، اخلاق در قرآن، تحقیق و نگارش: محمدحسین اسکندری، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
72
مصباح یزدی، محمدتقی (۱۳۸۹)، قرآنشناسی (جلد 2)، تحقیق و نگارش غلامعلی عزیزیکیا، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
73
مصطفوی، حسن (1380)، تفسیر روشن، تهران: مرکز نشر کتاب.
74
مصطفوی، حسن (1360)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم (13 جلد)، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
75
مطهری، مرتضی (1387)، مجموعه آثار (جلد 26)، تهران: صدرا.
76
مغنیه، محمدجواد (1424)، تفسیر الکاشف (6 جلد)، تهران: دارالکتاب الاسلامی.
77
مکارم شیرازی، ناصر، امامی شیرازی، محمدجعفر، آشتیانی، محمدرضا، شجاعی کیاسری، سیدحسن، محمدی اشتهاردی، محمد، طباطبایینژاد، سیدنورالله، قرائتی، محسن، عبداللهی، محمود، داود، الهامی، ایمانی، اسدالله (1374)، تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الإسلامیه.
78
موثق عاملی، ابراهیم (1360)، تفسیر عاملی، تحقیق: علیاکبر غفاری (8 جلد)، تهران: صدوق.
79
موسوی سبزواری، سیدعبدالاعلی (1409)، مواهب الرحمان فی تفسیر القرآن، بیروت: مؤسسه اهل بیت.
80
میبدی، رشیدالدین احمد بن ابیسعد (1371)، کشف الأسرار و عده الأبرار، تحقیق: علیاصغر حکمت (10 جلد)، تهران: امیرکبیر.
81
میرزایی، محمد (1383)، پیدایش پدیده نفاق در اسلام از منظر قرآن، آموزههای فقهی (الهیات و حقوق)، 14، 121ـ136.
82
میرزایی، محمد (1390)، مفهومشناسی نفاق، انواع و مراتب آن از نظر قرآن، آموزههای قرآنی، 14، 131ـ150.
83
نخجوانی، نعمتالله بن محمود (1999)، الفواتح الالهیه و المفاتح الغیبیه، قاهره: دار رکابی للنشر.
84
نوری، محمدموسی (1385)، ویژگیهای جریان نفاق در عصر نبوی 6، معرفت، 108، 107ـ117.
85
وایت، رابرت و هینز، فیونا (1390)، جرم و جرمشناسی: متن درسی نظریههای جرم و کجروی، ترجمه علی سلیمی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
86
Barlow, Hugh D. & Kauzlarich, David (2010), Explaining Crime: A Primer in Criminological Theory, Lanham: Rowman & Littlefield Publishers, Inc.
87
Berg, Bruce Lawrence (2001), Qualitative Research Methods for the Social Sciences, Boston: Allyn & Bacon.
88
Bourhis, Richard Y., Moïse, Léna Céline, Perreault, Stéphane & Senécal, Sacha (1997), Towards an Interactive Acculturation Model: A Social Psychological Approach, International Journal of Psycho-ogy, 32(6), 369-386.
89
Buller, David B., Burgoon, Judee K., White, Cindy H., Ebesu, Amy S. (1994), Interpersonal Deception (7): Falsification, Equivocation and Concealment, Journal of Language and Social Psychology, 13(4), 366-395.
90
Cooper, Joel M. (2007), Cognitive Dissonance: 50 Years of a Classic Theory, London: Sage Publications Ltd.
91
Darity, William A. (ed.) (2008), International Encyclopedia of the Social Sciences (vol.1), Farmington Hills, MI: The Gale Group. 599-601.
92
Fointiat, Valérie (2008), Being Together in a Situation of Induced Hypocrisy. Current Research in Social Psychology, 13(12), 145-153.
93
Forman, Jane, Damschroder, Laura (2008), Qualitative Content Analysis, in Robert Baker and Wayne Shelton (eds.), Emperical Methods for Bioethics: A Primer (Advances in Bioethics 11), (39-62), Oxford: Linacre House, Jordan Hill.
94
Goldberg, Chad Alan (2012), Robert Park’s Marginal Man: The Career of a Concept in American Sociology, available in http://soclabo.org/index.php/laboratorium-/article/view/4/119.
95
Green, Arnold W. (1947), A Re-Examination of the Marginal Man Concept, Social Forces 26(2), 167-171.
96
Hayward, Keith, Maruna, Shadd & Mooney, Jayne (eds.) (2010), Fifty Key Thinkers in Criminol-ogy (Routledge Key Guides), Oxon: Routledge.
97
Holsti, Ole R. (1969), Content Analysis for the Social Sciences and Humanities, Reading, MA: Addison-Wesley.
98
Hsieh, Hsiu-Fang & Shannon, Sarah E. (2005), Three Approaches to Qualitative Content Analysis. Qualitative Health Research, 15(9), 1277-1288.
99
Jary, D. & Jary, J. (2000), Collins Dictionary: Sociology, Glasgow: Harper Collins Publishers.
100
Katz, I., & Hass, R. (1988), Racial ambivalence and American value conflict: Correlational and priming studies of dual cognitive structures, Journal of Personality and Social Psychology, 55, 893–905.
101
Kim, Young Yun, Kelly, McKay-Semmler (2010), The Context-Behavior Interface in Interet-hnic Communication: An Empirical Test Among College Students, Paper presented at the annual meeting of the International Communication Association, Suntec Singapore Inter-national meeting of the International Communication Association, Suntec Singapore Inte-rnational Convention & Exhibition Centre, available in http://www.allacademic.-com/meta/p402273_index.html
102
Krippendorff, Klaus H. (2004), Content Analysis: An Introduction to Its Methodology, Thou-sand Oaks, Calif: Sage Publications, Inc.
103
Mann, J. JWM (1958), Group Relations and the Marginal Personality, Human Relations, 11(1), 77-92.
104
Matza, David (1964), Delinquency and Drift, New York: John Wiley & Sons Inc.
105
Matza, David, Gresham, Sykes (1961), Juvenile Delinquency and Subterranean Values, American Sociological Review, 26(5), 712-719.
106
Mayring, Philipp (2000), Qualitative Content Analysis, Forum: Qualitative Social Research (1-2), Art 20, 1-11.
107
Mead, G. H. (1934), Mind, Self, and Society: From the Perspective of a Social Behaviorist, edited, with an Introduction, by Charles W. Morris, Chicago: University of Chicago Press.
108
Park, Robert E. (1928), Human Migration and the Marginal Man, The American Journal of Sociology, 33(6), 881-893.
109
Ritzer, George (ed.) (2007), The Blackwell Encyclopedia of Sociology, Oxford: Blackwell Publishing Ltd.
110
Sato, Elo, Helvi, Kyngas (2008), The Qualitative Content Analysis Process, Journal of Adva-nced Nursing, 62(1), 107-115.
111
Shoemaker, Donald J. (2009), Theories of Delinquency: An Examination of Explanations of Delinquent Behavior (6th ed.), Oxford: Oxford University Press.
112
Shoham, Shlomo Giora, Paul Knepper, Martin Kett (eds.) (2010), International Handbook of Criminology, Parkway, NW: CRC Press.
113
Steele, Claude M., Spencer, Steven J. & Lynch, Michael (1993), Self-Image Resilience and Dissonance: The Role of Affirmational Resources, Journal of Personality and Social Psychology, 64(6), 885-896.
114
Terner, J. H. & Beeghley, L. (1981), The Emergence of Sociological Theory, Homew-ood, Illinlise: The Dorsey Press.
115
Tierney, J. J. (ed.) (2009), Key Perspectives in Criminology, Mc Graw-Hill: Open University Press.
116
Ting-Toomey, S. (2009), Face negotiation theory, In S. Littlejohn & K. Foss (eds.), Ency-clopedia of communication theory, Thousand Oaks, CA: Sage Publications, 371- 374.
117
Ting-Toomey, S. (2010), Theory reflections: Face negotiation theory, In V. G. Mendelson (ed.). NAFSA Theory Connections: Intercultural Communications & Training resource library online.
118
[1]. با این نرمافزار چندرسانهای، از منابع تفسیری استفاده کردهایم.
119
ORIGINAL_ARTICLE
ساخت و عامل در نظریه اعتباریات علامه طباطبایی و نظریه ساخت یابی گیدنز
مسأله ساخت و عامل به مثابه یکی از مسائل بسیار تأثیرگذار در علوم اجتماعی، نقش تعیین کننده ای به ویژه در مباحث روش شناختی، قدرت، نظم و مسئولیت اجتماعی دارد. در فضای فکری متفکران اسلامی، نظریه اعتباریات علامه طباطبایی از جمله دیدگاه هایی است که می تواند نقش تعیین کننده ای در مباحث ساخت و عامل داشته باشد. آن بخش از نظریه اعتباریات علامه طباطبایی که در مقاله ششم کتاب اصول فلسفه رئالیسم و رساله اعتباریات تقریر شده، با تقریر خاصی که از مقولات عقل عملی ارائه داده است، می تواند دستاوردهایی مانند تعریف عاملیت در اجتماع، تعریف ساختار و مشخصات ساختار در اجتماع را پدید آورد. ظاهراً ورود این نظریه به مباحث اجتماعی در کنار دیدگاه هایی مانند نظریه ساخت یابی گیدنز می تواند ظرفی تهای مناسبی برای آن ایجاد کند. گیدنز در نظریه خود، دوگانگی ساخت و عامل را کنار نهاده و بر مفهوم دوسویگی ساخت تأکید کرده است که در آن عامل ها در ایجاد ساختار و ساخت بر نحوه عمل عامل نقش دارد. در مقاله حاضر، با تحلیل نظریه طباطبایی در اعتباریات به عنوان وجوه ساختاری مشترک در افعال انسانی، نشان داده شده است که بحث ساخت و عامل در آثار طباطبایی و گیدنز، در توصیف ساخت به عنوان کیفیات مشترک عاملان اجتماعی، اراده و چیستی نقش عاملیت، از وجوه مشابهی برخوردار است که توجه به آن ها می تواند ظرفیت های مناسبی برای ایفای نقش نظریه اعتباریات در علوم اجتماعی ایجاد کند.
https://jstmt.ut.ac.ir/article_54306_c11d469712851bb1c93c6b0ef4dfe387.pdf
2012-09-22
129
159
10.22059/jstmt.2012.54306
نظریه اعتباریات
ساختار و عامل
علامه طباطبایی
گیدنز
دوسویگی ساخت
مقولات عقل عملی
سید حمیدرضا
حسنی
1
استادیار گروه فلسفه علوم انسانی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
AUTHOR
هادی
موسوی
2
پژوهشگر گروه فلسفه علوم انسانی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
LEAD_AUTHOR
آملی، محمدتقی (1374)، درر الفوائد تعلیقه بر شرح منظومه، قم: مؤسسه دارالتفسیر.
1
بلیکی، نورمن (1392)، پارادایمهای تحقیق در علوم انسانی، ترجمه سیدحمیدرضا حسنی و همکاران، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
2
پارکر، جان (1385)، ساختاربندی، ترجمه امیرعباس سعیدیپور، تهران: آشیان.
3
توسلی، غلامعباس (1369)، نظریههای جامعهشناسی، تهران: سمت.
4
طباطبایی، محمدحسین (1388)، انسان از آغاز تا انجام، ترجمه صادق لاریجانی، قم: بوستان کتاب.
5
طباطبایی، محمدحسین (2007)، مجموعه الرسائل العلامه الطباطبایی، مصحح صباح ربیعی، قم: باقیات.
6
طباطبایی، محمدحسین (1371)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: اسماعیلیان.
7
طباطبایی، محمدحسین (1387 الف)، مجموعه رسائل علامه طباطبائی، قم: بوستان کتاب.
8
طباطبایی، محمدحسین (1387 ب)، روابط اجتماعی در اسلام، قم: بوستان کتاب.
9
طباطبایی، محمدحسین (1387 پ)، اصول فلسفه رئالیسم، قم: بوستان کتاب.
10
کَسل، فیلیپ (1383)، چکیده آثار آنتونی گیدنز، ترجمه حسن چاوشیان، تهران: ققنوس.
11
گیدنز، آنتونی (1384)، چشماندازهای جهانی، ترجمه محمدرضا جلاییپور، تهران: طرح نو، تهران.
12
مقدس، علیاصغر و قدرتی، حسین (1383)، نظریه ساختاری شدن آنتونی گیدنز و مبانی روششناختی آن، مجله علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، 4، 1-31.
13
ملاصدرا (1981)، الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة، بیروت: دار احیاء التراث.
14
مولان، باب (1380)، نظر جامعهشناسان در مورد جامعهشناسی، ترجمه یوسف نراقی، تهران: اطلاعات.
15
Giddens, Anthony (1993), New rules of sociological method, Stanford California: Stanford university press.
16
Giddens, Anthony (1991), Structuration theory: Past, present and future, in G.A. Bryant Christophen and David Jary, Giddens' theory of structuration, London & New York: Routledge.
17
Christophen, G. A. Bryant and Jary, David (1991), Giddens' theory of structuration a critical appreciation, London & New York: Routledge.
18
Cohen, Ira. J. (1989), Structuration theory, New York: St. Martin's press.
19
Kilminster, Richard (1991), Structuration theory as a world-view, in Christophen G.A. Bryant and David Jary, Giddens' theory of structuration, London & New York: Routledge.
20
Rose, Jeremy (2004), Evaluating the contribution of structuration theory to the information system discipline, available at www.uregina.ca/gingrich/319j2903.htm
21