ایمان عرفان منش
چکیده
شرقشناسی در راستای مقاصد امپریالیسم کمک شایان توجهی به تحکیم و سلطۀ تمدن غرب کرده است. هدف اصلی عبارت از هویت و تمدنزدایی از شرق(بهمعنای اخص اسلام) بوده است. این اغراض نه تنها در ابعاد سیاسی-اقتصادی، بلکه در ابعاد معرفتی-دانشی(مثلاً برخی از نظریههای علوم اجتماعی) از سوی غرب دنبال شده است. این مقاله تلاش میکند تا نشان دهد چگونه ...
بیشتر
شرقشناسی در راستای مقاصد امپریالیسم کمک شایان توجهی به تحکیم و سلطۀ تمدن غرب کرده است. هدف اصلی عبارت از هویت و تمدنزدایی از شرق(بهمعنای اخص اسلام) بوده است. این اغراض نه تنها در ابعاد سیاسی-اقتصادی، بلکه در ابعاد معرفتی-دانشی(مثلاً برخی از نظریههای علوم اجتماعی) از سوی غرب دنبال شده است. این مقاله تلاش میکند تا نشان دهد چگونه در گفتمان سیدحسن نصرالله نوعی ساختزدایی و انگارهزدایی از شرقشناسی و توجه دادن به تمایزات هویت تمدنی اسلامی پیگیری شده است. برای این منظور، از روش تحلیل گفتمان(با تأکید بر تحلیل گفتمان استعماری) و روش نمونهگیری کامل در میان 853 سند الکترونیکی از بیانات سیدحسن نصرالله استفاده شده است. یافتهها و نتایج در 12 محور صورتبندی شدهاند: 1- وجوه سازندۀ هویت 2- عوامل تهدیدکنندۀ هویت 3- وارونهسازی هویتی توسط استعمارگران 4- خنثیسازی هویتی توسط جبهۀ اسلامی 5- ماهیت و ابعاد فرهنگ اسلامی 6- اهمیت و جایگاه انقلاب اسلامی ایران 7- گفتمان آیندهشناسانۀ آخرالزمانی 8- رویارویی تمدنی حق و باطل 9- ابعاد و مصادیق پروژههای دشمن چند-وجهی 10- ابعاد و مصادیق وضعیت واقعی دشمنان 11- عوامل و مصادیق تقویتکنندۀ تمدنی و فرهنگی اسلام 12- گفتمان فقهی.
بازخوانی و تفسیر ایدههای متفکران شاخص مسلمان
الهام شریعتی؛ هاجر سادات کلانتر معتمدی
چکیده
زن به عنوان مظهر جمال الهی در تفکر امام خمینی با مفاهیمی ارزشی چون آزادی، عفت، کرامت، مبدأ خیرات، شجاعت و ... پیوند داشته و در تعیین سرنوشت خود و جامعهی خویش بسیار تأثیرگذار است. جایگاه زن در اندیشهی حضرت امام نه در مقابل مرد بلکه در کنار او، عهدهدار مسؤولیتی شگرف در تمام شؤون زندگی فردی، اجتماعی و سیاسی است. صرف نظر از دورهی کوتاهی ...
بیشتر
زن به عنوان مظهر جمال الهی در تفکر امام خمینی با مفاهیمی ارزشی چون آزادی، عفت، کرامت، مبدأ خیرات، شجاعت و ... پیوند داشته و در تعیین سرنوشت خود و جامعهی خویش بسیار تأثیرگذار است. جایگاه زن در اندیشهی حضرت امام نه در مقابل مرد بلکه در کنار او، عهدهدار مسؤولیتی شگرف در تمام شؤون زندگی فردی، اجتماعی و سیاسی است. صرف نظر از دورهی کوتاهی در صدر اسلام که منزلت حقیقی زن توسط پیامبر اسلام و ائمهی معصومین، علیهم السلام، احیا گردید، در سایر ادوار تاریخ، زن جایگاه و ارزش واقعی خود را ندارد. یافته های این پژوهش حاکی از این است که دیدگاههای حضرت امام تنها در خصوص حضور زن در اجتماع دارای فراز و فرود بوده به گونهای که در برهههایی از تاریخ پهلوی حضور زن نامطلوب شمرده شده اما حرکتهای انقلابی زنان در سالهای شکلگیری نهضت اسلامی و جنگ تحمیلی مبارک تلقی میشود. این نگرش اثر شگرفی بر حضور اجتماعی زنان در بعد از انقلاب ایجاد می کند. هدف از این مقاله کیفی که به شیوه توصیفی انجام گرفته و نحوه ی گردآوری مطالب آن به صورت کتابخانه ای و از مجموع آثار حضرت امام خمینی، رحمه الله علیه، است بازشناساندن هویت و منزلت زن مسلمان از دیدگاه بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی ایران و نتایج عملی آن از حضور زنان در عرصه های مختلف اجتماعی است.
بازخوانی و تفسیر ایدههای متفکران شاخص مسلمان
مهدی حسین زاده یزدی؛ علیرضا حدادی
چکیده
تجدد، فراگیری و پیشوایی خود را از طریق فرایند توسعه و جهانیشدن دنبال میکند. در مقابل برخی منتقدان پارادایم توسعه، با ردّ مسیر تکخطی متجددشدن و قبول چندفرهنگگرایی، نسخههای بومی را برای فرهنگهای گوناگون تجویز میکنند. از مهمترین نتایج این رویکرد، تمرکز بر تکثرگرایی هویتی و بومیگرایی در علم بودهاست. طرفداران علم بومی ...
بیشتر
تجدد، فراگیری و پیشوایی خود را از طریق فرایند توسعه و جهانیشدن دنبال میکند. در مقابل برخی منتقدان پارادایم توسعه، با ردّ مسیر تکخطی متجددشدن و قبول چندفرهنگگرایی، نسخههای بومی را برای فرهنگهای گوناگون تجویز میکنند. از مهمترین نتایج این رویکرد، تمرکز بر تکثرگرایی هویتی و بومیگرایی در علم بودهاست. طرفداران علم بومی رویکردهای متنوعی را درپیش گرفتهاند. کچویان از جمله متفکران جریان علم بومی معاصر در ایران است که با استفاده از ظرفیت مابعدتجدد به نقد تجدد پرداخته است. در اندیشه وی با تجددستیزی، باب تکثر هویتی باز شده و تأکید بر هویت ایرانی، از ماهیت بالضروره تاریخی انسان، و تکثر عقل و علوم انسانی پرده برمیدارد. او با نفی تمامیتخواهی فراروایتِ تجدد، و تمرکز بر فلسفه اجتماعی برآمده از متون دینی، سعی در بازکردن مجالی برای عرضاندام هویت و علم اسلامی-ایرانی دارد. نگارندگان در این مقاله کوشیدهاند تا با تبیین دیدگاههای اجتماعی این متفکر مسلمان، تقریری صحیح از نظریه بومیگرایی وی ارائه کرده و ملاحظاتی را بر آن مطرح نمایند.
بازخوانی و تفسیر ایدههای متفکران شاخص مسلمان
فریبا شایگان
چکیده
وجود تنوع در تعاریف امنیت اجتماعی و تهدیدهای آن، بیانگر عدم وفاق دربارة این موضوع است که بخشی از آن ناشی از تأثیرپذیری این دیدگاهها از شرایط اجتماعی کشورهای مورد بررسی است. بنابراین گرچه توجه به دیدگاههای دیگران در پژوهشی علمی سودمند است، لکن برای کاربردی بودن آنها باید شرایط کشور و آرای اندیشمندان داخلی و نگاهی بومی را مورد ...
بیشتر
وجود تنوع در تعاریف امنیت اجتماعی و تهدیدهای آن، بیانگر عدم وفاق دربارة این موضوع است که بخشی از آن ناشی از تأثیرپذیری این دیدگاهها از شرایط اجتماعی کشورهای مورد بررسی است. بنابراین گرچه توجه به دیدگاههای دیگران در پژوهشی علمی سودمند است، لکن برای کاربردی بودن آنها باید شرایط کشور و آرای اندیشمندان داخلی و نگاهی بومی را مورد توجه قرار داد. در پژوهش حاضر بر مبنای این تفکر، دیدگاه یکی از متفکران مسلمان ایرانی یعنی حضرت آیهالله خامنهای دربارة تهدیدهای امنیت اجتماعی (که بسیار تحت تأثیر وضعیت بومی کشور است) مورد بررسی قرار گرفت. برای این کار از روش کیفی و ابزار تحلیل محتوا استفاده گردید. در فرایند پژوهش به همه سخنان مقام معظم رهبری از آغاز ولایت یعنی سال 1368 تا 1390 مراجعه شد و تهدیدها استخراج و دستهبندی شد و در نهایت، نتایج به تأیید 36 نفر از نخبگان نظامی و امنیتی کشور رسید. بر اساس نتایج بررسی، تهدیدهای امنیت اجتماعی در ایران از دیدگاه رهبر شامل ایجاد فتنه و آشوب، تهدید و ارعاب، تبلیغات سوء دشمنان، ایجاد شبهه در عقاید جوانان، ایجاد تفرقۀ مذهبی، دخالت دشمنان در امور داخلی کشور، فساد اخلاقی و مالی، تفرقۀ قومی، قانونشکنی، ناامنی محیط اجتماعی، شیوع مواد مخدر و اعتیاد در جامعه و عدم اشتغال جوانان است.
غلامرضا جمشیدیها؛ حمزه نوذری
دوره 1، شماره 1 ، مهر 1390، ، صفحه 29-45
چکیده
در الگوى پیشرفت غربى، دانشى که با افزایش قدرت و ثروت همراه است و از رهگذر تسلط بر طبیعت کسب میشود، اهمیت فراوان دارد. چنین دانشى موجب خوشبختى انسان و جامعه است و بهترین گونهٔ رفاه را براى او به وجود میآورد. بر این اساس، الگوى پیشرفت بومى مطرح نیست و جهان فرهنگى کشورها و ملتها اهمیت چندانى ندارد. شریعتى از الگوى پیشرفت غربى انتقاد ...
بیشتر
در الگوى پیشرفت غربى، دانشى که با افزایش قدرت و ثروت همراه است و از رهگذر تسلط بر طبیعت کسب میشود، اهمیت فراوان دارد. چنین دانشى موجب خوشبختى انسان و جامعه است و بهترین گونهٔ رفاه را براى او به وجود میآورد. بر این اساس، الگوى پیشرفت بومى مطرح نیست و جهان فرهنگى کشورها و ملتها اهمیت چندانى ندارد. شریعتى از الگوى پیشرفت غربى انتقاد میکند. او میکوشد باتوجه به لایههاى معرفتى و فرهنگى در جامعۀ ایران و براى حل مسائل و تأمین نیازهاى آن، الگوی پیشرفت جدیدى بنیان گذارد. در این راستا، راه برونرفت از محدودیتهاى موجود در الگوى پیشرفت غرب را انکار فن و عقل ابزارى نمیداند؛ بلکه راه حل را در تدوین الگوى پیشرفت جدیدى میداند که علاوه بر خرد ابزارى، سایر ابعاد عقل را که اسلام بر آنها مهر تأیید زده است، به رسمیت بشناسد. در این الگو، همچنین توجه به تاریخ و فرهنگ هر جامعه مبنا قرار میگیرد. الگوى اسلامى شریعتى، براى پیشرفت، «امت» نام دارد که کاملاً عینى و دستیافتنى و نیز راهکار نجاتبخش بشر است. «کتاب» و «ترازو» و «آهن» سه رمز پیشرفت در اسلام است. علاوه بر این، از نگاه او، پیشرفت به معناى خوداندیشى و بازگشت مستمر به خویشتن مذهبى و ملى و بهکارگیرى همهٔ وجوه عقلانیت است.