%0 Journal Article %T جایگاه عقل در تفسیر از منظر آیه الله فاضل لنکرانی %J فصلنامه علمی نظریه‌های اجتماعی متفکران مسلمان %I دانشگاه تهران (با مشارکت انجمن علمی انقلاب اسلامی ایران) %Z 2538-5240 %A غروی, سیده سعیده %D 2021 %\ 09/23/2021 %V 11 %N 3 %P 57-77 %! جایگاه عقل در تفسیر از منظر آیه الله فاضل لنکرانی %K اصول تفسیر %K مبانی تفسیر %K عقل %K منبعیت عقل %K آیه الله فاضل %R 10.22059/jstmt.2021.312901.1417 %X تفسیر به معنای کشف مفاد استعمالی و بیان مراد خداوند از آیات قرآن، متوقف بر اموری است که از سوی مفسران تعیین شده است. «عقل» و «ادراکات عقلی» از این موارد است که از سوی بعضی، از مهمترین منابع تفسیری بشمار می‌رود. این نوشتار که با هدف بررسی نقش عقل در فهم آیات از منظر آیه الله فاضل نگاشته شده، با روش توصیفی تحلیلی به بررسی مبانی تفسیری و فقهی ایشان در تبیین آیات الاحکام و نیز آراء فقهی و اصولی آن عالم اصولی به رشته تحریر در آمده است. حاصل این بررسی آن است که عقل و دریافت عقلی در اثبات قرآن کریم در دو عرصه بیرونی و درون متنی کاربرد دارد. اثبات اعجاز و حجیت بخشی به آن و مطابقت آن با اصول عقلی از منظر بیرونی؛ و فهم و درک محتوای آیات در نگرش درون متنی بر منبعیت عقل در مبانی تفسیری حکایت دارد. از سوی دیگر آیه الله فاضل، عقل را یکی از ارکان تفسیر می‌داند، که در کنار ظواهر آیات و بیان معصومین از اصول بنیادین علم تفسیر بشمار می‌رود. این رکن هر چند از نظر اعتبار ذاتی متاخر از دو رکن پیشگفته است، اما در مقام عمل و در جهت فهم و مفاهمه، مقدم بر آن دو می‌باشد. ایشان با وجود اعتقاد به ظواهر آیات، عدم مخالفت با قرینه عقلی را شرط صحت ظواهر می‌داند و گاه با حکم عقل، ظاهر آیات را بی اثر در فهم مراد الهی می‌خواند. %U https://jstmt.ut.ac.ir/article_84714_955bb6f15f14b3f80537e556e11db0ee.pdf