%0 Journal Article %T رویکردی اجتماعی به مبادی عرفانی نظریه فطرت با تأکید بر اندیشۀ عالمه طباطبایی (ره) و استاد مطهری (ره) %J فصلنامه علمی نظریه‌های اجتماعی متفکران مسلمان %I دانشگاه تهران (با مشارکت انجمن علمی انقلاب اسلامی ایران) %Z 2538-5240 %A پارسانیا, حمید %A کلانتری, عبدالحسین %A روحانی, محمدرضا %D 2015 %\ 09/23/2015 %V 5 %N 2 %P 263-288 %! رویکردی اجتماعی به مبادی عرفانی نظریه فطرت با تأکید بر اندیشۀ عالمه طباطبایی (ره) و استاد مطهری (ره) %K فطرت %K مبادی وجودشناختی %K ادراکات و گرایشات %K افعال و ملکات %K عشق و شوق %K علامه‌طباطبائی %K مرتضی مطهری %R 10.22059/jstmt.2015.62021 %X نظریۀ فطرت در اندیشۀ متفکرین مسلمان همواره مورد توجه بوده است؛ در این میان حکمت­متعالیه با توجه به طرح قرآن ـ برهان ـ عرفان، وجوه متفاونی بدان بخشیده است که منجربه استحکام در مفصلبندیِ نظریۀ مذکور شده­است. در بین حُکمای صدرایی، علامه طباطبائی(ره) و استاد مطهری(ره) نظریۀ فطرت را نه تنها در ثمرات فعلی و فکری، بلکه مبتنی بر ظرفیتهای عرفانی حکمت­متعالیه مورد تحلیل قرار دادند. بدین­معنا فطرت به­لحاظ وجودی یکی از وجوه حقیقت­ محمدیه(ص) می­باشد که خداوند آن را در نفوس جهت تکوین صبغۀ الهی قرار داده است؛ طبق تقریر علامه و مطهری، به‌واسطۀ فطرت، شوق و عشق به کمال مطلق و مطلق کمال در ذات موجودات نهاده شده است. انسان به‌واسطۀ قوۀ ناطقه، بالاترین مرتبه از فطرت را داراست تا حدی که می­تواند با فطرت خویش به درجۀ اتحاد با حقیقت­ محمدیه(ص) نائل شود. از سوی­دیگر فطرت، نقش وجودی در فعل و فکرِ انسان و جامعه نیز دارد؛ چه اینکه هر کنش انسانی و اجتماعی مقرون به شوق به کمالات می‌باشد که در حاشیۀ فطرت پا به عرصۀ جهان اجتماعی نهاده و زیست جهان را شکل می­دهد. پرسش مقاله این است که علامه و استاد مطهری با توجه به ظرفیتهای نظریِ حکمت متعالیه چگونه نسبت مبادی وجودشناختی فطرت را با ثمرات اجتماعی آن پیوند زده‌اند؟ در این نوشتار از روش‌شناسی بنیادین استفاده شده است؛ بنابراین مبنای نظری نوشتار متکی بر نظریۀ فطرت در حکمت ­متعالیه و چارچوب روشی آن، مبتنی بر روش‌شناسی اجتهاد متوسط است که در پی یافتن مسیر تحلیلی علامه و استاد مطهری پیرامون سؤال فوق می‌باشد. %U https://jstmt.ut.ac.ir/article_62021_a6186a6e8e2f1a9de55af9699d8f3b95.pdf