شعیب بهمن
چکیده
طرح الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت از سوی حضرت آیتالله خامنهای، مباحث مختلفی را پیرامون ضرورتهای طرح و تدوین چنین الگویی بوجود آورده است. با توجه به اهمیت بالای اندیشههای ایشان در مورد الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، بحث حاضر در پی پاسخگویی به این سوال اساسی است که «چه شاخصهایی در نگاه حضرت آیتالله خامنهای برای تدوین الگوی ...
بیشتر
طرح الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت از سوی حضرت آیتالله خامنهای، مباحث مختلفی را پیرامون ضرورتهای طرح و تدوین چنین الگویی بوجود آورده است. با توجه به اهمیت بالای اندیشههای ایشان در مورد الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، بحث حاضر در پی پاسخگویی به این سوال اساسی است که «چه شاخصهایی در نگاه حضرت آیتالله خامنهای برای تدوین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت وجود دارند؟» بنابراین هدف اصلی بحث، بررسی شاخصهای تدوین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت از منظر حضرت آیتالله خامنهای است. در این بحث سعی شده از آغاز پیشداوری و فرضیهای تعیین نگردد. با این حال یافتههای بحث که مبتنی بر تحلیل بیانات، نظرات و گفتمان مقام معظم رهبری درباره الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت است، حکایت از آن دارد که ناکارآمدی الگوهای غربی توسعه(مفهوم تکبُعدی، ماهیت غیر دینی و مادی و همچنین اهداف و آرمانهای دنیوی)، ارایه تعریف بومی و مستقل از پیشرفت(عدم تبعیت بی چون و چرا از الگوها و نظریههای غربی توسعه، استخراج مبانی نظری و شیوههای تحقق الگو از منابع اسلامی، بومیسازی تجربهها و دستاوردهای نظریهها و الگوهای سایر ملل و طراحی متناسب با ویژگیهای فرهنگی و تاریخی ایران) و تبیین الگویی مبتنی بر شاخصهها و ارکان اسلامی(مسئله مبدأ، مسئله معاد، مسئله عدم تفکیک دنیا و آخرت، مسئله انسان و نگاه اسلام به انسان، مسئله حکومت، مسئله عدالت و نگاه غیرمادی به اقتصاد) از جمله عواملی هستند که تدوین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت را از منظر حضرت آیتالله خامنهای ضروری کردهاند.
بازخوانی و تفسیر ایدههای متفکران شاخص مسلمان
بهرام بیات؛ عبدالمحمد کاشیان
چکیده
چکیده این مقاله به دنبال آن است که منظومۀ فکری مقام معظم رهبری را به عنوان نظریهای بومی در حوزۀ اقتصاد دانشبنیان، مورد بررسی قرار دهد. بازخوانی این اندیشهها سبب می شود که تصویر بهتری از این حوزه در اختیار داشته باشیم و با مسیر اصلی و خطوط حرکت اقتصاد دانشبنیان آشنا شویم. تأکید بر اقتصاد مقاومتی در این مقاله به عنوان یکی از ...
بیشتر
چکیده این مقاله به دنبال آن است که منظومۀ فکری مقام معظم رهبری را به عنوان نظریهای بومی در حوزۀ اقتصاد دانشبنیان، مورد بررسی قرار دهد. بازخوانی این اندیشهها سبب می شود که تصویر بهتری از این حوزه در اختیار داشته باشیم و با مسیر اصلی و خطوط حرکت اقتصاد دانشبنیان آشنا شویم. تأکید بر اقتصاد مقاومتی در این مقاله به عنوان یکی از مهمترین راهبردهای کلان کشور مورد تأکید قرار گرفته است. تعریف اقتصاد دانشبنیان از منظر مقام معظم رهبری و تمایزات آن و همچنین اثر این رویکرد در رشد و توسعۀ اقتصادی، چشمانداز کشور در این حوزه و نیز لزوم حمایت از این شرکتها و همچنین الزامات و باید و نبایدها در این حوزه مهمترین موضوعاتی است که در این مقاله مورد بررسی قرار میگیرد. لزوم بومی سازی، داشتن غایت مبتنی انسانیت و مبتنی بر پیشرفت و همچنین تسری اقتصاد دانشبنیان به همۀ بخشهای اقتصادی از مهمترین کلیدواژههای این منظومۀ فکری است. در این زمینه تعداد 15 راهبرد برای افق اقتصاد دانشبنیان استخراج شده است.
بازخوانی و تفسیر ایدههای متفکران شاخص مسلمان
شهناز صداقت زادگان اصفهانی
چکیده
مسئله مورد بررسی پژوهش حاضر، برگرفته از آرای سید جمالالدین اسدآبادی و مرتضی مطهری است که باور به قضا و قدر را در سرنوشت جوامع تأثیرگذار میدانند. در پژوهش حاضر، نظریه اجتماعی دو متفکر مسلمان با شیوه تطبیقی بررسی شده است. نظریه اجتماعی اسدآبادی درباره باور به قضا و قدر، بیشتر تاریخی- تجربی است و بازه زمانی آن، تاریخ قبل و بعد از ...
بیشتر
مسئله مورد بررسی پژوهش حاضر، برگرفته از آرای سید جمالالدین اسدآبادی و مرتضی مطهری است که باور به قضا و قدر را در سرنوشت جوامع تأثیرگذار میدانند. در پژوهش حاضر، نظریه اجتماعی دو متفکر مسلمان با شیوه تطبیقی بررسی شده است. نظریه اجتماعی اسدآبادی درباره باور به قضا و قدر، بیشتر تاریخی- تجربی است و بازه زمانی آن، تاریخ قبل و بعد از اسلام و قلمرو مکانی آن، تاریخ جهان است. نظریه اجتماعی مرتضی مطهری درباره باور قضا و قدر، بیشتر تاریخی- فلسفی است و بازه زمانی آن، تاریخ بعد از اسلام و قلمرو مکانی آن، بیشتر تاریخ اسلام و کشورهای اسلامی است. هر دو معتقدند فهم مستشرقین از قضا و قدر نادرست است. اما اسدآبادی این فهم نادرست را مغرضانه و هدفمند و مطهری غیرمغرضانه و ناشی از اطلاعات اندک مشترقین و تأکید بیش از حد بر آیات قرآن بدون در نظر گرفتن آرا و اندیشههای پیامبر و امامان میداند. هر دو معتقدند که چگونگی فهم قضا و قدر بر پیشرفت و انحطاط کشورهای مسلمان مؤثر است و در حال حاضر، فهم نادرست از قضا و قدر در کشورهای مسلمان موجب خمودگی و سستی و مانع پیشرفت آنها است.
غلامرضا جمشیدیها؛ حمزه نوذری
دوره 1، شماره 1 ، مهر 1390، ، صفحه 29-45
چکیده
در الگوى پیشرفت غربى، دانشى که با افزایش قدرت و ثروت همراه است و از رهگذر تسلط بر طبیعت کسب میشود، اهمیت فراوان دارد. چنین دانشى موجب خوشبختى انسان و جامعه است و بهترین گونهٔ رفاه را براى او به وجود میآورد. بر این اساس، الگوى پیشرفت بومى مطرح نیست و جهان فرهنگى کشورها و ملتها اهمیت چندانى ندارد. شریعتى از الگوى پیشرفت غربى انتقاد ...
بیشتر
در الگوى پیشرفت غربى، دانشى که با افزایش قدرت و ثروت همراه است و از رهگذر تسلط بر طبیعت کسب میشود، اهمیت فراوان دارد. چنین دانشى موجب خوشبختى انسان و جامعه است و بهترین گونهٔ رفاه را براى او به وجود میآورد. بر این اساس، الگوى پیشرفت بومى مطرح نیست و جهان فرهنگى کشورها و ملتها اهمیت چندانى ندارد. شریعتى از الگوى پیشرفت غربى انتقاد میکند. او میکوشد باتوجه به لایههاى معرفتى و فرهنگى در جامعۀ ایران و براى حل مسائل و تأمین نیازهاى آن، الگوی پیشرفت جدیدى بنیان گذارد. در این راستا، راه برونرفت از محدودیتهاى موجود در الگوى پیشرفت غرب را انکار فن و عقل ابزارى نمیداند؛ بلکه راه حل را در تدوین الگوى پیشرفت جدیدى میداند که علاوه بر خرد ابزارى، سایر ابعاد عقل را که اسلام بر آنها مهر تأیید زده است، به رسمیت بشناسد. در این الگو، همچنین توجه به تاریخ و فرهنگ هر جامعه مبنا قرار میگیرد. الگوى اسلامى شریعتى، براى پیشرفت، «امت» نام دارد که کاملاً عینى و دستیافتنى و نیز راهکار نجاتبخش بشر است. «کتاب» و «ترازو» و «آهن» سه رمز پیشرفت در اسلام است. علاوه بر این، از نگاه او، پیشرفت به معناى خوداندیشى و بازگشت مستمر به خویشتن مذهبى و ملى و بهکارگیرى همهٔ وجوه عقلانیت است.