ORIGINAL_ARTICLE
بازشناسی «خود» و «دیگری» در اندیشه جلال آلاحمد
پیدایش ساختار تئوریک جهانبینی و تفکر انسان مدرن را باید مرز قائلشدن میان پندار و حقیقت دانست. در مقابل این بازشناسی ما با وجه دیگری از تفکر نیز مواجهیم؛ پیشامدرن یا به تعبیر کاسیرر اسطورهای؛ تفکری که لایههای ذهنی آن کاملا حسی است و آگاهی در آن امری مطلق است که از «خود» یا گذشتهای اصیل منتقل شده است. اهمیت بازشناسی این ذهنیت آنجاست که با همه تلاشها برای مدرنیته، آنچه همچنان –اگر نگوییم تمام ذهن- بخشی از ذهن روشنفکران ایرانی را -چه دینی و چه غیردینی- احاطه کرده، همین ذهنیت غیرمنطقی و پیشاسیستماتیک اسطورهای است. نکته اینجاست که در این بازشناسی ذهنیت اسطورهای در تفکرات اثرگذار روشنفکری ایرانی، به الگوی بازگشت به خویشتنی برمیخوریم که «خودی» اسطورهای را مدنظر دارد. جایگاه این ذهنیت را در تقابل «خود» و «دیگری» باختینی و تا حدودی هایدگری و تأثیر آن بر جوامع جهان سوم یا به عبارتی شرق میتوان دید. با نگاهی گذرا به روشنفکران ایرانی شاهدیم همه در تلاش برای بازشناسی هویتی «خود» در مقابل «دیگری» بودهاند؛ بهطوریکه تاریخ اندیشه ایران را از قاجاریه به این سو، باید حول محور مفهوم «خود» بازنویسی کرد. تلاش نوشتار حاضر شناخت و بیان رابطه ذهنیت اسطورهای حاکم بر اندیشه جلال آلاحمد با مفهوم «خود» مدنظر اوست و در پی آن است نشان دهد ذهنیت اسطورهای آلاحمد در تعریف «خود» در مقابل «دیگری»، نوعی مواجهه اگونیسمی است؛ یعنی غرب / «دیگری»، تعارض عمیقی با «خود» دارد که نمیتوان آن را نادیده گرفت و البته نمیتوان از بین برد.
https://jstmt.ut.ac.ir/article_84712_addebfd0b31a61e20eae2be441edbe95.pdf
2021-09-23
9
34
10.22059/jstmt.2021.286951.1290
«ذهنیت اسطورهای»
«روشنفکری دینی»
«بازگشت به خویشتن»
«خود و دیگری»
«جلال آلاحمد»
انوشه
دربندی
anooshedarbandi@gmail.com
1
گروه علوم سیاسی، واحد علوم تحقیقات خوزستان، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران گروه علوم سیاسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی،
AUTHOR
علیاکبر
امینی
aliakbaramini@ymail.com
2
دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز، دانشکدۀ علوم سیاسی
LEAD_AUTHOR
حامد
عامریگلستانی
hamed.ameri@gmail.com
3
گروه علوم سیاسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
AUTHOR
حامد
محققنیا
mohagheghnia7877@gmail.com
4
گروه علوم سیاسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
AUTHOR
آزادارمکی، تقی (1377)، اندیشههای اجتماعی متفکران مسلمان، تهران، جهاد.
1
آشوری، داریوش (1376)، ما و مدرنیت، تهران، صراط.
2
آشوری، داریوش (1364)، جلال آلاحمد، در یادنامه جلال آلاحمد، به کوشش دهباشی، انتشارات پاسارگاد.
3
آشوری، داریوش(1356)، هوشیاری تاریخی: نقدی بر غربزدگی جلال آلاحمد، تهران، بررسی کتاب.
4
آلنسگال، رابرت(1389)، اسطوره، ترجمه فریده فرنودفر، بصیرت.
5
الیاده، میرچا(1386)، چشماندازهای اسطوره، ترجمه جلال ستاری، تهران، توس.
6
آلاحمد، جلال(1357)، غربزدگی تهران، رواق.
7
آلاحمد، جلال(1357)، کارنامه سهساله، تهران، زمان.
8
آلاحمد، جلال(1357)، در خدمت و خیانت روشنفکران، جلد اول، تهران، خوارزمی.
9
آلاحمد، جلال(1355)، سه مقاله دیگر، تهران، رواق.
10
بهنام، جمشید(1386)، ایرانیان و اندیشه تجدد، فرزانروز.
11
بروجردی، مهرزاد(1392)، روشنفکران ایرانی و غرب؛ سرگذشت نافرجام بومیگرایی، ترجمه جمشید شیرازی، تهران، نشر فرزانروز.
12
جامی، مهدی(بیتا)، ما و مدرنیت، گفتوگو با داریوش آشوری، توانا.
13
خالقیدامغانی، احمد و حمید ملکزاده(1394)، سیاست، پاپدیا و دولت؛ امر سیاسی و بنیان بیناذهنی آن، دوره 1، شماره 2، تابستان، 136-166.
14
داوریاردکانی، رضا(1390)، درباره غرب، تهران، هرمس.
15
دریابندری، نجف(1380)، افسانه اسطوره، تهران، کارنامه.
16
رضادوست، کریم و دیگران(1386)، آسیبهای جریان روشنفکری ایران معاصر، جامعهشناسی ایران، دوره هشتم، شماره3، پاییز، 105-152.
17
فکوهی، ناصر(1379)، تحلیلی ساختی از یک اسطوره سیاسی/اسطوره «وای» در فرهنگ ایرانی و همتایان غیرایرانی آن، فصلنامه علوم اجتماعی، پاییز و زمستان، شماره16.
18
قزلسفلی، محمدتقی(1389)، قدرت سیاسی «داو» ایدئولوژی، سیاست، شماره4، دوره40.
19
قانون و خشونت(1387)، گزیده مقالات جورجو آگامبن، کارل اشمیت، والتر بنیامین و...، گزیده و ویرایش مراد فرهادپور، امید مهرگان و صالح نجفی، تهران، فرهنگ صبا.
20
کاسیرر، ارنست(1393)، صورتهای سمبلیک، ترجمه یدالله موقن، تهران، هرمس.
21
گلدمن، لوسین(1392)، کانت و فلسفه معاصر، ترجمه پرویز بابایی، تهران، نشر نگاه.
22
لویبرول، لوسین(1389)، کارکردهای ذهنی در جوامع عقبمانده، ترجمه یدالله موقن، تهران، هرمس.
23
ملکزاده، حمید(1393)، من یک نه - دیگران هستم: کاوشی در مفهوم شناسایی و انضمامیت سوژه سیاسی، تهران، پژواک.
24
میرسپاسی، علی(1384)، تأملی در مدرنیته ایرانی (بحثی درباره گفتمانهای روشنفکری و سیاست مدرنیزاسیون در ایران)، ترجمه جلال توکلیان، تهران، طرحنو.
25
میرسپاسی، علی(1387)، روشنفکران ایرانی، روایتهای یأس و امید، ترجمه عباس مخبر، تهران، نشر توسعه.
26
موقن، یدالله(1389)، ارنست کاسیرر: فیلسوف فرهنگ، چاپ اول، تهران، دفتر پژوهشهای فرهنگی.
27
موقن، یدالله(1389)، لوسین لویبرول؛ مسئله ذهنیتها، تهران، دفتر پژوهشهای فرهنگی
28
سنت، مدرنیته، پستمدرن(1375)، گفتوگوی اکبر گنجی با داریوش آشوری، حسین بشیریه، رضا داوریاردکانی، موسی غنینژاد، تهران، صراط.
29
وحدت، فرزین(1393)، رویارویی ایران با مدرنیت، ترجمه مهدی حقیقتخواه تهران، ققنوس.
30
یگر، ونگر(1376)، پایدیا، ترجمه محمدحسن لطفی، تهران، خوارزمی.
31
Cassirer, Ernst(1994), Language and Myth, translated by Susanne K. Langer, Dover Publication INC, NewYork
32
MacGregor, Geddes(1973), Philosophical Issues in Religious Thought, Boston, Houghton Mifflin Company
33
Bowker, John(2005), concise Oxford Dictionary of world Religions, Oxford University Press
34
Friedrich, Carl J(1972), Tradition and Authority, Key Concepts in Political Sience, The Pall Mall Press London
35
Hobsbawm, Eric & Ranger, Terence(1983),The Invention of tradition, Camberidge University Press
36
Hobsbawm, Eric(1972), The Social function of the past: Some Questions in past & present
37
ORIGINAL_ARTICLE
اصول حاکم بر ارتباطات میانفرهنگی در اندیشه آیتالله خامنهای
مهم ترین ویژگی عصر حاضر پررنگ شدن ارتباطات میان فرهنگی در کنار ارتباطات درون فرهنگی و فرافرهنگی است. رشد و گسترش روزافزون فناوی های ارتباطی زمینه های فشردگی ارتباطات و رقیق شدن مرزهای جغرافیایی را فراهم ساخته و مردمان اقصی نقاط جهان را به گونهای به هم نزدیک ساخته که ارتباط با افراد متعلق به فرهنگ های مختلف گریز ناپذیر گشته است. همین امر، مسائل فراوانی را به دنبال خود آورده است؛ از جمله این که آیا ارتباط با افرادی که از نظر فرهنگی ممکن است تفاوت های جدی با ما(مسلمانان) داشته باشند، نیازمند رعایت چارچوب های هنجاری خاص است؟ پژوهش حاضر با هدف دستیابی به مساله مذکور و با روش توصیفی تحلیلی، اندیشههای حضرت آیتالله خامنهای مدظلهالعالی را بررسی کرده و به این نتیجه نایل شده است که رعایت دستکم 5 اصل شامل: دعوت، عدالت، حفظ استقلال و عزتمندی، تمسک به مشترکات و تقیه مداراتی در ارتباطات میان فرهنگی توصیه می شود.
https://jstmt.ut.ac.ir/article_84713_f6190e405c7880219b6b6daa14137cf7.pdf
2021-09-23
35
56
10.22059/jstmt.2021.309988.1392
خامنهای
ارتباطات میان فرهنگی
دعوت
تقیه مداراتی
اسلام
مشترکات
استقلال
حسن
یوسف زاده
usefzadeh.h@gmail.com
1
استادیار جامعه المصطفی العالمیه
LEAD_AUTHOR
ابنبابویه(صدوق)، محمدبنعلی، 1389، ؛ عللالشرائع، حسین قاسمی، قم، وانک، چاپ اول.
1
اسمیت، آلفرد (1383)، ارتباطات و فرهنگ ج 3، ترجمه طاهره فیضی، مهدی بابایی و اکرم هادیزاده، تهران. سمت
2
باهنر، ناصر، 1383، «ارتباطات در جامعه اسلامی متکثر فرهنگی»، فصلنامه پژوهشی امام صادق ع، ش 21. ص 97-99
3
ثمالی، امیرحسین، 1393، «پرده جهل جوانان اروپا و آمریکا و دیپلماسی فظرت رهبری»، ویژهنامه دیپلماسی فطرت. اندیشکده برهان. ص 9-17
4
حرّ عاملی، محمدبن حسن، 1416، وسائل الشیعه، قم. آل البیت لاءحیاءالتراث،
5
حیدری، محسن، 1397(زمستان)، دیدگاه امام خمینی (ره) در تقیه مداراتی و تاثیر آن در همگرایی مسلمین، میقات حج، ش 106، ص 89-110
6
خامنهای سیدعلی، 1394، نامه دوم به عموم جوانان غربی، 8 آذر
7
خامنهای، سیدعلی، 1370، پیام به کنگره عظیم حج، 26 خرداد
8
خامنهای، سیدعلی، 1372، پیام به ماسبت سالروز میلاد حضرت مسیح ع، 12 دیماه
9
خامنهای، سیدعلی، 1394، دستخط نامه رهبر انقلاب به جوان غربی، مندرج در وبگاه فارس نیوز، 5 دی.
10
خبرگزاری تسینیم، شخصیتها درباره نامه رهبر انقلاب به جوانان غربی چه میگویند؟ 11 آذر 96.
11
خمینی الموسوی، سیدروح الله، 1386، صحیفه نور، تهران. موسسه تنظیم نشر آثار امام خمینی (ره)
12
خوئی، سید ابوالقاسم، 1418، تنقیح فی شرح عروة الوثقی، ج 4، قم: موسسه احیاء آثار الامام الخوئی
13
عاملی، سعیدرضا، 1389، دو جهانی شدنها و ارتباطات بین تمدنی تحلیل روشمند ارتباط بین فرهنگی در جهان، تحقیقات فرهنگی ایران، دوره 3، پیاپی 9، بهار. ص 1-37
14
عاملی، سعیدرضا، 1395، استثناگرایی آمریکایی، اروپامرکزی و دیگری سازی مسلمانان، تهران. امیرکبیر
15
عباسی مقدم، مصطفی، 1386، اسوههای قرآنی و شیوههای تبلیغی آنان، قم. بوستان کتاب
16
فلاح زاده، پاسخ به سوالات شرعی مخاطبان درباره احکام ارتباط بین صاحبان مذاهب و ادیان، مندرج در وبگاه رسمی آیتالله خامنهای، 17 دی 1393
17
مک کوایل، دنیس، 1380، مخاطب شناسی، ترجمه: مهدی منتظر قائم، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات و رسانه ها.
18
مکارم شیرازی، ناصر، 1386، پیام قرآن ج3، تهران. دارالکتب الاسلامیه
19
مولانا، حمید، 1386، «ارتباطات بین الملل در جوامع اسلامی»، متن پیادهشده سخنرانی در دانشگاه امام صادق ع (17 آذر.
20
یوسفزاده، حسن، 1397، مسأله شناسی ارتباطات میانفرهنگی، معرفت فرهنگی اجتماعی،سال نهم شماره ۴ (پیاپی ۳۶،) ص، 5-24
21
Samovar, Larry A. Richard E. Porter, Edwin R. McDanie,(1998) Intercultural Communication: A Reader, 13e Edition, Cengage Learning
22
Utley, Derek (2004) intercultural Resource Pack, Cambridge University Press
23
Toomey, Ting, Stella. 1999. Communicating Across Cultures. New York: Guilford Press
24
http://s15.khamenei.ir/ndata/news/weekly/files/130/khattehezbollah_94-pdf-file.pdf (نشریه خط حزب الله، ش94)
25
ORIGINAL_ARTICLE
جایگاه عقل در تفسیر از منظر آیه الله فاضل لنکرانی
تفسیر به معنای کشف مفاد استعمالی و بیان مراد خداوند از آیات قرآن، متوقف بر اموری است که از سوی مفسران تعیین شده است. «عقل» و «ادراکات عقلی» از این موارد است که از سوی بعضی، از مهمترین منابع تفسیری بشمار میرود. این نوشتار که با هدف بررسی نقش عقل در فهم آیات از منظر آیه الله فاضل نگاشته شده، با روش توصیفی تحلیلی به بررسی مبانی تفسیری و فقهی ایشان در تبیین آیات الاحکام و نیز آراء فقهی و اصولی آن عالم اصولی به رشته تحریر در آمده است. حاصل این بررسی آن است که عقل و دریافت عقلی در اثبات قرآن کریم در دو عرصه بیرونی و درون متنی کاربرد دارد. اثبات اعجاز و حجیت بخشی به آن و مطابقت آن با اصول عقلی از منظر بیرونی؛ و فهم و درک محتوای آیات در نگرش درون متنی بر منبعیت عقل در مبانی تفسیری حکایت دارد. از سوی دیگر آیه الله فاضل، عقل را یکی از ارکان تفسیر میداند، که در کنار ظواهر آیات و بیان معصومین از اصول بنیادین علم تفسیر بشمار میرود. این رکن هر چند از نظر اعتبار ذاتی متاخر از دو رکن پیشگفته است، اما در مقام عمل و در جهت فهم و مفاهمه، مقدم بر آن دو میباشد. ایشان با وجود اعتقاد به ظواهر آیات، عدم مخالفت با قرینه عقلی را شرط صحت ظواهر میداند و گاه با حکم عقل، ظاهر آیات را بی اثر در فهم مراد الهی میخواند.
https://jstmt.ut.ac.ir/article_84714_955bb6f15f14b3f80537e556e11db0ee.pdf
2021-09-23
57
77
10.22059/jstmt.2021.312901.1417
اصول تفسیر
مبانی تفسیر
عقل
منبعیت عقل
آیه الله فاضل
سیده سعیده
غروی
saeedehgharavi@qom.ac.ir
1
استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشکده الهیات دانشگاه قم
LEAD_AUTHOR
قرآن کریم
1
ابن فارس، احمد بن فارس (1404ق)، معجم مقاییس اللغه، قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
2
ابن منظور، محمد بن مکرم (1414ه. ق)، لسان العرب، بیروت: دار صادر.
3
استر آبادی، محمد امین (1424ق)، الفوائد المدنیه، قم: موسسه النشر الاسلامی.
4
انصاری، شیخ مرتضی (1419ق)، فرائد الاصول (معروف به الرسائل)، قم: تراث الشیخ الاعظم.
5
ــــــــــــــــــــ (1404ق)، مطارح الانظار، مقرر: ابوالقاسم کلانتری نوری، قم: موسسه آل البیت.
6
اصفهانی، محمد حسین (1404ق)، الفصوص الغرویه، قم: دارالاحیاء العلوم الاسلامیه.
7
بابایی، علی اکبر و همکاران (1385ش)، روش شناسی تفسیر قرآن، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، تهران: انتشارات سمت.
8
بحرانی، یوسف بن احمد (1405ق)، الحدائق الناظره فی احکام العتره الطاهره، قم: موسسه النشر الاسلامی.
9
تفتازانی، مسعود (1409ق)، شرح المقاصد، تحقیق: عبدالرحمن عمیره، قم: منشورات شریف رضی.
10
تهرانی، آقا بزرگ (بی تا)، الذریعه الی تصانیف الشیعه، بیروت: دارالاضواء.
11
جرجانی، سید شریف (1412ق)، شرح المواقف، قم: منشورات شریف رضی.
12
جوادی آملی، عبدالله (1386ش)، منزلت عقل در هندسه معرفت دینی، قم: انتشارات اسراء.
13
حسینی حائری، سید کاظم (بیتا)، مباحث الاصول، محاضر: محمد باقر صدر، بیجا: ناشر سید کاظم حسینی حائری.
14
خزاعی، مجید و همکاران (1394)، نقش و جایگاه عقل در تفسیر الجامع لاحکام القرآن قرطبی، پژوهش های علم و دین، 12، 14-1.
15
خویی، ابوالقاسم (1410)، التنقیح فی شرح العروه الوثقی، مقرر: میرزا علی الغروی التبریزی، قم: دار الهادی للمطبوعات قم.
16
ـــــــــــــــ (1434ق، 2013م)، المستند فی شرح العروه الوثقی، مقرر: شیخ مرتضی بروجردی، بیجا: موسسه الخویی الاسلامیه.
17
راغب اصفهانى، حسین بن محمد (1412)، مفردات ألفاظ القرآن، بیروت، دار القلم.
18
روستا آزاد، سعید (1390)، جایگاه عقل در تفسیر المیزان، نقد و نظر، 62، 168-141.
19
زبیدی، محمد بن محمد (1414)، تاج العروس من جواهر القاموس، بیروت: دار الفکر.
20
زرگر، نرگس، عبداللهی، محمد علی (1392)، نقش عقل در فهم آیات قرآن از منظر ملاصدرا، اندیشه نوین دینی، 32، 76-63.
21
شریفی، علی، بختیاری، زهرا (1396)، بررسی تطبیقی جایگاه عقلدرتفسیر قرآن از منظر امام موسی صدر و شیخ محمد عبده، سراج منیر، 27، 90-67.
22
طباطبایی، محمد حسین(1390)، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت: موسسه الاعلمی للمطبوعات.
23
طبرسی، ابو علی الفضل بن الحسن (1414)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت: موسسه اعلمی للمطبوعات.
24
طریحی، فخر الدین بن محمد (1375)، مجمع البحرین، تهران: مرتضوی.
25
علم الهدی، سید مرتضی (1411)، الذخیره، قم: موسسه نشر اسلامی جامعه مدرسین.
26
علی دوست، ابوالقاسم (1391)، فقه و عقل، تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
27
فاضل لنکرانی، محمد (1388)، اصول الشیعه لاستنباط احکام الشریعه، مقرر: محمد حسین یوسفی گنابادی، قم: مرکز فقهی الائمه اطهار.
28
ـــــــــــــــــــ (1385)، ایضاح الکفایه، قم: انتشارات نوح.
29
ـــــــــــــــــــ (1428)، مدخل التفسیر، قم: مرکز فقهی الائمه اطهار.
30
فارابی، محمد (1364)، احصاء العلوم، ترجمه: حسین خدیو، تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
31
فنایی، ابوالقاسم (1375)، درآمدی بر فلسفه دین و کلام جدید، قم: انتشارات اشراق.
32
قاضی عبدالجبار، ابن احمد (1418)، شرح الاصول الخمسه، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
33
قهاری کرمانی، محمد هادی (1399)، قلمرو حجیت عقل منبع در تفسیر قرآن با تاکید بر تفسیر المیزان، پژوهش های قرآنی، 95، 108-89.
34
کلینی، محمد بن یعقوب (1407)، الکافی، محقق: علی اکبر غفاری، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
35
لاهیجی، عبدالرزاق (بی تا)، شوارق الافهام فی شرح تجرید الکلام، اصفهان: انتشارات مهدوی.
36
مصطفوی، حسن (1368)، التحقیق فی کلمات القرآن، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
37
مظفر، محمد رضا (1388)، المنطق، نجف: مطبعه النعمان.
38
معرفت، محمد هادی (1388)، التمهید فی علوم القرآن، قم: موسسه فرهنگی انتشاراتی التمهید.
39
نظامی، محمد، صفا کوشکی، زینب (1398)، بررسی تطبیقی مفهوم عقل و نقش آن در تفسیر قرآن از نظرگاه آیه الله فاضل لنکرانی و مکتب تفکیک با تکیه بر اندیشه میرزا مهدی اصفهانی، مطالعات تطبیقی قرآن و حدیث، 13، 103-79.
40
ORIGINAL_ARTICLE
ظرفیت اندیشه اعتباریات علامه طباطبایی برای تولید علوم انسانی و اقتضاءات آن
نقد علوم انسانی و بررسی اعتبار قضایای آن از موضوعاتی اساسی است که به رغم قدمت آن هنوز محل بحث و مناقشه است. علامه طباطبایی از جمله اندیشمندانی است که با طرح اعتباریات به نقد زیرساخت های این علوم مبادرت کرد. علامه با تقسیم اعتباریات به ثابت و متغیر و اعتباریات پیش از اجتماع و پس از اجتماع ساختار دانش را بر حقیقت گرایی و ملاحظه علم ورای فرهنگ را بنا نهاد. این مداقه علمی با تفحصات علمی شاگردان ایشان نظیر شهید مطهری با طرح بحث فطرت ادامه یافت. در این مقاله بر آن هستیم تا با تشریح اعتباریات علامه طباطبایی و تلفیق آن با اعتقاد به فطرت در آدمی به ارزیابی علوم انسانی مبتنی بر اومانیسم در اشکال مختلف رویکردی آن از جمله رویکردهای اگزیستانسیالیستی و مارکسیستی بپردازیم. اذعان به قلمرو حقیقی و اعتباری، متمایز شدن رویکرد فطری از فرهنگی و اقتضاءات اعتراف به فطرت و وجود ساحت اعتباریات حقیقی و پیش از اجتماع و علوم انسانی متعهد از مباحثی است که در این مجال بدان پرداخته شده است.
https://jstmt.ut.ac.ir/article_84715_6f5738d7ef27450fda5c4a605fe7fa56.pdf
2021-09-23
79
105
10.22059/jstmt.2021.312021.1409
" اعتباریات پیش از اجتماع"
"اعتباریات پس از اجتماع"
"فطرتگرایی"
"فرهنگگرایی"
"علوم انسانی متعهد"
حسن
خیری
hassan.khairi@gmail.com
1
استادیار دانشگاه آزاد اسلامی
LEAD_AUTHOR
اژدریزاده، حسین، (1388) جامعه شناسی معرفت، فصل چهاردهم: علّامهطباطبایی و جامعه شناسی معرفت، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، چاپ سوم
1
اسدآبادی، امین، (1396) ظرفیت های نظریه اعتباریات علّامهطباطبایی، فصلنامه صدرا، شماره 21
2
برگر، پیتر، (1381) ذهن بی خانمان و نوسازی و آگاهی، مترجم محمد ساوجی، تهران، نشر نی.
3
بوذری نژاد، یحیی، (1391) منشأ حیات اجتماعی از نظر علّامهطباطبایی، فضلنامه نظریه های اجتماعی متفکران مسلمان، دوره 2، شماره 2 ، پاییز، 62-41
4
بوذری نژاد، یحیی، الهه، مرندی، (بهار 1394) نظریة اعتباریات علّامه طباطبایی و نظام حقوقی سیاسی جامعه، فصلنامة مطالعات حقوق عمومی، دورة 45 ،شمارة1 :122-107
5
پارسانیا، حمید(1389) روششناسی انتقادی حکمت صدرایی، قم: کتاب فردا.
6
پارسانیا، حمید، و همکاران (1393) دلالتهای نظریه اعتباریات برای تحول در علوم انسانی، قم: فصلنامه اسلام و مطالعات اجتماعی ، سال دوم، شماره اول، تابستان
7
جوادی آملی، عبدالله، (1397) فطرت در قرآن، گردآوری محمدرضا مصطفی پور، قم: مؤسسه اسراء، چاپ هشتم
8
حسنی، سید حمیدرضا، سید هادی موسوی، (1391) ساخت و عامل در نظریه اعتیاریات علّامهطباطبایی و نظریه ساختیابی گیدنز، دوفصلنامه نظریههای اجتماعی متفکران مسلمان، شماره دوم/پاییز و زمستان
9
حسنی، سید حمیدرضا، هادی موسوی، (1395) نظریه اعتباریات بهمثابه فرانظریه اجتماعی نزد علّامهطباطبایی و محقق عراقی، نشریه حکمت اسلامی، شماره 9، (135-101)
10
خیری، حسن، (1394) فطرت و اقتضاءات آن در نظام هنجاری اسلام، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، دوفصلنامه اسلام و علوم اجتماعی، دوره 7، شماره 13
11
خوانساری، سید جمال، (1410ق) غررالحکم و دررالکلم، محقق/ مصحح، سید مهدى رجائى، قم، دار الکتاب الاسلامی،
12
دهقانی، حمیدرضا، حسن خیری، ( 1396) نظریه کنش انسانی در اندیشه استاد مطهری ، انجمن مطالعات اجتماعی، دوفصلنامه اسلام و مطالعات فرهنگی اجتماعی حوزه، سال اول، شماره دوم، پاییز و زمستان
13
راموز، ادریس، (زمستان 396) امور اعتباری در توحیدگرایی و تفسیرگرایی: اعتباریات اجتماعی در اندیشه علّامهطباطبایی، قم، دوفصلنامه مطالعات فرهنگی اجتماعی حوزه، دوره اول، شماره 2،
14
رحمتی، انشاءالله، لیلی، حیدریان (1391) اعتباریات درفلسفه اخلاق علّامه طباطبائی و مقایسه آن با رویکرد ناشناخت گرایی درفرا اخلاق، دو فضلنامه پژوهش های معرفت شناختی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی واحد تهران مرکزی، دوره 1، شماره 2
15
رشاد، علی اکبر (1381) گفتمان فلسفی نوصدرایی، در مرزبان وحی و خرد: یادنامه مرحوم علّامه سید محمدحسین طباطبایی، قم: بوستان کتاب
16
سروش، عبدالکریم، (1370) تفرج صنع، تهران: مؤسسه فرهنگی صراط
17
سلگی، فاطمه، (1394) تحلیل هستی شناختی نظریه ی ادراکات اعتباری علّامهطباطبایی (ره)، تهران، حکمت صدرایی، پاییز و زمستان، سال سوم - شماره 1،صص(55 تا 68)
18
صدر الدین شیرازی، محمد ابن ابراهیم، (1387) شواهد الربوبیه، مترجم علی بابایی، تهران، مولی.
19
صدوق، محمد، (1403) الخصال، قم، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم،
20
طالبزاده، سید حمید، محمدامین قانعیراد، محمد توکل، ابوالفضل مرشد، (1393) شرایط امکان علوم اجتماعی در فلسفه اجتماعی علّامهطباطبایی در پرتو مقایسه تطبیقی با فلسفه اجتماعی کانت، فصلنامه علمی – پژوهشی نظریههای اجتماعی متفکران مسلمان، سال چهارم، شمارة اول، بهار و تابستان : 86-55
21
طباطبائی.سید محمدحسین(1365) اصول فلسفه و روش رئالیسم. قم: انتشارات دفتر اسلامی.
22
طباطبایی، سید محمد حسین (1375) المیزان، ترجمه سید محمدباقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه،چاپ هفتم،
23
طباطبایی، سید محمد حسین(1428ق) مجموعه رسائل سبعه، الصباح الربیعی)، قم: شارع معلم
24
طباطبایی، سید محمد حسین، (1369) انسان از آغاز تا انجام، ترجمة صادق آملیلاریجانی، بیجاء، الزهراء.
25
طباطبایی، سید محمد حسین، (1385) نهایهالحکمه، تصحیح و تعلیق غلامرضا فیاضی، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی
26
طباطبایی، سید محمد حسین،(1362) البرهان (از رسائل سبعه)، قم، بنیاد علمی و فکری استاد علّامه سید محمد حسین طباطبایی با همکاری نمایشگاه و نشر کتاب.
27
طباطبایی، سید محمدحسین (1364)، اصول فلسفه و روش رئالیسم، ج 2 ،چ 2 ،تهران: صدرا.
28
طباطبایی، سید محمدحسین (1374) تفسیر المیزان، با ترجمة محمدباقر موسوی همـدانی، ج 2 ،قـم: دفتر انتشارات اسلامی.
29
طباطبایی، سید محمدحسین (1387)، روابط اجتماعی در اسلام، قم: بوستان کتاب.
30
فیض کاشانی، ملا محمد محسن، (1383) المحجة البیضاء فی تهذیب الاحیاء، تصحیح و تعلیق، علی اکبر غفاری، دفتر انتشارات اسلامی، قم، الطبعة الثانیة.
31
قاسم پور حسن، علیرضا کلبادی نژاد، (1399) بازخوانی نظریه اعتباریات اجتماعی علّامهطباطبایی و نسبت آن با جاودانگی نفس" فصلنامه علمی – پژوهشی نظریه های اجتماعی متفکران مسلمان، سال دهم، شماره دوم، پاییز و زمستان : 229 -205
32
کچوئیان، حسین، و همکاران (1390) علوم اجتماعی قاعدهمدار است یا قانونمدار؟ بازخوانی آراء علّامه محمد حسین طباطبایی، دو فصلنامه نظریه های اجتماعی متفکران مسلمان، سال اول، شماره اول، پاییز و زمستان
33
کلینی، محمد، (1387) الکافی، قم، دارالحدیث،
34
گیدنز، آنتونی، (1382) تجدد و تشخص در جامعه و هویت شخصی در عصر جدید، مترجم ناصر موفقیان، چاپ دوّم، تهران، نشر نی.
35
لاریجانی، محمد صادق(1384) استدلال در اعتباریات، مجله پژوهش های فلسفی کلامی، دوره 6، شماره 4(24)، صفحات 30-4.
36
مجلسی، محمد باقر، (1403) بحار الانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی،
37
مصباح یزدی، محمد تقی، (1388) فلسفه اخلاق،مجموعه مشکات، ج 7، قم، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی،
38
مصلح، علی اصغر، (1392) "اعتباریات علّامه طباطبائی»مبنای طرحی فلسفی برای فرهنگ، نشریه حکمت و فلسفه سال نهم زمستان شماره 4 (پیاپی 36) تهران،دانشگاه علّامهطباطبایی
39
مطهری، مرتضی، (1370) فطرت، چ 2، انتشارات صدرا.
40
مطهری، مرتضی، (1389) یادداشتهای استاد مطهری، ج10، تهران، صدرا.
41
مطهری، مرتضی، جامعه و تاریخ، تهران، انتشارات صدرا،
42
مطهری، مرتضی، مقاله جاودانه و اخلاق، یادنامه استاد شیهد مطهری، تهران، انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی
43
مهربانی فر، حسین، محد حسین شعاعی، (1395) امور اعتباری در توحیدگرایی و تفسیرگرایی: مقایسه اعتباریات اجتماعی در اندیشه علّامه طباطبائی و پیتر وینچ، معرفت فرهنگی اجتماعی، قم، مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی، سال هفتم، شماره 2
44
ORIGINAL_ARTICLE
جایگاه عدل در اشعار خاقانی
عدالت به عنوان یکی از اهداف والای انسانی و اخلاقی بشر به معنی احقاق حقوق دیگران براساس مساوات است. هدف این پژوهش، تبیین جایگاه عدل در اشعار خاقانی و اهمیت این فضیلت خاقانی در ترسیم آرمانشهر این شاعر است. بنابراین در این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی به این سؤال پاسخ داده میشود که عدل در اشعار خاقانی از چه ابعادی قابل خوانش است؟ مطابق نتیجهی حاصل از این پژوهش، عدل در اشعار خاقانی از ابعاد سیاسی، الهی و دینی قابل بررسی است. در بعد سیاسی، عدل از مهمترین عوامل استواری ساختار پادشاهی بیان شده که قابل انطباق با اندیشهی سیاسی ایرانشهری است؛ مطابق این نظریه یکی از مهمترین ویژگی شهریار آرمانی در دیوان و تحفةالعراقین خاقانی پاسداشت عدل و داد است. خاقانی در عدل الهی، مقصود از عدل در جهان را با مفهوم توازن و تعادل در خلقت جهان استعمال کرده اینکه خداوند علیم و حکیم به مقتضای علم شامل و حکمت عام خود میداند که برای ساختمان هر کلی، از هر جزئی چه اندازه لازم و ضروری است و نیز در ضمن مدح ممدوح به مفهوم کلامی آن از دیدگاه اشاعره اشاره کرده است. در بعد دینی عدل را کلید درجهی هشتم بهشت و امانت خداوند میداند. از دیدگاه او دین با عدل معنا پیدا میکند و عدلگستری در جامعه نشانهای از دینداری حاکم بر آن جامعه میباشد.
https://jstmt.ut.ac.ir/article_84716_e05585f2ea4b34d3054a406a3e2788e4.pdf
2021-09-23
107
137
10.22059/jstmt.2021.305783.1372
ادبیات اجتماعی
عدل
خاقانی
سیاست
دین
خدابخش
اسداللهی
asadollahi@uma.ac.ir
1
استاد زبان و ادبیات فارسی، ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
LEAD_AUTHOR
ثریا
کریمی
skhodadani@gmail.com
2
دانشجو دکترا زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
AUTHOR
احمدی، جمال (1387). «عدل الهی در نظام فکری حکیم سنایی»، مجله دانشکده علوم انسانی دانشگاه سمنان، سال 7، شماره 22، صص 7-26.
1
احمدی، حمید (1388). «سیاست، حکومت و عدالت در شعر پروین اعتصامی»، پژوهشنامه علوم سیاسی، شماره 15، صص 37-54.
2
ارسطو (1378). اخلاق نیکوماخوس، ترجمه محمدحسن لطفی تبریزی، چاپ اول، تهران: طرح نو.
3
اشعری، ابوالحسن علی بن اسماعیل (1397ق). الإبانه عن أصول الدیانه، تحقیق حسین محمود، قاهره: دارالانصار.
4
افلاطون (1367). جمهوری، دوره آثار افلاطون، ترجمه محمد حسن لطفی، ج2، چاپ دوم، خوارزمی.
5
امن خانی، عیسی و زهرا نظام اسلامی (1392). «بررسی تطبیقی مفهوم عدالت در شاهنامه (ایران باستان) و آثار افلاطون»، ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی، دوره 9، شماره 30، صص 39-70.
6
ترکاشوند، سینا و دیگران (1397). «تبیین ملزومات معرفتشناختی عدالت از دیدگاه فارابی به منظور استخراج دلالتهای آن در عرصه عدالت تربیتی»، فصلنامه مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، سال 22، شماره 3، صص 381-404.
7
ترکمانی بار اندوزی، وجیهه (1389). «بررسی ابعاد عدالتستایی در اشعار حکیم سنایی»، مطالعات نقد ادبی، شماره 17، صص 57-78.
8
تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد (1366ش). غررالحکم و دررالکلم، ترجمه جمالالدین محمد خوانساری، تصحیح و تعلیق جلالالدین محدّث ارموی، تهران: دانشگاه تهران.
9
خاقانی شروانی، بدیل بن علی (1382). دیوان خاقانی شروانی، تصحیح ضیاءالدین سجادی، تهران: زوار، چاپ پنجم.
10
______________ (1386). ختم الغرایب (تحفهالعراقین)، مقدمه و تصحیح و تعلیقات یوسف عالی عباس آباد، چاپ اول، تهران: سخن.
11
دلیر، نیره (1389). «عدالت در سیرالملوک و مقایسه آن با مبانی کلام ابوالحسن اشعری»، مطالعات تاریخ اسلام، سال دوم، شماره 7، صص 54-70.
12
دوشن گیمن، ژاک (1381). زرتشت و جهان غرب، ترجمه مسعود رجبنیا، تهران: مروارید.
13
راغب اصفهانی، حسین بن محمد (بیتا). مفردات الفاظ القرآن، بیروت: دارالمعرفه.
14
زارع، غلامعلی و حسین فامیلیان سورکی و حلیمه دائمی (1393). «مبانی عدالتخواهی در ستایشسرودههای عصر غزنوی»، مجله مطالعات انتقادی ادبیات، سال اول، شمارهی مسلسل چهارم، صص 1-16.
15
سروریان، حمیدرضا و محمد بنیانی (1392). «ثواب: استحقاق یا تفضل در رهیافت کلامی و متون دینی»، فصلنامه علمی-پژوهشی اندیشه نوین دینی، سال 9، ش 35، صص 151-168.
16
شفیعیکدکنی، محمدرضا (1386). تازیانههای سلوک: نقد و تحلیل چند قصیده از حکیم سنایی، چاپ هفتم، تهران: آگاه.
17
شکوری، علی (1395). «کاوشی در مجادلات عدالت اجتماعی بین متفکرین غربی و اسلامی»، فصلنامه علمی-پژوهشی نظریههای اجتماعی متفکران مسلمان، سال 6، شماره 2، صص277-310.
18
عادل زاده، پروانه و بهروز غفوری (1392). «بررسی آموزههای تعلیمی مفاهیم عدالت و تامین اجتماعی از منظر سعدی»، تحقیقات تعلیمی و غنایی زبان و ادبیات فارسی، شماره 16، صص 151-172.
19
غزالی، محمد (1389). الاربعین فی اصولالدین، ترجمه برهانالدین حمدی، چاپ سیزدهم، تهران: اطلاعات.
20
کرمی، محمد حسین و نوروزی زینب (1387). «اندیشههای سیاسی ایرانشهری در اسکندرنامة نظامی»، نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان، دوره جدید، شماره 24، صص 175- 206.
21
کندلی هریسچی، غفار (1374). خاقانی شروانی (حیات، زمان و محیط او)، ترجمه میر هدایت حصاری، چاپ اول، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
22
مطهری، مرتضی (1384). بیست گفتار، چاپ بیست و دوم، تهران: صدرا.
23
__________ (1391). عدل الهی، چاپ سی و هشتم، تهران: صدرا.
24
ملک ملکان، حمید (1392). «اخلاق از دیدگاه اشاعره و معتزله»، فصلنامه تخصصی اخلاق وحیانی، سال اول، شماره سوم، صص 63-93.
25
موسوی بجنوردی، کاظم (1383). اسلام: پژوهشی و تاریخی و فرهنگی، چاپ اول، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
26
نورایی، الیاس (1391). «تحول مفهوم عدالت و رابطهی آن با سیاست در گلستان سعدی»، سبکشناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)، دوره 5، شماره 2، صص 461-471.
27
هینلز، جان (1382). شناخت اساطیر ایران، ترجمهی ژاله آموزگار و احمد تفضلی، تهران: چشمه.
28
ORIGINAL_ARTICLE
انواع تحول در دانش انسانی؛ از نظر تا عمل
تحول دانش انسانی از جمله مباحثی است که در جامعهشناسی معرفت با بررسی روابط تحولات اندیشهای و دیگر عوامل اجتماعی و همچنین فلسفه علم، با پرداختن به موضوع روش علمی و تمایز میان علم و غیر علم و ویژگیهای آن همچون قلمرو، ماهیت و عینیت، بررسی میشود. اما طرح این مهم نه صرفاً بحثی وابسته به زمینههای اجتماعی پس از انقلاب اسلامی، بلکه در تمامی تعاملات تمدنی غرب و شرق و مهمتر از آن تعاملات علمی میان باورمندان و دانشمندان در طول تاریخ ردپا دارد. موضوع مقاله حاضر آنکه رویکردهای مختلفی در جامعهشناسی معرفت و فلسفه علم در باب امکان تحول در دانش، پیوند ایمان و دانش، جایگاه عقل و وحی، راههای کسب و تولید علم سخن گفتهاند که از جمله ایشان متفکران مسلمانی بودند که بهواسطه نفی محوریت اروپا و اسلامخواهی، درصدد طرح دانشی متعهد به پیشفرضهای غیرغربی و اسلامی و همواره متهم به ادعای مدیریت علم از خواستگاهی غیرعلمی و حتی سیاسی بودند. هدف مقاله حاضر آنست که با بازخوانی انتقادی مسائل مطرح در مورد تحول دانش انسانی، امکان چنین تغییری در دانش را بررسی کند. روش مورد استفاده در این مقاله رویکرد نظری و تحلیل محتوای کیفی با رویکرد انتقادی بوده است. نتیجه بررسیها حاکی از آن است که تحول در دانش انسانی معانی مختلفی داشته که در بررسی انتقادی آرای معتقدان و منتقدان کنکاش شده و امکان نظری و عملی این تحول تا زمینههای تاریخی و اجتماعی نسبت علم و دین پیگیری شده و عملکرد جریان تحولخواه در ایران مورد بررسی انتقادی قرار گرفته است.
https://jstmt.ut.ac.ir/article_84717_916e360c24ef30a7ddd36e4fae76ab1e.pdf
2021-09-23
139
176
10.22059/jstmt.2021.303390.1363
تحول
علوم انسانی
جامعهشناسی معرفت
مدیریت علم
علم دینی
علم بومی
علیرضا
حدادی
alihaddadi@ut.ac.ir
1
دانشجو دکترا دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
الحسن, احمد یوسف. 1391. عوامل افول علوم اسلامی پس از سده دهم هجری. میراث علمی اسلام و ایران. 1391, ص. 42-68.
1
العطاس, فرید. 1392. گزارشی از مناظره حمید پارسانیا و فرید العطاس در دانشگاه تهران؛. فرهنگ امروز. [وب] 28 آذر 1392.
2
انتظام, سیدمحمد. 1378. نوآوریهای فلسفی صدرالمتألّهین. مجله حوزه. خرداد و تیر 1378, شماره 92.
3
ایزدی, فواد. 1395. مدیریت علم در آمریکا. معاونت علم و اقتصاد. دانشکده مطالعات جهان, تهران: سازمان بسیج دانشجویی, 21 /02/ 1395.
4
افشار, ایرج. 1381. آغازهی ترجمهی کتابهای فرنگی به فارسی. ایران شناسی. سال چهاردهم شماره 1, 1381, ص. 79-110.
5
برمن, ادوارد. 1368. کنترل فرهنگ. [تدوین] حمید الیاسی. تهران: نشر نی, 1368.
6
بی بی سی. 2005. تدریس 'آفرینش هوشمند' در کنار نظریه تکامل ممنوع شد. بی بی سی فارسی. [وب] 20 دسامبر 2005.
7
باقری, خسرو. 1382. هویت علم دینی. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی, 1382.
8
بل, بتانی. 2006. بحث و اختلاف نظر درباره قانون منع انکار هولوکاست در اتریش. http://www.bbc.com. [وب] 21 فوریه 2006.
9
پارسانیا, حمید. 1395 الف. روش شناسی انتقادی حکمت صدرایی. قم: انتشارات کتاب فردا, 1395 الف.
10
—. 1395 ب. آسیبشناسی علوم اجتماعی اسلامی. تهران: انجمن علوم اجتماعی اسلامی, 1395 ب.
11
—. 1388. علم و فلسفه. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی, 1388.
12
—. 1392. نظریه و فرهنگ: روششناسی بنیادین تکوین نظریههای علمی. راهبرد فرهنگ. 1392.
13
. پایا, علی. 1388. آیا الگوی توسعه ایرانی - اسلامی دست یافتنی است؟. روش شناسی علوم انسانی. شماره 60, 1388.
14
—. 1391. تکنولوژی دینی؛ چیستی و امکان تحقق. روششناسی علوم انسانی. 1391, شماره 73.
15
—. 1395. قماربازی در کازینو؟؛ شاخصهای مثبت و منفی تغییر رشته به علوم انسانی در ایران و انگلیس. عصر اندیشه. 1395, شماره 12.
16
—. 1386. ملاحظاتی نقادانه دربارهی دو مفهوم علم دینی و علم بومی. حکمت و فلسفه. دوره 3، شماره 11.10, 1386.
17
پزشکی, محمد. 1385. مکتب ادینبورا و نظریه اجتماعی. باشگاه اندیشه. [وب] 21 /04/ 1385.
18
پلنتینجا, آلوین. 1379. معرفت شناسی اصلاح شده. ذهن. شماره 1, 1379, ص. 62-72.
19
پورحسن, قاسم. 1392. اعتباریات اجتماعی و نتایج معرفتی آن؛ بازخوانی دیدگاه علامه طباطبایی. حکمت و فلسفه. زمستان 1392, سال نهم، شماره 4 (پیاپی 36).
20
پیروزمند, علیرضا. 1396. دین، دایرةالمعارف نیست/ دین باید نگاه فراگیر داشته باشد. خبرگزاری مهر. [وب] 27 /05/ 1396.
21
ترنر, استیون پی. و ترنر, جاناتان اچ. 1394. علم ناممکن. تهران: ترجمان علوم انسانی, 1394.
22
توانا, باشگاه خبری. 1395. دام جریان نفوذ برای نخبگان علمی ایران. خبرگزاری فارس. [وب] 27 2 1395.
23
توفیقی, حسین. 1371. آشنایی با ادیان بزرگ. تهران: سمت, 1371.
24
تیلر، ریچارد. 1398. تلنگر، ترجمه غلامحسین علی مازندرانی، تهران: آرایان.
25
جوادی, محسن. 1387. علم دینی از دیدگاه پلانتینگا. روش شناسی علوم انسانی. شماره 57, 1387, ص. 7-28.
26
چالمرز, آلن فرانسیس. 1392. چیستی علم. [مترجم] سعید زیباکلام. تهران: سمت, 1392.
27
حدادی, علیرضا و حسینزاده یزدی, مهدی. 1395. نظریه بومیگرایی حسین کچویان. ظریه های اجتماعی متفکران مسلمان. 1395, جلد شماره 1, ص. 161-199.
28
حکمت, نصرالله. 1396. تفاوتهای ماهوی فلسفه اسلامی وفلسفه یونانی/آشنایی با اندیشه عامری. خبرگزاری مهر. [وب] 25 تیر 1396.
29
دورانت, ویلیام جیمز. 1378. تاریخ تمدن - یونان باستان. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی, 1378.
30
زرشناس, شهریار. ۱۳۸۱. روزگار مککارتیسم. باشگاه اندیشه. [وب] 16 4 ۱۳۸۱.
31
—. 1395. علوم انسانی در ترازوی نقد. تهران: انتشارات بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق (ع), 1395.
32
—. 1387. مبانی نظری غرب مدرن. چاپ سوم. تهران: انتشارات کتاب صبح, 1387.
33
زیباکلام, سعید 1382. علم شناسی کوهن و نگرش گشتالتی. فصلنامه حوزه و دانشگاه. 1382, شماره 34, ص. 10-28.
34
—. 1384. معرفتشناسی اجتماعی: طرح و نقد مکتب ادینبورا. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت), 1384.
35
زیبایینژاد, محمدرضا. 1382. درآمدی بر فمینیسم، فمینیسم و دانشهای فمینیستی. قم: دفتر مطالعات و تحقیقات زنان, 1382.
36
سروش, عبدالکریم. 1390. اسلام و علوم اجتماعی؛ نقدی بر دینی کردن علم. [مؤلف کتاب] حمیدرضا حسنی. مجموعه مقالات علم دینی, دیدگاهها و ملاحظات. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه, 1390.
37
—. 1393. تفرج صنع. تهران: صراط, 1393.
38
سو, آلوین ی. 1378. تغییر اجتماعی و توسعه. [مترجم] محمود حبیبی مظاهری. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی, 1378.
39
سوزنچی, حسین. 1388. معنا، امکان و راهکارهای تحقق علم دینی. تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی, 1388.
40
سیدمن, استیون. 1392. کشاکش آرا در جامعهشناسی. [مترجم] هادی جلیلی. تهران: نشر نی, 1392.
41
شِرَت, ایوُن. 1395. فلسفه علوم اجتماعی قارهای. [مترجم] هادی جلیلی. تهران: نشرنی, 1395.
42
شفلر, اسرائیل. 1388. چهار پراگماتیست. [مترجم] محسن حکیمی. تهران: نشر مرکز, 1388.
43
شرییر, پاول. 1392. شباهت ممنوعیت بررسی حادثه "11 سپتامبر" با منع تحقیق درباره "هولوکاست". باشگاه خبرنگاران جوان. [وب] خبرگزاری صداوسیما, 2 اسفند 1392
44
شیرزادی, رضا. 1393. نوسازی، توسعه، جهانیشدن. تهران: آگه, 1393.
45
شیپِن, استیون. 1996. انقلاب علمی. [مترجم] یاسر خوشنویس. تهران: نشر کرگدن, 1996.
46
شریعتی, علی. 1384. ویژگیهای قرون جدید. چاپ هفتم. تهران: انتشارات چاپخش, 1384.
47
صدر, سیدمحمدباقر. 1393. اقتصاد ما. مکان نشر نامشخص: دارالصدر, 1393.
48
طالبزاده, سیدحمید. 1394. تبیین مبانی فلسفی تحول در علوم انسانی. شورای عالی انقلاب فرهنگی. [وب] 11 3 1394.
49
عابدی شاهرودی, علی. 1390. نظریه علم دینی بر پایه سنجش معادلات علم و دین. [مؤلف کتاب] سیدحمیدرضا حسنی, سیدمحمدتقی موحد ارطحی و محمد علیپور. مجموعه مقالات علم دینی، دیدگاهها و ملاحظات. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه, 1390.
50
عبدالکریمی, بیژن. 1391. نقد ایده علوم انسانی اسلامی. وبگاه بیژن عبدالکریمی. [وب] سخنرانی در دانشگاه تهران, 9 خرداد 1391.
51
فخری, ماجد. 1391. سیر فلسفه در جهان اسلام. تهران: مرکز نشر دانشگاهی, 1391.
52
فنایی اشکوری, محمد. 1394. درآمدی بر تاریخ فلسفه اسلامی. تهران: سمت, 1394.
53
فراستخواه, مقصود. 1388. مقایسه سه گذرگاه معرفتی درباره دانش بومی در ایران، با تأکید بر تحولات مفهومی، ساختی و کارکردی علم، مطالعات اجتماعی ایران. مجله مطالعات اجتماعی ایران. 1388, شماره 1 پیاپی 5.
54
قانعی راد، محمدامین، ملکی، امر. 1392. تحول فرهنگی در علم: از علم دانشگاهی تا علم پسادانشگاهی، تحقیقات فرهنگی ایران سال ششم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۴ (پیاپی ۲۴)
55
قربانی, قدرتالله. 1392. نظریههای علم مسیحی در جهان غرب. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه, 1392.
56
کاپلستون, فردریک چارلز. 1380 ب. تاریخ فلسفه (از فیشته تا نیچه). [مترجم] داریوش آشوری. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی و سروش, 1380 ب. جلد هفتم.
57
کچویان، حسین 1390. از تحول تمدنى تاریخى تا انقلاب معرفتى علمى. کتاب ماه علوم اجتماعی. آبان-آذر 1390, 44.
58
—. 1389. بازگشت به دیانت. پنجره. 11 /11/ 1389, شماره 79.
59
—. 1391. به دنبال چه نوع تغییری در علم هستیم؟. 9 دی - ویژهنامه «انقلاب ناتمام». 30 6 1391.
60
—. 1392. گفتاری در باب مختصات جامعهشناسی ایرانی. کتاب ماه علوم اجتماعی. 1392, شماره 63.
61
ماهروزاده, طاهره. 1386. انسان شناسی. نامه جامعه. دی 1386, جلد 40, ص. 28-37.
62
محسنی, احمد و خاچاطوریان سرادهى, آرسینه. 1390. نهضت ترجمه در عصر قاجار. پیام بهارستان. سال سوم شماره 11, 1390.
63
مرصعی, حسن. 1394. تاریخ فلسفه اسلامی. سیمافکر. [وب] عهد, 7 1394
64
مصباحیزدی, محمدتقی. 1389. آموزش فلسفه جلد اول. قم: انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى(قدس سره) , 1389.
65
—. 1391ج. پیشنیازهای مدیریت اسلامی. قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (قدس سره), 1391ج.
66
معاونت مطالعات و تحقیقات سازمان ملی جوانان. 1391 الف. روایت تفکر، فرهنگ و تمدن از آغاز تا کنون. قم: نشر معارف, 1391 الف و ب و ج و د. جلد اول. تا چهارم.
67
مطلبی، سیدمحمد موسی 1391. علم اقتصاد اسلامی؛ برآیند تحول بنیان ها و فرایندهای علم اقتصاد، اقتصاد اسلامی سال دوازدهم بهار 1391 شماره 45.
68
مطهری, مرتضی. 1388. کلیات علوم اسلامی(1): منطق-فلسفه. تهران: صدرا, 1388. جلد 1.
69
ملکی. 1396. تحلیل الگوهای مدیریت تحول و سیاستگذاری علوم انسانی با مرور تجربیات جهانی. تهران: شورای عالی انقلاب فرهنگی, 1396.
70
ملکیان, مصطفی. 1378. تأملاتی چند در باب امکان و ضرورت اسلامی شدن دانشگاه. نقد و نظر. 1378, جلد شماره 19 و 20, ص. 216-233.
71
—. 1379. تأملاتی چند در باب امکان و ضرورت اسلامی شدن دانشگاه. بازتاب اندیشه. 1379, جلد شماره 3.
72
—. 1385. فلسفه اسلامی : هستی و چیستی. نقد ونظر. بهار و تابستان, 1385, جلد شماره 41 و 42.
73
موثقی, سیداحمد. 1374. جنبشهای اسلامی معاصر. تهران: انتشارات سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت), 1374.
74
موحد ابطحی, سیدمحمدتقی. 1395. تحلیلی بر اندیشههای علم دینی در جهان اسلام. قم: مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی(ص), 1395.
75
—. 1397. آشنایی مقدماتی با علوم انسانی اسلامی. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه, 1397.
76
موسوی, سیدمهدی. 1396. کارگاه علمی «نقشه راه تحقق علوم انسانی اسلامی از منظر رهبر فرزانه انقلاب». مدرسه علوم انسانی اسلامی صدرا. [وب] پایگاه خبری بسیج دانشجویی, 1 2 1396.
77
میلز, چارلز رایت. 1397. تخیل جامعهشناختی. [مترجم] عبدالمعبود انصاری. تهران: سهامی انتشار, 1397.
78
نسرین, مهدی. 1389. بازنگری در پوزیتیویسم منطقی. حوزه و دانشگاه. 1389, شماره 34.
79
ندرلو, بیتالله. 1390. نظریه بازیهای زبانی ویتگنشتاین: یک نظرگاه فلسفیِ پستمدرن درباره زبان. غربشناسی بنیادی. بهار و تابستان 1390, مقاله 6، دوره 2، شماره 1, ص. 87-100.
80
هودبوی, پرویز. 1384. اسلام و علم: ارتدکس مذهبی و مبارزه برای عقل گرایی. 1384: موسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی, 1384.
81
یوسفوند, بتول. 1390. معتزله و روابط آن با خلافت عباسی در عهده اول. فرهنگ پژوهش. شماره 11, 1390, ص. 149-165.
82
Barnett, Ronald and Maxwell, Nicholas . 2013. Wisdom in the University. Abingdon: Routledge, 2013.
83
Berndtson, Erkki. 1997. BEHAVIORALISM: Origins of the Concept. University of Helsinki. [Online] August 27, 1997. http://www.mv.helsinki.fi/home/berndtso/behavior.htm.
84
Charny, Israel W. 1999. Encyclopedia of Genocide. California: s.n., 1999.
85
Curtis, Adam. 2002. The century of the self. BBC, 2002.
86
2016. Strategy and priorities. Economic and Social Research Council (ESRC). [Online] 2016. http://www.esrc.ac.uk/about-us/strategy-and-priorities/.
87
European Commission Decision. 2017. Horizon 2020: Work Programme 2016 - 2017: 16. Science with and for Society. European Union. [Online] April 24, 2017. http://ec.europa.eu/research/participants/data/ref/h2020/wp/2016_2017/main/h2020-wp1617-swfs_en.pdf.
88
Golden, Daniel. 2017. "Spy Schools" author breaks down how intelligence agencies exploit colleges. www.cbsnews.com. [Online] CBS Interactive Inc, October 07, 2017. https://www.cbsnews.com/news/spy-schools-author-daniel-golden-intelligence-agencies-exploit-colleges/.
89
Levy, Richard S. 2005. Antisemitism : a historical encyclopedia of prejudice and persecution. California: s.n., 2005.
90
2012. Social Sciences and Humanities in the United Kingdom. London: s.n., 2012.
91
OFFICE OF COMMUNICATIONS. 2018. GRANT AWARDS AND OFFERS. Washington, DC: NATIONAL
92
ENDOWMENT FOR THE HUMANITIES, 2018.
93
ORIGINAL_ARTICLE
جامعهی خوب در اندیشهی و آراء مفسرین اجتماعی قرآن
پیگیری و نیل به تحقق یک جامعهی ایدئال و آرمانی و رقم زدن سعادت بشری نیز یکی از اهداف همیشگی رهبران و اندیشمندان در جوامع بشری از گذشته تا به امروز بوده است. موضوع محوری این مطالعه نیز شناساییِ چیستی و مؤلفههای جامعهی خوب در اندیشهی مفسران اجتماعی قرآن است. رویکرد این مطالعه از نوع مسئلهمحور بوده و در مواجهه با قرآن رویکرد تفسیر اجتماعی را پی گرفتهایم. این مطالعه با اهتمام به هستیشناسی دینی - اجتماعی و با محوریت نظریهی توحیدی و فطرت و استفاده از رویکرد فراترکیب بدین نتیجه رسیده است که یک جامعهی خوب در اندیشه مفسرین اجتماعی قرآن از سه رکن فرد صالح یا انسان کامل الهی، اُمِت وسط و حکومتِ الهیِ معقول مبتنی بر ولایتفقیه تشکیلشده است. همچنین نتایج کدگذاری این مطالعه گویای آن است که جامعهی خوب اسلامی واجد مؤلفههایی مانند توحید باوری، آزادی، عملِ صالح (حَسَن)، نظارت و ایمانِ متعهدانه، عدالت و برابری، اعتماد، وحدت و برادری، نظم و قانونگرایی، برقراری حکومت ولایتفقیه و مشارکت و مردمسالاری دینی است. مدل جامعهی خوب اسلامی بر انواع رابطه میان انسان و خدا، انسان و خود، انسان و جامعه و انسان و حکومت اعتناء کرده است. نتایج این مطالعه نشان میدهد ایدئولوژی جامعهی خوب اسلامی، ایدئولوژی است جمعگرا، خدامحور، کمالجو، وحدتگرا، نظارتی و مشارکتی. جامعهی خوب از منظر اسلام و قرآن، یک اُمت دینی خردمند، منسجم، پویا، متکامل و متعادل است که مسیر سعادت جویی را تا نیل به حیات طیبه میپیماید.
https://jstmt.ut.ac.ir/article_84718_c41e51ee0ede86cc1ab907415bbe0066.pdf
2021-09-23
177
217
10.22059/jstmt.2021.311174.1401
جامعهی خوب
قرآن
انسان صالح
امت وسط
ولایت فقیه
فراترکیب
آرش
حسنپور
arash.hasanpour@gmail.com
1
فارغالتحصیل دکتری جامعهشناسی دانشگاه اصفهان
LEAD_AUTHOR
علی
ربانی خوراسگانی
a.rabbani@ltr.ui.ac.ir
2
استاد گروه علوم اجتماعی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.
AUTHOR
اذکایی، پرویز (1364) دادشهر ابنسینا، نشریه چیستا، شمارۀ ۲۳.
1
آقایی، محمدرضا (1388) روششناسی تفسیر اجتماعی قرآن، دو فصلنامۀ قرآن و علم، ش 5، پاییز و زمستان.
2
باباخانی، فرهاد، عباسی، رسول (1392) جامعه نیک ارائه مدلی تحلیلی، مجله مسائل اجتماعی ایران، سال چهارم، شماره 1، تابستان.
3
بیزبان، علیرضا، یونجالی، منصور (1395) نظم اجتماعی مطلوب؛ ارائه یک مدل تحلیلی برای جامعه نیک، فصلنامه تحلیل اجتماعی نظم و نابرابری اجتماعی، شماره 4/71، پاییز و زمستان.
4
ایازی، سید علینقی (1391) درآمدی بر تفسیر اجتماعی قرآن مطالعه موردی ماهیت قوانین اجتماعی در قرآن، فصلنامه پژوهشهای قرآنی، سال هیجدهم، شماره 3، پیاپی 71، پاییز، صص 119-102.
5
بهشتی، سید محمدحسین (1390) تک گفتارهای موضوعی، ناسخ و منسوخ در قران، انتشارات روزنه.
6
بهشتی، سید محمدحسین (1390) تک گفتارهای موضوعی، محکم و متشابه در قرآن، انتشارات روزنه.
7
بهشتی، سید محمدحسین (1361)، محمدحسین، بایدها و نبایدها، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
8
بیزبان، علیرضا، یونجالی، منصور (1395) نظم اجتماعی مطلوب؛ ارائه یک مدل تحلیلی برای جامعه نیک، فصلنامه تحلیل اجتماعی نظم و نابرابری اجتماعی، شماره 4/71، پاییز و زمستان.
9
تقوا، محمدرضا، تقوی فرد، محمدتقی، زینالدینی، محمدرضا (۱۳۹۶). مدلی برای دولت هوشمند، تبیین ابعاد دولت هوشمند با استفاده از روش فراترکیب، فصلنامه مدیریت کسبوکار هوشمند، سال 6، شماره 21، پاییز، صص 168- 131.
10
جعفری، محمدتقی (1382) قرآن نماد حیات معقول، تهران، مؤسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری.
11
جعفری، محمدمهدی (1389) آیتالله طالقانی و تفسیر پرتوی از قرآن، انتشارات خانه کتاب ایران.
12
جعفری، محمدتقی (1378) عرفان اسلامی، مؤسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری.
13
جمشیدی، محمدحسین (1384)، اندیشه سیاسی امام خمینی، تهران، پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی.
14
جمشیدی، محمدحسین (1378) نظریه خلافت عمومى انسان در اندیشه سیاسى سید محمدباقر صدر، فصلنامه حکومت اسلامی، شماره 11.
15
جوادی آملی، عبدالله (1389)، شمیم ولایت، قم: اسراء.
16
حبیبی، محسن (1377) مکتب اصفهان در شهرسازی، نشریه هنرهای زیبا، شماره ۳.
17
خامنهای، سید علی (1396) بیان قرآن؛ تفسیر سوره برائت، انتشارات انقلاب اسلامی.
18
خامنهای، سید علی (1394) طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن، موسسه انتشارات فرهنگی هنری ایمان جهادی، تهران.
19
خامنهای، سید علی (1393) ولایت و حکومت: بیانات مقام معظم رهبری درباره ولایت و حکومت، موسسه انتشارات فرهنگی هنری ایمان جهادی، تهران.
20
رضایی اصفهانی، محمد على (1383)؛ دروس فی المناهج و الاتجاهات التفسیریة للقرآن، قم، مرکز جهانی علوم اسلامی.
21
سالدانیا، جرمی (1395) راهنمای کدگذاری برای پژوهشگران کیفی، ترجمه عبدالله گیویان، انتشارات علمی فرهنگی.
22
سبحانی، جعفر (1383) سیمای انسان کامل در قرآن، تفسیر سورهی فرقان، انتشارات بوستان کتاب قم.
23
سید قطب، ابراهیم شاذلی (1398) فی ضلال القرآن، ترجمه سید علی خامنهای، انتشارات انقلاب اسلامی.
24
سید قطب، ابراهیم شاذلی (1369) ویژگیهای ایدئولوژی اسلامی، ترجمه محمد خامنهای، تهران، انتشارات کیهان.
25
ساشادینا، عبدالعزیز (1386) مبانی همزیستی اجتماعی در اسلام، ترجمه سید محمدرضا هاشمی، انتشارات ادیان.
26
شریعت، فرشاد و مهدی نادری باب اناری (1390)، «جدال اخلاق و سیاست در اندیشه خواجه نصیر الدین طوسی و نیکولو ماکیاولی»، پژوهشنامه علوم سیاسی، شماره ۲۵.
27
صدر، سید محمدباقر (1394) برای زندگی، گفتارهای تفسیری امام موسی صدر، ترجمه مهدی فرخیان، ناشر موسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر.
28
صدر، سید محمدباقر (1394) حدیث سحرگاهان، گفتارهای تفسیری امام موسی صدر، ترجمه علیرضا محمودی و مهدی موسوی نژاد، ناشر موسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر.
29
صدر، سید محمدباقر (1424) اقتصادنا، انتشارات دارالصدر.
30
صدر، محمدباقر (1394) سنتهای تاریخی در قرآن کریم، ترجمه سید جلال میر آقایی، انتشارات دارالصدر
31
طباطبایی، سید محمدحسین (1394) تفسیر المیزان، جلد 18، ترجمه سید محمدباقر موسوی همدانی، دفتر انتشارات اسلام.
32
فلیک، اووه (1388) درآمدی بر شیوهی تحقیق کیفی، ترجمهی هادی جلیلی، تهران، نشر نی.
33
فخر زارع، حسین (1393) جامعه از منظر قرآن، پژوهشنامهی معارف قرآنی، دوره 5، شماره 16، صص 93-122.
34
کندری، نرگس، شامی زنجانی، مهدی، مانیان، امیر، حسنزاده علیرضا، (1397) ارائه چارچوبی برای تبیین شایستگیهای مدیر ارشد دانش با روش فراترکیب، پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره 33 تابستان 1397 شماره 4 (پیاپی 94).
35
مطهری، مرتضی (1387) مجموعه آثار، جلد 15، انتشارات صدرا.
36
مطهری، مرتضی (1398) فطری بودن دین، انتشارات صدرا.
37
مطهّری، مرتضی (1384)جامعه و تاریخ. چاپ هفدهم. تهران: انتشارات صدرا.
38
مطهری، مرتضی (1387) فطرت. صدرا. تهران. چاپ نوزدهم.
39
مطهری، مرتضی (1387) مقدمهای بر جهانبینی اسلامی: انسان و ایمان، جلد اول، تهران، صدرا.
40
مطهری، مرتضی (1387) مقدمهای بر جهانبینی اسلامی: جهانبینی توحیدی، جلد دوم، تهران، صدرا.
41
مطهری، مرتضی (1387) مقدمهای بر جهانبینی اسلامی: وحی و نبوت، جلد سوم، تهران، صدرا.
42
مطهری، مرتضی (1387) مقدمهای بر جهانبینی اسلامی، انسان در قرآن، جلد چهارم، تهران، صدرا
43
مطهری، مرتضی (1387) مقدمهای بر جهانبینی اسلامی: جامعه و تاریخ، جلد پنجم، تهران، صدرا.
44
مطهری، مرتضی (1387) مقدمهای بر جهانبینی اسلامی: زندگی جاوید یا حیات اخروی، جلد ششم، تهران، صدرا.
45
موسوی خمینی، روحالله (1378) ابواب معرفت، گردآوری موضوعی و تنظیم از بیانات بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران امام خمینی، موسسه فرهنگی قدر ولایت.
46
موسوی خمینی، روحالله (1368) شرح چهل حدیث، چاپ اول، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
47
موسوی خمینی، روحالله (1375) ولایتفقیه، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
48
موسوی خمینی، روحالله (1392) طلب و اراده، انتشارات علمی فرهنگی.
49
موسوی خمینی، روحالله (1377) شرح حدیث جنود عقل و جهل، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
50
موسوی خمینی، روحالله (1392) تحریر الوسیله، ج 2 ترجمه علی اسلامی، قم: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
51
موسوی خمینی، روحالله (1385) رسائل، قم: انتشارات مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان.
52
موسوی خمینی، روحالله (1379) صحیفه امام (ره)، مجلدات ۳، ۵، ۷، ۸، ۱۰، ۱۱، ۱۶، ۱۵، ۱۶، ۱۹، ۲۰ و ۲۱، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
53
میراحمدی، منصور و مهربان، احمد (1387) «ایدئولوژی سید قطب و اسلام رادیکال»، پژوهشنامهی علوم سیاسی، دورهی چهارم، شماره 1.
54
نفیسی، شادی (1379) عقلگرایی در تفاسیر قرن چهاردهم، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه.
55
یوسفیان، حسن و علی پور، محمد صادق (1390) «فلسفه امامت در اندیشه فارابی»، نشریه فلسفه دین، سال هشتم، شماره ۱۰.
56
Barroso, J, C. J. Gollop Et Al. (2003), ''The Challenges Of Searching For And Retrieving Qualitative Studies'', In: Western Journal Of Nursing Research, 25(2): 153-178.
57
Buchholz, Rogene A. (1991) Corporate Responsibility And The Good Society: From Economics To Ecology, Business Horizons, Volume 34, Issue 4, July–August 1991, Pages 19-31
58
Calleo, David P (2014) Wealth And The Good Society, Global Politics And Strategy, Volume 56, 2014 - Issue 5
59
Campbell, A. Marx and Engels’ Vision of a Better Society. For Soc Econ 39, 269–278 (2010).
60
Champlin, Dell P. And Knoedler, Janet T (2005) Whither, or Wither, the Good Society? Journal Of Economic Issues, 39, No. 2 (Jun.), Pp. 455-463
61
Denzin, Norman K. (2005), the First Internatioal Congress of Qualitative Inquiry, Qualitative Social Work, 4(1), 105-111.
62
Denzin, N. K. & Y. S. Lincoln (Eds.), (2004), Handbook of Qualitative Research, 2nd Edition, Thousand Oaks, CA: Sage.
63
Etzioni, Amitai (1996) The Good Society: Seattle Journal For Social Justice, Pp.88-96
64
Etzioni, Amitai (2000) The Third Way To A Good Society, Published By Demos.
65
Goldstraw Katy And Diamond John (2018) A Good Society: A Critical Reflection, Local Economy, Vol 33, Issue 6,
66
Hellgren, Zenia & Hobson, Barbara (2008) Cultural Dialogues In The Good Society: The Case Of Honor Killings In Sweden, Ethnicities, Volume: 8 Issue: 3, Page(S): 385-404
67
Knight Barry (2018) Powering A Good Society, Local Economy, Volume: 33 Issue: 6, Page(S): 569-582
68
Kumar Giri, Ananta (2011), Sociology As A Quest For Good Society: A Conversation With Robert Bellah, Journal Of Human Values
69
Margality, Avishai (1996) Decent Society, Harvard University Press
70
Noblit, G. W. & R. D. Hare, (1988), Metaethnography: Synthesizing Quantitative Studies
71
Sandeloeski, M. & J. Barroso, (2003), Creating Meta-Summaries of Qualitative Findings’’, In Nursing Research, 52: 226-233.
72
Sandelowski, M. & J. Barroso, (2007), Handbook for Synthesizing Qualitative Research, New York:
73
Sandelowski, M. Et Al. (1997), Qualitative Metasynthesis: Issues and Techniques’’, In: Research in Nursing & Health, 20: 365-371.
74
Zimmer, L. (2006), Qualitative Meta-Analysis: A Question Of Dialoguing With Texts, London: The Blackwell Publishing
75
ORIGINAL_ARTICLE
مولفه های جهانی شدن فرهنگ اسلام با تاکید بر اندیشه های امام خمینی (ره)
جهانی شدن یک فرایند طبیعی است که در جهت تحول همهجانبه علمی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و صنعتی پدید آمده است. جهانی شدن به عنوان یک فرصت، میتواند بهترین زمینه را برای معرفی و اشاعه فرهنگ اسلام ایجاد کند؛ البته مشروط به بهرهمندی از همه ظرفیتهای آن که مهمترین آنها، رشد آگاهی مردم و تبیین و نشر تعالیم اسلام توسط پیروان اسلام اصیل و ناب محمّدی است. هدف مقاله پیش رو، شناخت و ارائه ظرفیتهایی است که دین اسلام در عرصه ارتباطات بین فرهنگی برای جهانی شدن داراست. چون شناخت این مولفهها نیاز به فهم عمیق جهانبینی اسلامی دارد و با توجه به سطح تاثیرگذاری ان مساله که حاکمیتهای جهان را مورد مخاطره قرار خواهد داد، نیاز است تا این مولفه ها را بر اساس اندیشه های یک حاکم فقیه اسلام شناس به دست بیاوریم. امام خمینی (ره) با توجه به برپایی یک حکومت اسلامی فعال در عرصه اجتماعی، بهترین شخصیت برای بازشناسی این مولفه هاست. در مجموع یافته های این مقاله که با روش توصیفی تحلیلی به این مساله پرداخته است، تاکید دارد که جهانی شدن اسلام به عنوان یک فرهنگ جامع، عقلانی و فطری بر اساس ادله عقلی، قرآنی و روایی، به صورت قطعی و قابل اثبات است. اسلام، یک نظام جامع و جهانشمول است که بر اساس اصول و ارزشهای اصیل عقلانی و معنوی میتواند زمینههای مقبولیت جهانی را ایجاد و پویایی خود را تضمین کند.
https://jstmt.ut.ac.ir/article_84719_9453a43e4eb636b5d52089a97e9b0e3c.pdf
2021-09-23
219
244
10.22059/jstmt.2021.310313.1395
ظرفیت
جهانی شدن
فرهنگ
اسلام
ارتباطات بین فرهنگی
محمد
سلطانیه
m.soltanieh@razavi.ac.ir
1
استادیار علوم اجتماعی دانشگاه علوم اسلامی رضوی
LEAD_AUTHOR
ابن ابی جمهور، محمد بن زین الدین (1403). عوالی اللئالی، قم: موسسه سید الشهداء.
1
ابن فارس، ابوالحسین احمد (1404). معجم المقاییس اللغه، بیروت: دارالکتب الاسلامیه.
2
ابن منظور، جمال الدین ابوالفضل (1416). لسان العرب، بیروت: دار احیاء التراث العربی، چاپ اول.
3
اردبیلی، عبدالغنی (1392). تقریرات فلسفه امام خمینی، تهران: مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
4
اسمیت، فیلیپ (1383). درآمدی بر نظریه فرهنگی، تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
5
افتخاری، اصغر (1377). آرمانهای انقلاب از دیدگاه امام خمینی(قدس سره)، مجله اندیشه حـوزه، شماره12.
6
الهامی، داود (1352). اسلام دین جهانی و جاویدانی، بیجا: مرکز انتشارات دار التبلیغ.
7
آمدی، عبد الواحد (1366). غرر الحکم و درر الکلم، تهران: نشر دانشگاه تهران، چاپ اول.
8
تاملینسون، جان (1381). جهانی شدن و فرهنگ، (محسن حکیمی، مترجم)، تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
9
جوادی آملی، عبدالله (1384). شکوفایی عقل در پرتو نهضت حسینی، قم: نشر اسرا.
10
جوادی آملی، عبدالله (1386). رحیق مختوم، قم: نشر اسرا.
11
جوادی آملی، عبدالله (1387). فطرت در قرآن، قم: نشر اسرا، چاپ پنجم.
12
حبیبی، ضامن علی (1389). مبانی کلامی حکومت دینی در اندیشه امام خمینی (ره)، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، چاپ اول.
13
حر عاملی، محمد بن الحسن (1424). وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، بیروت: موسسه آل البیت(ع)، چاپ دوم.
14
حشمتزاده، محمد باقر (1385). تأثیر انقلاب اسلامی ایران بر کشورهای اسلامی، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
15
حویزی (بیتا). نور الثقلین، قم: مطبعه الحکمه.
16
خمینی، سید روح الله (بیتا). کشف الاسرار، تهران: انتشارات محمد.
17
خمینی، سید روح الله (1362). طلب و اراده، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
18
خمینی، سید روح الله (1369). وصیتنامه الهی - سیاسی امام خمینی(ره)، تهران: نشر اسوه.
19
خمینی، سید روح الله (1370). صحیفه نور: مجموعه رهنمودهای حضرت امام خمینی(قدس سره الشریف)، تهران: تدوین سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی.
20
خمینی، سید روح الله (1372). ره عشق، تهران: مؤسسه نشر و تنظیم آثار امام خمینی (ره).
21
خمینی، سید روح الله (1373). شرح چهل حدیث، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
22
خمینی، سید روح الله (1374). دیوان امام، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، چاپ پنجم.
23
خمینی، سید روح الله (1376). تفسیر سوره حمد، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، چاپ سوم.
24
خمینی، سید روح الله (1377). شرح حدیث جنود عقل و جهل، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
25
خمینی، سید روح الله (1378). ولایت فقیه، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
26
خمینی، سید روح الله (1380). آداب الصلوة، تهران: مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، چاپ دهم.
27
خمینی، سید روحالله. (1381). ولایت فقیه، تهران: مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، چاپ یازدهم.
28
خمینی، سید روح الله (1385). صحیفه امام، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
29
خمینی، سید روح الله (1389). مصباح الهدایة الی الخلاقة والولایة، مقدمه سید جلال آشتیانی، تهران: مؤسّسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
30
خمینی، سید روح الله (1395). شرح حدیث جنود عقل و جهل، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
31
خمینی، سید روح الله (1398). انوار الهدایة فی التعلیقة علی الکفایه، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
32
دادفر، مژگان (1381). انقلاب اسلامی و رویکردی معنوی به جهان سیاسـی، مجلـه اندیشـه انقـلاب اسلامی، شماره 2
33
رابرتسون، رونالد (1380). جهانی شدن: تئوریهای اجتماعی و فرهنگ جهانی، (کمال پولادی، مترجم)، تهران: نشر ثالث با همکاری مرکز بین المللی گفتگوی تمدنها.
34
راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412). المفردات فی غریب القرآن، قم: نوید اسلام.
35
ربانی گلپایگانی, علی (بیتا). فطرت و دین، تهران: مؤسسه فرهنگی، چاپ اوّل.
36
ربانی گلپایگانی، علی (1379). جامعیت و کمال دین، بیجا: موسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر، چاپ اول.
37
رشاد، علی اکبر (1383). فلسفۀ دین، قم: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چاپ اول.
38
سبحانی، شیخ جعفر (1421). تهذیب الاصول: تقریر درس اصول امام خمینی (ره)، تهران: عروج.
39
شاکرین، حمیدرضا (1384). پرسمان سکولاریسم، مشکلات کلامى مسیحیت، تهران: مؤسسۀ فرهنگى دانش و اندیشۀ معاصر.
40
شریعتی، روحالله (1387). قواعد فقه سیاسی، قم: نشر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، چاپ اول.
41
صدوق، ابن بابویه (بیتا).، التوحید، قم: جامعه المدرسین.
42
طباطبایی، سید محمد حسین (1417). المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت: موسسه الاعلمی، چاپ اول.
43
طباطبایی، سید محمد حسین (بیتا). انسان و اسلام معاصر، قم، انتشارات رسالت.
44
فیروز آبادی، محمد بن یعقوب (بیتا). قاموس المحیط، بیروت: دار الکتب العلمیه.
45
فیومی، احمد بن محمد (بیتا). المصباح المنیر، قم: دار الهجرة، چاپ اول.
46
کرجی، علی (1375). اصطلاحات فلسفی و تفاوت آنها با یکدیگر، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
47
کلینی، محمدبنیعقوب (1367). الاصول من الکافی، تهران: دار الکتب الاسلامیة، چاپ سوم.
48
لگنهاوزن، محمد (1380). با پرسش زندهام، ماهنامه پرسمان، پیش شماره اول، خرداد ماه.
49
مجلسى، محمّد باقر (1377). بحارالانوار الجامعه لدرر اخبار ائمه الاطهار، تهران: نشر کرامت، چاپ اول.
50
محمدی، منوچهر (1386). بازتاب جهانی انقلاب اسلامی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
51
مصباح یزدی، محمد تقی (1376). معارف قرآن، ج چهارم (راهنما شناسی) قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
52
مصباح یزدی، محمد تقی (1381). نظریه سیاسی اسلامی، قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
53
مصباح یزدی، محمد تقی (بیتا). قرآن شناسی، قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
54
مکارم شیرازی، ناصر و دیگران (1362). تفسیر نمونه، تهران: دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم.
55
نکویى سامانى، مهدى (1387). اسلام و جهانی شدن، تعامل یا تقابل؟ ماهنامۀ معرفت، سال هفدهم، شمارۀ 10.
56
ویلیامز، مارک (1379). بازاندیشی در مفهوم حاکمیت: تأثیر جهانی شدن بر حاکمیت دولت، ترجمۀ اسماعیل مردانی گیوی، اطلاعات سیاسی اقتصادی، ش 11 و 12.
57
هاشمی نژاد، عبدالکریم (بیتا). هستی بخش، تهران: طوس، چاپ سوم.
58